Đau đầu ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe thường gặp, nhất là ở trẻ trong độ tuổi đi học. Thế nhưng, không phải cha mẹ nào cũng hiểu rõ về tình trạng trẻ em bị đau đầu. Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Ít ai nghĩ rằng trẻ em lại có thể bị đau nhức đầu, thế nhưng thực tế cho thấy tình trạng này lại rất phổ biến ở trẻ. Đôi khi, tình trạng đau đầu ở trẻ có thể là dấu hiệu bất thường gây nguy hiểm đến sức khỏe. Chính vì vậy, các bậc phụ huynh đừng quá lơ là khi trẻ nói con bị đau đầu nhé.
Đau đầu ở trẻ em: Nguyên nhân do đâu?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ bị đau đầu. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:
1. Chấn thương
Khi trẻ bị ngã khiến đầu bị va đập mạnh hoặc bị đánh mạnh vào đầu có thể gây sưng, bầm tím và đau nhức đầu. Nếu trẻ bị rơi vào trường hợp này, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay. Ngoài ra, cha mẹ cũng cần đưa con đi tái khám nếu cơn đau đầu của trẻ trở nên tồi tệ hơn sau khi bị chấn thương đầu.
2. Đau đầu ở trẻ em là do nhiễm trùng
Khi bị cảm lạnh, cúm, nhiễm trùng tai và viêm xoang cũng có thể là nguyên nhân gây đau đầu ở trẻ em. Thậm chí, những tình trạng nhiễm trùng nặng hơn như viêm màng não hoặc viêm não, cũng có thể gây đau đầu. Tuy nhiên, tình trạng này thường đi kèm với các dấu hiệu khác như sốt, cứng gáy, nôn và rối loạn tri giác.
3. Thực phẩm và đồ uống
Nitrat là một chất bảo quản thực phẩm có trong các loại thịt chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích. Nếu tiêu thụ quá nhiều chất này, trẻ cũng có thể bị đau đầu. Ngoài ra, việc dùng quá nhiều caffeine có trong soda, sôcôla, cà phê và trà cũng là nguyên nhân có thể gây đau đầu ở trẻ em.
4. Vấn đề trong não
Ngoài những nguyên nhân trên, đôi khi trẻ có thể gặp phải trường hợp hiếm gặp như xuất hiện một khối u não, bị áp xe não, chảy máu trong não… Các tình trạng này có thể gây chèn ép vào các khu vực của não dẫn đến chứng đau đầu mãn tính.
Thông thường trong những trường hợp kể trên, tình trạng đau đầu ở trẻ em thường kèm theo các triệu chứng khác như có các vấn đề về thị giác, chóng mặt, thiếu phối hợp và có thể xuất hiện những cơn co giật.
5. Đau đầu ở trẻ em do yếu tố di truyền
Nếu cha hoặc mẹ thường xuyên bị đau nửa đầu, thì con cái có 50% khả năng cũng gặp phải triệu chứng này. Con số này cũng có thể tăng lên khoảng 75% nếu cả cha và mẹ đều bị đau nửa đầu.
6. Yếu tố cảm xúc
Đau đầu ở trẻ do căng thẳng cũng là tình trạng thường gặp. Sự căng thẳng và xung đột về tinh thần hoặc cảm xúc thường là những yếu tố gây ra cơn đau đầu. Trẻ có thể bị căng thẳng và lo lắng khi gặp phải một số vấn đề với bạn bè, giáo viên hoặc phụ huynh.
Ngoài ra, nếu trẻ bị trầm cảm, con cũng có thể thường xuyên bị đau đầu. Nhất là, khi trẻ rơi vào cảm giác buồn bã và cô đơn thì sẽ dễ bị đau đầu hơn.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Đau đầu ở trẻ em: Trẻ có thể gặp phải những triệu chứng nào?
Mỗi dạng nhức đầu, đau đầu ở trẻ em sẽ có những triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, các triệu chứng này chủ yếu khác nhau về cường độ của cơn đau, thời gian và những ảnh hưởng của nó đến các hoạt động hàng ngày của trẻ em bị đau đầu.
1. Các triệu chứng đau nửa đầu
Nếu bị đau nửa đầu, trẻ có thể có thêm các triệu chứng sau:
- Đổ mồ hôi
- Thị lực giảm
- Buồn nôn và ói mửa
- Nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh.
2. Các triệu chứng của chứng đau đầu do căng thẳng
Việc trẻ phải trải qua cơn đau đầu do căng thẳng có thể gây ra:
- Cảm giác căng cứng tại các cơ ở đầu hoặc cổ
- Đau nhẹ đến trung bình, ở cả hai bên đầu
- Cơn đau không trở nên tồi tệ hơn do hoạt động thể chất
- Đau đầu không kèm theo buồn nôn hoặc nôn mửa như thường gặp ở chứng đau nửa đầu
- Trẻ nhỏ có thể không muốn chơi đùa thường xuyên và muốn ngủ nhiều hơn. Tình trạng đau đầu do căng thẳng có thể kéo dài từ 30 phút đến vài ngày.
3. Triệu chứng đau đầu từng cơn
Đau đầu từng cơn thường không phổ biến ở trẻ em dưới 10 tuổi. Những trẻ lớn hơn thì có thể gặp phải trường hợp này và bé thường có các triệu chứng sau:
- Cơn đau nhói ở một bên đầu kéo dài dưới 3 giờ
- Cơn đau xảy ra theo nhóm gồm 5 cơn đau đầu trở lên, dao động từ một cơn đau đầu cách ngày đến khoảng 8 cơn đau đầu mỗi ngày
- Đau đầu ở trẻ em từng cơn còn kèm theo tình trạng chảy nước mắt, nghẹt mũi, chảy nước mũi, bồn chồn hoặc kích động.
4. Triệu chứng đau đầu mãn tính
Các bác sĩ thường sử dụng cụm từ “đau đầu mãn tính hàng ngày” (CDH) cho chứng đau nửa đầu và đau đầu do căng thẳng khi kéo dài hơn 15 ngày/tháng. Cơn đau đầu mãn tính hàng ngày (CDH) cũng có thể có thể đau do nhiễm trùng, chấn thương đầu nhẹ hoặc dùng thuốc giảm đau (kể cả trường hợp dùng thuốc không kê đơn) quá thường xuyên.
Trẻ bị đau đầu: Khi nào nên đưa bé đi khám?
Đau đầu trẻ em thường gặp do trẻ bị sốt, viêm xoang, chấn thương trước đó, chứng đau nửa đầu, căng thẳng và mất nước. Tuy nhiên, nếu bé bị đau đầu có các triệu chứng sau thì bạn nên chú ý và đưa bé đến bệnh viện để được khám và điều trị ngay nhé:
- Lơ mơ, mất ý thức
- Đau đầu dai dẳng
- Càng ngày càng đau dữ dội hơn
- Xảy ra thường xuyên trong tháng
- Đau đầu đi kèm với các triệu chứng như sốt, đau cổ, buồn nôn, giảm thị lực…
- Trẻ thường đau khi tỉnh dậy và tình trạng trẻ bị đau đầu khi ngủ dậy không biến mất dù bé đã ngủ đủ giấc.
Mách bố mẹ cách xử trí và phòng ngừa khi trẻ đau đầu
1. Cách xử trí khi trẻ bị đau đầu
- Uống đủ nước: Mỗi ngày, cha mẹ cần nhắc trẻ uống đủ từ 1-2 lít nước, tùy theo độ tuổi và thể trạng. Trẻ có thể uống nhiều hơn nếu trong ngày có các hoạt động thể lực nặng.
- Tập thể dục và vận động thể chất: Vận động thể chất giúp giải phóng hormone endorphin là một loại hormone giúp cơ thể cảm thấy thư giãn. Nhờ đó có thể giúp giảm căng thẳng và đau đầu ở trẻ.
- Ăn thực phẩm lành mạnh và không bỏ bữa: Điều này giúp duy trì lượng đường trong máu ổn định và có thể ngăn ngừa đau đầu ở trẻ. Ngoài ra, cha mẹ cần hạn chế cho trẻ hấp thu quá lượng caffeine, mức hấp thụ tối đa đối với trẻ em là từ 1-2 lần/tuần hoặc ít hơn.
- Thực hành thở thư giãn: Chứng đau nửa đầu ở trẻ có thể được xoa dịu bằng cách thực hành thở thư giãn. Trẻ cần thực hành hít sâu và thở ra bằng mũi trong 2 phút sau mỗi 1-2 giờ trong ngày. Hãy khuyến khích trẻ áp dụng trong một thời gian dài để thấy được hiệu quả nhé.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc: Não bộ sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi trẻ đi ngủ đúng giờ và đủ giấc. Cha mẹ hãy cố gắng xây dựng cho trẻ thói quen đi ngủ cùng một thời điểm mỗi đêm và thức dậy cùng một thời điểm mỗi sáng. Trước khi đi ngủ, cha mẹ cần lưu ý không để trẻ xem tivi hoặc điện thoại và phát triển thói quen thư giãn trong 30 đến 60 phút trước khi đi ngủ mỗi đêm.
2. Phòng ngừa tình trạng đau đầu ở trẻ em
Cha mẹ có thể giúp phòng ngừa tình trạng trẻ bị đau đầu bằng những biện pháp dưới đây:
- Cho trẻ uống nhiều nước để ngăn ngừa chứng đau đầu do mất nước.
- Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc vì tình trạng thiếu ngủ thường là nguyên nhân gây đau đầu ở trẻ em.
- Nếu trẻ bị đau nửa đầu, hãy giữ cho môi trường xung quanh càng yên tĩnh càng tốt.
- Không cho trẻ tiếp xúc với âm thanh quá lớn hoặc ánh đèn quá sáng và tránh căng thẳng quá mức.
- Cho trẻ ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng như trái cây tươi, rau xanh, tránh những món ăn có quá nhiều dầu mỡ.
- Tình trạng sợ hãi và lo lắng thường có thể gây ra nhức đầu. Do đó, hãy cho trẻ tập một vài bài tập thở hoặc ngồi thiền để giảm căng thẳng.
Chứng đau đầu ở trẻ em được chẩn đoán và điều trị như thế nào?
1. Chẩn đoán
Để tìm hiểu và chẩn đoán chính xác chứng đau đầu ở trẻ em, bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp sau:
- Kiểm tra tiền sử đau đầu: Bác sĩ yêu cầu mô tả chi tiết về các cơn đau đầu để tìm ra nguyên nhân gây đau đầu ở trẻ. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu ghi nhật ký đau đầu trong một thời gian để thu thập thông tin chi tiết về các cơn đau đầu của trẻ như thời gian, tần suất, mức độ nghiêm trọng của cơn đau và các tác nhân gây đau có thể xảy ra.
- Khám sức khỏe tổng quát: Bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe cho trẻ bao gồm đo chiều cao, cân nặng, chu vi vòng đầu, huyết áp và mạch của trẻ. Đồng thời, bác sĩ sẽ kiểm tra mắt, cổ, đầu và cột sống của trẻ.
- Khám thần kinh – vận động: Bác sĩ sẽ kiểm tra xem trẻ có vấn đề gì về vận động, phối hợp hoặc cảm giác không.
Sau khi thăm khám, nếu con bạn khỏe mạnh và chỉ có triệu chứng đau đầu thông thường thì không cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu con bạn thực hiện thêm chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp vi tính (CT) và chọc dò tủy sống để chẩn đoán hoặc loại trừ các tình trạng bệnh lý khác có thể gây ra các cơn đau đầu ở trẻ.
2. Đau đầu ở trẻ em được điều trị như thế nào?
Tình trạng đau đầu ở trẻ em có thể được điều trị bằng việc dùng thuốc hay áp dụng các liệu pháp như:
Dùng thuốc
- Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC): Cha mẹ có thể cho con dùng thuốc acetaminophen hoặc ibuprofen ngay khi có dấu hiệu đầu tiên của cơn đau đầu.
- Thuốc theo toa: Triptan là thuốc theo toa dùng để điều trị chứng đau nửa đầu có hiệu quả và an toàn cho trẻ em trên 6 tuổi. Nếu trẻ em bị đau đầu chóng mặt, buồn nôn, bác sĩ có thể kê thêm đơn thuốc chống buồn nôn. Tuy nhiên, phương pháp điều trị ở mỗi trẻ đều khác nhau. Do đó, bạn cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
Thận trọng về việc dùng thuốc cho trẻ
Các liệu pháp giúp điều trị đau đầu ở trẻ
- Thư giãn: Các kỹ thuật thư giãn bao gồm hít thở sâu, yoga, thiền và thư giãn cơ tiến triển giúp trẻ thư giãn cơ thể. Ngoài ra, các liệu pháp này còn giúp giải phóng căng thẳng cho đến khi cơ bắp được thư giãn.
- Phản hồi sinh học: Liệu pháp phản hồi sinh học dạy cho trẻ cách kiểm soát một số phản ứng của cơ thể để giảm đau. Trong buổi phản hồi sinh học, trẻ sẽ được kết nối với các thiết bị theo dõi và cung cấp phản hồi về các chức năng cơ thể, chẳng hạn như độ căng cơ, nhịp tim và huyết áp. Liệu pháp này sẽ giúp trẻ học cách giảm căng cơ, làm chậm nhịp tim và nhịp thở.
- Hành vi nhận thức: Liệu pháp hành vi nhận thức có thể giúp trẻ học cách kiểm soát căng thẳng, giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của chứng đau đầu. Trong liệu pháp này sẽ có một chuyên viên giúp trẻ học cách nhìn nhận và ứng phó với các sự kiện trong cuộc sống theo hướng tích cực hơn.
Đau đầu ở trẻ em và những thắc mắc thường gặp
1. Triệu chứng đau đầu buồn nôn, sốt nhẹ ở trẻ em có nguy hiểm không?
Trước tiên, chúng ta cần xác định, trẻ bị đau đầu, sốt, buồn nôn là bệnh gì? Buồn nôn và đau đầu ở trẻ em, thậm chí có thêm dấu hiệu chóng mặt là do bị cảm cúm hoặc cảm lạnh, mất nước hoặc thiếu dinh dưỡng, bệnh sốt xuất huyết, nhiễm đường hô hấp trên, viêm màng não, viêm dạ dày… Nhức đầu hoặc đau đầu, sốt, buồn nôn ở trẻ em có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe khác nhau.
Triệu chứng đau đầu buồn nôn, sốt nhẹ ở trẻ em có thể là triệu chứng của bệnh lý từ thông thường đến nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên khi trẻ có những triệu chứng này, cha mẹ nên lưu ý để xác định nguyên nhân và kịp thời đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu cần. Nếu trẻ bị sốt, đau đầu, buồn nôn và kèm các triệu chứng sau thì nên đưa đến bệnh viện ngay:
- Sốt cao và kéo dài
- Phát ban hoặc xuất huyết
- Sốt không giảm sau vài ngày
- Đau đầu dữ dội hoặc cứng gáy
- Buồn nôn và nôn kéo dài không thể kiểm soát
- Lú lẫn, co giật hoặc trẻ không phản ứng như bình thường.
2. Tình trạng sốt đau đầu ở trẻ em có phải dấu hiệu đáng lo?
Tình trạng sốt và đau đầu ở trẻ em có thể là triệu chứng của những bệnh lý thông thường đến những bệnh nghiêm trọng. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp sốt và đau đầu đều là dấu hiệu đáng lo ngại.
Nếu trẻ chỉ bị sốt và đau đầu nhẹ, không có các triệu chứng khác nghiêm trọng, thường không cần lo lắng quá mức. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài, sốt cao hoặc có thêm dấu hiệu khác (như co giật, cứng gáy, thay đổi ý thức, phát ban…), cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay để được kiểm tra và chẩn đoán kịp thời.
3. Đau đầu có phải là triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em không?
Đau đầu là một trong những triệu chứng có thể xuất hiện trong bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, mặc dù nó không phải là triệu chứng đặc trưng nhất. Để xác định chính xác bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, cha mẹ hãy nhận biết thêm các triệu chứng đi kèm như:
4. Triệu chứng viêm màng não ở trẻ em có phải là đau đầu, sốt nóng lạnh không?
Đau đầu và sốt nóng lạnh là hai trong số những triệu chứng phổ biến của viêm màng não ở trẻ em, nhưng đây chỉ là một phần trong các dấu hiệu điển hình của bệnh này. Ngoài hai triệu chứng kể trên, viêm màng não ở trẻ em còn có thêm các triệu chứng gồm:
- Sốt cao
- Phát ban
- Đau đầu dữ dội
- Buồn nôn và nôn
- Cứng gáy (cứng cổ)
- Thay đổi trạng thái tinh thần
- Kích thích hoặc rối loạn thần kinh
- Nhạy cảm với ánh sáng (photophobia)
Đối với trẻ sơ sinh còn có thêm các triệu chứng khác như đầu phồng, thóp phồng lên, lười bú và quấy khóc liên tục.
5. Trẻ bị sốt nóng lạnh đau đầu là biểu hiện của bệnh gì, có nguy hiểm không?
Sốt, nóng lạnh và đau đầu là ba triệu chứng phổ biến và có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau. Tùy vào mức độ và các triệu chứng kèm theo, các bệnh lý này có thể ở dạng từ nhẹ đến nghiêm trọng khác nhau.
6. Trẻ bị đau đầu nên ăn gì cho nhanh khỏi?
Điều quan trọng là phải xác định nguyên nhân của cơn đau đầu, vì một số trường hợp cần điều trị y tế kịp thời (ví dụ: viêm màng não, sốt xuất huyết hoặc các tình trạng nghiêm trọng khác). Nếu cơn đau đầu của trẻ không phải do bệnh lý nghiêm trọng mà chỉ do mệt mỏi, căng thẳng hoặc cảm lạnh thông thường thì nên có chế độ dinh dưỡng như sau:
- Uống đủ nước
- Ăn nhiều rau củ quả
- Bổ sung thực phẩm giàu magie
- Bổ sung thực phẩm giàu omega-3
- Bổ sung thực phẩm giàu vitamin B và vitamin C
7. Trẻ bị đau đầu lớn lên có hết không?
Tình trạng đau đầu ở trẻ em có thể hết khi lớn lên hay không còn tùy thuộc vào nguyên nhân của bệnh. Hầu hết các cơn đau đầu ở trẻ em là do những nguyên nhân tạm thời hoặc không nghiêm trọng như cảm cúm, căng thẳng, mệt mỏi hoặc thay đổi thời tiết. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp đau đầu kéo dài hoặc tái diễn do các yếu tố khác như di truyền, bệnh lý hoặc vấn đề về thần kinh.
8. Trẻ thường xuyên bị đau đầu có cần chụp cắt lớp vi tính không?
Trẻ thường xuyên bị đau đầu có cần phải chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chủ yếu là nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của cơn đau đầu. Chụp CT có thể giúp phát hiện các bệnh lý nghiêm trọng. Tuy nhiên, không phải tất cả các cơn đau đầu ở trẻ đều yêu cầu phải thực hiện phương pháp chẩn đoán này.
9. Thói quen dùng các thiết bị thông minh trong thời gian dài, có phải là nguyên nhân gây đau đầu ở trẻ em không?
Thói quen sử dụng các thiết bị thông minh (như điện thoại, máy tính bảng, máy tính xách tay, tivi) trong thời gian dài có thể là một nguyên nhân gây đau đầu ở trẻ em. Nhất là khi trẻ dùng các thiết bị điện tử thông minh mà không có những biện pháp bảo vệ sức khỏe phù hợp.
Đau đầu ở trẻ em có thể là triệu chứng của bệnh lý từ nhẹ đến nặng hơn. Nếu cha mẹ nhận thấy trẻ bị đau đầu và kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác thì cần đưa bé đi khám bệnh ngay. Hy vọng những thông tin trên của bài viết có thể giúp ích cho cha mẹ trong việc chăm sóc và nuôi dạy con tốt hơn.
