Hiện có không ít thai phụ được bác sĩ chỉ định sinh mổ nhằm giảm thiểu nguy cơ gặp phải các biến chứng khi sinh cho cả mẹ và bé. Nhưng rất ít bà mẹ biết quá trình sinh mổ diễn ra như thế nào? Bà bầu cần chuẩn bị gì để an tâm hơn trước khi bước lên bàn mổ.
Hầu hết các bà bầu luôn được khuyến cáo nên sinh thường để con sinh ra được khỏe mạnh, người mẹ cũng mau chóng được phục hồi hơn. Những trường hợp mẹ bầu được chẩn đoán là sẽ gặp khó khăn khi sinh, từng sinh mổ, thai to… các bác sĩ đành phải chỉ định mẹ bầu sinh mổ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Mời bạn tham khảo bài viết này của Hello Bacsi để tìm hiểu kỹ về quá trình sinh mổ diễn ra như thế nào để có thể dễ dàng hình dung về ca sinh sắp tới của mình.
Mẹ bầu cần chuẩn bị những gì cho việc sinh mổ?
Nếu như được chỉ định sinh mổ trước khi có dấu hiệu chuyển dạ, bạn có thể trao đổi với bác sĩ sản khoa về hình thức gây tê/gây mê, các vấn đề có thể làm tăng nguy cơ gặp các biến chứng trong và sau khi sinh để có sự chuẩn bị tốt nhất.
Bạn cũng có thể được đề nghị thực hiện một vài xét nghiệm nhất định trước khi tiến hành phẫu thuật như: xét nghiệm đông máu, nhóm máu… Những xét nghiệm này sẽ cung cấp thông tin về nhóm máu của bạn và nồng độ huyết sắc tố, thành phần chính của hồng cầu. Điều này sẽ hữu ích trong trường hợp bạn cần được truyền máu khi ca mổ đang diễn ra.
Ngay cả khi bạn đã lên kế hoạch hoàn hảo cho một ca sinh thường thì cũng cần có sự chuẩn bị tâm lý có thể phải sinh mổ nếu những tình huống bất ngờ xảy ra. Nguyên do là khi có tình huống khẩn cấp xảy ra, bác sĩ sẽ không có thời gian để giải thích quy trình hoặc trả lời chi tiết câu hỏi của bạn về việc sinh mổ.
Sau khi trải qua việc sinh mổ, bạn cần nhiều thời gian để nghỉ ngơi và phục hồi. Thế nên ngay trước khi đi sinh, bạn có thể cân nhắc đến việc tìm kiếm một vài sự giúp đỡ trong thời gian đầu sau khi em bé ra đời.
Quá trình sinh mổ diễn ra thế nào và cần chuẩn bị điều gì?
Quá trình sinh mổ được chia thành 3 giai đoạn khác nhau như sau:
1. Trước khi ca phẫu thuật diễn ra
Bạn nên tắm bằng sữa tắm có tác dụng sát khuẩn vào buổi tối hôm trước hoặc buổi sáng vào ngày bạn tiến hành phẫu thuật. Vào buổi sáng trong ngày tiến hành sinh mổ, bạn thường được yêu cầu bơm thuốc thụt để có thể đi tiêu sạch sẽ, tránh trường hợp mẹ bầu đi tiêu trong khi sinh.
Sau khi bạn bước lên phòng mổ, vùng bụng của bạn sẽ được vệ sinh sạch sẽ và vô trùng. Bác sĩ sẽ đặt ống thông tiểu để nước tiểu chảy vào túi chứa trong quá trình mổ nhằm đảm bảo vệ sinh. Bạn cũng sẽ được truyền dịch qua tĩnh mạch ở tay để không bị mất nước.
Tiếp sau đó, bạn sẽ được tiến hành gây tê. Hầu hết các ca sinh mổ thường gây tê cục bộ nên người mẹ vẫn tỉnh táo trong suốt quá trình sinh. Trong một vài trường hợp khẩn cấp, mẹ bầu sẽ được gây mê toàn thân, nghĩa là bạn không có ý thức trong khi ca mổ diễn ra.
2. Trong quá trình tiến hành phẫu thuật sinh mổ
Đầu tiên bác sĩ sẽ rạch một đường trên thành bụng của bạn, thông thường bác sĩ sẽ rạch theo chiều ngang trong vùng mặc bikini. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể rạch một đường dọc từ rốn đến ngay phía trên xương mu. Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện các vết mổ theo từng lớp thông qua mô mỡ và mô liên kết của bạn, tách cơ bụng để có thể tiếp cận với tử cung trong khoang bụng.
Nếu là vết mổ tử cung thì sẽ thường nằm ngang qua phần dưới của tử cung. Các loại vết mổ tử cung khác có thể được áp dụng tùy thuộc vào vị trí của em bé trong tử cung của bạn và liệu bạn có bị biến chứng hay không, chẳng hạn như các vấn đề về nhau thai.
Bác sĩ phẫu thuật sẽ đưa em bé ra thông qua các vết rạch tử cung. Sau đó, em bé được làm sạch mũi và miệng, rồi kẹp dây rốn. Nếu bạn tỉnh táo, bạn sẽ được nhìn em bé và bé được đặt da kề da trên vùng ngực – bụng của bạn. Sau đó, bác sĩ sẽ lấy nhau thai ra, làm sạch tử cung và khâu lần lượt các vết cắt bằng chỉ tự tiêu rồi dán băng vô trùng.
3. Sau khi kết thúc quá trình sinh mổ
Sau ca mổ, bạn sẽ được đưa về phòng hậu phẫu để các nhân viên y tế theo dõi và chăm sóc trong khoảng 5 – 10 giờ. Sau đó, bạn sẽ được đưa về phòng nghỉ, nhân viên y tế sẽ khuyến khích bạn uống nhiều nước, rút ống thông tiểu để bạn có thể đi tiểu bình thường. Sau ca mổ khoảng 24 giờ, bạn sẽ được khuyến khích đi bộ để ngăn ngừa táo bón và sự hình thành huyết khối tĩnh mạch sâu.
Bạn sẽ phải ở lại bệnh viện từ 3 – 5 ngày để các bác sĩ theo dõi tình trạng vết mổ nhằm tìm xem liệu có dấu hiệu nhiễm trùng hay không cũng như chăm sóc sức khỏe, giảm đau cho bạn.
Ngay khi về phòng nghỉ, bạn có thể bắt đầu cho con bú nếu cảm thấy thoải mái với việc đó. Có rất nhiều thắc mắc xoay quanh việc có nên cho con bú ngay sau sinh mổ không. Câu trả lời là sinh mổ không có ảnh hưởng nhiều đến việc cho con bú, nên tốt nhất hãy cho trẻ bú sớm nhất có thể.
Trước khi xuất viện, hãy nói chuyện bác sĩ sản khoa về bất kỳ dịch vụ chăm sóc hay phòng ngừa nào mà bạn cần, chẳng hạn như việc ngừa thai sau sinh mổ hay các dấu hiệu bất thường mà bạn cần phải lưu tâm.
Chăm sóc sau sinh mổ: Cần lưu ý điều gì?
Sau quá trình sinh mổ, việc bạn phải trải qua những cảm giác như mệt mỏi và khó chịu là điều hết sức bình thường. Để nhanh chóng phục hồi hơn, bạn cần:
- Nghỉ ngơi mọi lúc khi có thể: Cố gắng giữ tất cả những thứ mà bạn và em bé có thể cần trong tầm tay. Trong vài tuần đầu tiên, tránh nâng bất cứ thứ gì nặng hơn so với trọng lượng em bé của bạn. Ngoài ra, tránh việc ngồi bật dậy đột ngột từ tư thế đang ngồi xổm hay đang nằm.
- Sử dụng thuốc giảm đau: Để làm dịu cơn đau do vết mổ, các bác sĩ có thể khuyến cáo sử dụng miếng đệm sưởi ấm, ibuprofen, acetaminophen hoặc các loại thuốc khác để giảm đau. Hầu hết các loại thuốc giảm đau đều an toàn cho phụ nữ đang cho con bú.
- Tránh quan hệ tình dục: Để ngăn ngừa nhiễm trùng hay gây tổn thương vết mổ, bạn nên tránh quan hệ tình dục trong 6 tuần ca mổ.
- Vết mổ của bạn có màu đỏ, sưng hoặc rỉ máu
- Bạn bị sốt
- Bạn bị chảy máu nhiều
- Bạn bị đau nặng hơn
Truy tìm nguyên nhân vì sao bạn cần phải mổ lấy thai
Trong một số tình huống thì việc chỉ định sinh mổ sẽ đảm bảo an toàn cho mẹ và bé, dưới đây là những lý do vì sao bạn phải sinh mổ:
1. Quá trình chuyển dạ không tiến triển
Quá trình chuyển dạ bị đình trệ là một trong những lý do phổ biến nhất cho việc phải lựa chọn sinh mổ. Việc chuyển dạ bị đình trệ có thể xảy ra nếu cổ tử cung của bạn không mở đủ rộng hoặc không mở dù tử cung vẫn co bóp không ngừng và các cơn đau cứ tiếp tục xảy ra.
2. Thai nhi trong bụng đang gặp tình huống nguy hiểm
Nếu ghi nhận thấy nhịp tim của em bé trong bụng có những thay đổi bất thường, các bác sĩ thường sẽ chỉ định bạn sinh mổ để đảm bảo an toàn cho bé.
3. Thai nhi ở vị trí không thuận lợi
Khi thai nhi ở vị trí không thuận lợi như thai nằm ngang, mẹ sẽ phải sinh mổ bắt con. Trong tình huống này, nếu bạn vẫn muốn sinh thường thì em bé có nguy cơ phải đối mặt với tình trạng không nhận đủ oxy hoặc suy thai. Còn với trường hợp thai ngôi mông, mẹ có thể phải sinh mổ hoặc không tùy vào tình huống như thế nào.
4. Mẹ bầu mang đa thai thì có thể phải trải qua quá trình sinh mổ
Việc sinh thường sẽ trở nên khó khăn cho những mẹ bầu mang đa thai. Những ca mang thai đôi có thể được xem xét để sinh thường tùy trường hợp, nhưng mẹ bầu mang 3 thai trở lên khả năng cao là sẽ chỉ định sinh mổ.
5. Có vấn đề với nhau thai
Nhau tiền đạo và nhau bong non là hai vấn đề thường xảy ra với nhau thai. Nhau tiền đạo là khi nhau thai nằm thấp trong tử cung, che kín một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung. Tình trạng nhau bong non xảy ra khi nhau thai bị bong khỏi lớp niêm mạc tử cung gây cản trở sự hấp thụ oxy của thai nhi. Cả hai trường hợp đều xảy ra trong tam cá nguyệt thứ 3 và là nguyên nhân khiến mẹ bầu phải mổ lấy thai.
6. Sa dây rốn
Tình trạng sa dây rốn xảy ra khi dây rốn trượt qua cổ tử cung và ra ngoài trước khi em bé được sinh ra. Tình trạng này tuy hiếm nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra và gây cản trở việc sinh thường. Nếu rơi vào tình huống này mẹ bầu sẽ được chỉ định mổ khẩn cấp.
7. Mẹ bầu có vấn đề sức khỏe
Nếu mắc một số bệnh nhiễm trùng có nguy cơ lây cho con khi sinh thường, mẹ bầu sẽ được khuyên sinh mổ để tránh lây nhiễm cho bé. Mẹ nhiễm HIV, viêm gan B vẫn sinh thường được.
Ngoài ra, mẹ bầu nên chọn sinh mổ nếu có một trong các vấn đề sức khỏe như: cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh thận…
8. Tắc nghẽn cơ học
Bạn có thể cần phẫu thuật lấy thai nếu có một khối u tiền đạo lớn làm tắc nghẽn đường âm đạo, thai nhi sẽ khó đi qua khung xương chậu của mẹ.
9. Từng trải qua quá trình sinh mổ
Mẹ đã từng sinh mổ khả năng phải mổ lại trong một số trường hợp như: lần sinh mổ trước quá gần (khoảng 12 – 18 tháng), đã mổ 2 lần trước đó, thai ngôi mông, khung chậu hẹp, thai to…
[embed-health-tool-due-date]
Những rủi ro có thể gặp phải khi trải qua quá trình sinh mổ
Cũng giống như bao hình thức phẫu thuật lớn khác, hình thức đẻ mổ cũng tiềm ẩn những rủi ro có thể xảy ra cho cả mẹ lẫn bé.
Những rủi ro có thể gặp ở em bé bao gồm:
- Gặp vấn đề hô hấp: Trẻ sinh mổ thường cảm thấy khó thở hơn, bởi vì khi sinh thường, những cơn co thắt tử cung của người mẹ rất có lợi cho phổi của bé.
- Nguy cơ hen suyễn: Một loại vi khuẩn được tìm thấy trong ruột cũng được cho là nguyên nhân gây dị ứng và hen suyễn cho trẻ sau này.
- Chấn thương phẫu thuật: Dù là hiếm gặp, nhưng việc sơ ý để các dụng cụ phẫu thuật có thể làm tổn thương da em bé trong quá trình mẹ sinh mổ vẫn có nguy cơ xảy ra.
Những rủi ro mà mẹ có thể gặp khi sinh mổ bắt con:
- Nhiễm trùng: Mẹ bầu sinh mổ có thể đối mặt với những nguy cơ nhiễm trùng như viêm tử cung, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng vết mổ đẻ.
- Mất nhiều máu: Việc sinh mổ khiến bạn mất nhiều máu hơn sinh thường, nhất là trong quá trình phẫu thuật.
- Ảnh hưởng của thuốc tê: Mẹ bầu sinh mổ thường sẽ được gây tê tủy sống (một số trường hợp gây tê ngoài màng cứng do có nhu cầu giảm đau sau mổ) để làm mất cảm giác vùng bụng của mẹ. Phương pháp này tuy an toàn hơn biện pháp gây tê toàn thân nhưng mẹ vẫn có thể gặp rủi ro như đau đầu dữ dội hoặc tổn thương thần kinh.
- Cục máu đông: Quá trình phẫu thuật sinh mổ cũng làm tăng nguy cơ phát triển, hình thành cục máu đông. Nếu cục máu đông nằm trong phổi sẽ gây tắc nghẽn phổi, đe dọa tính mạng người mẹ.
- Chấn thương phẫu thuật: Mặc dù hiếm gặp nhưng tình trạng chấn thương phẫu thuật ở bàng quang hoặc ruột có thể xảy ra trong quá trình sinh mổ.
- Dính kết: Đây là tình trạng các mô sẹo hình thành khiến cho các cơ quan nội tạng trong bụng mẹ kết dính với nhau hoặc dính vào thành bụng. Những người mẹ sinh mổ lần 2 sẽ có nguy cơ cao hơn. Tình trạng này sẽ khiến người mẹ thấy đau đớn, ảnh hưởng đến sự vận động.
