Tác dụng của sữa non: Vắc xin tự nhiên dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Sữa non là sữa đầu tiên mà người mẹ sản xuất khi bắt đầu cho con bú, là thức ăn lý tưởng cho trẻ sơ sinh. Sữa non được các nhà khoa học ví như một loại vắc xin tự nhiên dành riêng cho trẻ sơ sinh nhờ những công dụng “thần kỳ”. Vậy, tác dụng của sữa non là gì?

Tham khảo ngay những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi để biết được những tác dụng của sữa non. 

Đặc tính của sữa non

Sữa non là một chất lỏng được sản xuất trong bầu ngực của thai phụ trong quá trình mang thai và được tiết ra nhiều trong 2 – 4 ngày sau khi sinh con. Một số đặc tính cơ bản của sữa non là:

• Là sữa đầu tiên của sữa mẹ nên lượng sữa non rất ít
• Thường có màu vàng, đặc sánh hơi dính hoặc cũng có thể trong suốt hoặc màu trắng và lỏng
• Rất giàu chất dinh dưỡng
• Chứa nhiều protein và peptit kháng khuẩn, như lactoferrin, lacto peroxidase, lactalbumin và lactoprotein
• Ít chất béo, dễ tiêu hóa
• Có các yếu tố tăng trưởng giúp trẻ phát triển theo cách tốt nhất có thể
• Chứa rất nhiều yếu tố miễn dịch và kháng thể (immunoglobulin), đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ thống miễn dịch của trẻ. 

Đối tượng uống sữa non

Đối tượng đầu tiên nên được uống sữa non là trẻ sơ sinh. Nhờ có nhiều chất dinh dưỡng, trẻ em vừa được sinh ra nên được cho bú sữa non của mẹ. Nếu mẹ không có sữa, có thể bổ sung sữa non cho bé bằng sữa công thức. Tuy nhiên, sữa non thương mại không bổ dưỡng bằng sữa non của mẹ. Nguyên nhân là vì sữa non được bán trên thị trường là sữa non của bò, nên thành phần chất dinh dưỡng không tốt bằng sữa non của người.

Bên cạnh đó, trẻ sinh non cũng là đối tượng nên bổ sung sữa non vì dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng hơn trẻ sinh đủ tháng. Các kháng thể của sữa non như immunoglobulin, bạch cầu, chất chống oxy hóa, enzyme, hormone… sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ bé phát triển khỏe mạnh. Đối với trẻ sinh non, cần ưu tiên uống sữa non của mẹ thay vì sữa sữa công thức.

Nhiều nghiên cứu cho rằng một số người lớn nên uống sữa non để hỗ trợ hệ thống miễn dịch cũng như đạt được các lợi ích sức khỏe khác. Thông thường, sữa non bổ sung cho người lớn là sữa của bò. Vì rất dễ tiêu hóa và chứa nhiều thành phần có lợi cho đường ruột, bác sĩ có thể đề xuất những người bị bệnh về đường tiêu hóa dùng sữa này để hỗ trợ điều trị bệnh. 

Ngoài ra, người cần bổ sung dinh dưỡng như người già, người vừa khỏi bệnh… cũng có thể dùng sữa non của bò. Tuy nhiên, những người bị dị ứng với các thành phần của sữa non cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.

9 tác dụng của sữa non đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ 

Thực tế, sữa non có tác dụng gì đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ? Các nhà nghiên cứu đã liên tục ghi nhận những tác dụng của sữa non có lợi cho sức khỏe trẻ sơ sinh. Những công dụng của sữa non bao gồm:

1. Chống nhiễm trùng

Khi nhắc đến tác dụng của sữa non, điều đầu tiên phải kể đến là công dụng chống nhiễm trùng. Trong sữa non có đến 2/3 tế bào cấu thành là tế bào bạch cầu. Các tế bào bạch cầu rất quan trọng đối với các phản ứng miễn dịch. Các tế bào này có tác dụng bảo vệ chống lại nhiễm trùng, đồng thời hỗ trợ điều trị nếu như bé bị nhiễm trùng. 

Sau khi được sinh ra, trẻ sơ sinh không còn nhận được sự bảo vệ của cơ thể mẹ nên các bé cần phải sẵn sàng cho những thử thách mới từ thế giới xung quanh. Các tế bào bạch cầu trong sữa non tạo ra các kháng thể có thể vô hiệu hóa vi khuẩn hoặc virus. Những kháng thể này đặc biệt hiệu quả chống lại chứng đầy bụng và các bệnh nhiễm trùng như tiêu chảy do virus. Đây là tác dụng của sữa non rất quan trọng đối với trẻ sơ sinh.

2. Tác dụng của sữa non: Hỗ trợ hệ miễn dịch

Sữa non được ví như một loại vắc xin tự nhiên dành riêng cho trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là vì một trong những tác dụng của sữa non là tạo ra khả năng miễn dịch thụ động cho trẻ sơ sinh, đồng thời hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch của các bé. Sữa non chứa các kháng thể giúp bảo vệ trẻ chống lại vi trùng trong môi trường, ngăn ngừa tình trạng bị viêm nhiễm thông qua công dụng tiêu diệt những vi sinh vật có hại. Điều này khiến giới khoa học xem sữa non như một loại vắc xin chủng ngừa tự nhiên vô giá, góp phần đáng kể vào sự phát triển khỏe mạnh lâu dài của trẻ sơ sinh.

Sữa non đặc biệt giàu một loại kháng thể quan trọng được gọi là sIgA. Chất này bảo vệ các bé chống lại bệnh tật, không phải bằng cách truyền vào máu, mà bằng cách “lót” đường tiêu hóa của trẻ. Những thành phần cung cấp khả năng miễn dịch chống lại nhiễm trùng ở cơ thể mẹ sẽ được truyền qua trẻ sơ sinh thông qua sữa non. Nhờ đó, chất sIgA trong sữa non sẽ được đưa vào cơ thể bé và tập trung ở lớp chất nhầy của ruột và hệ hô hấp của trẻ. Điều này tạo ra khả năng miễn dịch thụ động cho trẻ sơ sinh, giúp bé chống lại những bệnh mà mẹ từng mắc phải. 

3. Tác dụng của sữa non: Phát triển não bộ và các bộ phận khác của trẻ sơ sinh

Sữa non chứa rất nhiều vitamin, trong đó có vitamin A rất quan trọng đối với thị lực của bé. Tình trạng thiếu vitamin A là nguyên nhân chính gây mù lòa trên toàn thế giới. Các vitamin này cũng giữ cho làn da và hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Trong khi đó, trẻ sơ sinh thường được sinh ra với lượng dự trữ vitamin A thấp, vì vậy sữa non giúp bù đắp lượng dinh dưỡng thiếu hụt vô cùng cần thiết này cho trẻ. 

Sữa non cũng rất giàu chất khoáng, bao gồm:

• Magiê: hỗ trợ tim và xương 
• Đồng và kẽm: giúp phát triển hệ thống miễn dịch. 

Đặc biệt, sữa non có lượng kẽm nhiều gấp 4 lần sữa trưởng thành, có công dụng hỗ trợ sự phát triển của não bộ, giúp trí não trẻ sơ sinh phát triển nhanh chóng.

4. Bảo vệ hệ tiêu hóa

Sữa non chứa ít chất béo và lactose nên rất dễ tiêu hóa và phù hợp với dạ dày còn non yếu của trẻ sơ sinh. Bên cạnh đó, sữa cũng rất giàu các thành phần miễn dịch khác và các yếu tố tăng trưởng, giúp kích thích sự phát triển của lớp màng nhầy bảo vệ trong ruột. Nghĩa là, sữa non giúp lót ruột của trẻ bằng một lớp bảo vệ, nhờ đó chống lại nhiều bệnh tật nguy hiểm. 

Ngoài ra, sữa non còn được xem là một loại thuốc nhuận tràng tự nhiên thúc đẩy trẻ sơ sinh thường xuyên đi tiêu. Điều này giúp làm rỗng ruột của trẻ, đẩy hết tất cả mọi thứ mà trẻ đã ăn khi còn trong bụng mẹ, dưới dạng phân su – phân đen tích tụ trong bụng mẹ. 

Hơn nữa, tác dụng của sữa non cũng khuyến khích sự phát triển của lợi khuẩn trong đường ruột, bảo vệ chống lại sự rối loạn của dạ dày. Nguyên nhân là vì thành phần prebiotic trong sữa non sẽ nuôi sống và hình thành các vi khuẩn tốt trong đường ruột của bé.

5. Giúp bé tăng trưởng và phát triển

Một trong những tác dụng của sữa non là hỗ trợ dinh dưỡng đầu đời cho trẻ. Là thức ăn đầu tiên của trẻ, sữa non cung cấp đủ lượng nước, protein, chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng quan trọng ngay sau khi sinh. Trong đó, hàm lượng protein ở trong sữa non rất cao. Lý do là vì tất cả các kháng thể trong loại sữa này đều là protein. Các thành phần này có thể duy trì trong sữa non trong vòng 30 giờ sau khi sinh. Vì những điều này, chỉ cần hấp thụ một lượng nhỏ sữa non, trẻ đã đủ no và có đủ năng lượng cho các hoạt động trao đổi chất.

Những thành phần này cũng giúp ngăn ngừa tình trạng bé chậm phát triển. Đặc biệt, ở trẻ nhẹ cân, việc nhận sữa non từ mẹ hoặc dưới dạng bổ sung từ sữa công thức có thể hỗ trợ tăng cân lành mạnh và ngăn ngừa bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, kém phát triển.

Một số nghiên cứu cho thấy, việc bổ sung sữa non còn giúp cải thiện mật độ khoáng của xương. Nhiều thành phần của sữa non cũng giúp thúc đẩy trẻ sơ sinh tăng trưởng và phát triển.

6. Tác dụng của sữa non: Dạy trẻ sơ sinh kỹ năng bú sữa mẹ

Mục đích của sữa non là cung cấp lượng sữa ít, giúp trẻ sơ sinh có thể học cách bú – một kỹ năng đòi hỏi trẻ phải bú, thở và nuốt. Sữa non chảy chậm đã giúp trẻ điều chỉnh chu kỳ bú, nuốt và thở trong khi bú.

Bên cạnh đó, việc cho trẻ uống sữa non cũng khuyến khích trẻ bú mẹ nhiều hơn. Nghiên cứu cho thấy, trẻ bú sữa non ngay sau khi sinh thường bú mẹ nhiều hơn và mẹ cũng dễ tiết ra sữa nhiều hơn. 

7. Tác dụng của sữa non: Ngăn ngừa bệnh vàng da

Vì giúp trẻ đi tiêu thường xuyên, đồng thời cung cấp nước giúp trẻ tiểu đều đặn nên sữa non mang lại công dụng làm giảm nguy cơ mắc bệnh vàng da sơ sinh ở trẻ sơ sinh. Trẻ sơ sinh được sinh ra với lượng tế bào hồng cầu cao, có chức năng đưa oxy đi khắp cơ thể. Khi những tế bào này bị phá vỡ, gan của trẻ sẽ xử lý và tạo ra bilirubin. Vì các bé có gan chưa phát triển đủ để xử lý bilirubin, chất này sẽ tích tụ trong cơ thể, gây ra vàng da. Đặc tính nhuận tràng của sữa non giúp các bé đào thải bilirubin trong phân của mình – do đó, giúp giảm vàng da.

8. Điều chỉnh cơ thể

Sữa non giúp trẻ sơ sinh thích nghi với cuộc sống bên ngoài bụng mẹ bằng cách điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, lượng đường trong máu, sự trao đổi chất, cũng như các chức năng phổi và mạch máu. Bởi vì sữa non có cấu tạo tương tự như nước ối mà em bé đã nuốt và bài tiết trong bụng mẹ, nên đây là sự xoa dịu lý tưởng cho quá trình chuyển đổi của bé ra thế giới bên ngoài.

9. Hỗ trợ trẻ sinh non

Đối với những trẻ sinh non, việc bú sữa non của mẹ cũng khuyến khích trẻ bú nhiều hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển khỏe mạnh. Ngoài ra, những trẻ sinh non được bú sữa non của mẹ sẽ được xuất viện sớm hơn và đạt được mục tiêu bú nhanh hơn những trẻ không được bú sữa non.

Tác dụng phụ của sữa non 

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa ghi nhận nhiều tác dụng phụ liên quan đến việc bổ sung sữa non cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và cả người lớn. Đồng thời, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe vẫn chưa biết liệu việc sử dụng bổ sung sữa non về lâu dài có an toàn hay không.

Tuy nhiên, việc cố gắng bổ sung sữa non cho trẻ hoặc cho bản thân bằng cách xin sữa từ một người đang cho con bú, có thể tiếp xúc với các tình trạng lây nhiễm qua sữa mẹ, chẳng hạn như HIV. 

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn biết được những tác dụng của sữa non đối với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn.