Con trai tuổi teen thường hướng nội, ít sẻ chia và điều này khiến nhiều cha mẹ đau đầu không biết cách dạy con trai ở tuổi dậy thì như thế nào là đúng. Vậy, tâm sinh lý tuổi dậy thì ở nam có đặc điểm gì? Cách dạy con tuổi dậy thì ra sao?
Ở tuổi dậy thì, dù là bé trai hay bé gái cũng đều sẽ trải qua những sự thay đổi rất lớn về thể chất, tâm lý. Khi con trai đến tuổi dậy thì, trẻ có thể trở nên ương bướng, gàn dở, hay ngại ngùng và ít chia sẻ với cha mẹ. Việc dạy con trai tuổi dậy thì không hề đơn giản. Nếu bạn cũng đang không biết làm sao với cậu con trai đang ở tuổi “nổi loạn” của mình, hãy dành vài phút tham khảo một số cách dạy con trai ở tuổi dậy thì mà Hello Bacsi giới thiệu.
Những thay đổi cơ thể và não bộ của các bé trai tuổi teen
Nếu bạn thắc mắc tâm lý tuổi dậy thì ở con trai ra sao và tính cách con trai tuổi dậy thì thế nào, cần hiểu rằng, hành vi của trẻ tuổi teen đa phần sẽ bị chi phối bởi nội tiết tố và sự thay đổi tâm sinh lý ở tuổi dậy thì.
Tuổi dậy thì của con trai thường bắt đầu từ 10 đến 14 tuổi và kết thúc ở độ tuổi 16 đến 18. Ở độ tuổi này, tâm lý tuổi dậy thì ở con trai cũng trở nên thất thường hơn. Các bé trai rất dễ bị thay đổi hành vi và cảm xúc. Điều này khiến cho cha mẹ gặp rất nhiều khó khăn trong việc nuôi dạy con và mong muốn có được những cách dạy con trai ở tuổi dậy thì hiệu quả.
Để có được những bí quyết dạy con trai tuổi dậy thì hay, trước hết, phụ huynh cần tìm hiểu rõ con trai dậy thì như thế nào, bao gồm cả những thay đổi về thể chất và tâm lý tuổi dậy thì của bé trai. Thực tế, con trai tuổi dậy thì thường có những đặc điểm sau:
- Chiều cao tăng nhanh, có thể lên đến 10cm/năm
- Hình thành và phát triển cơ bắp
- Xảy ra tình trạng vỡ giọng (giọng trầm và khàn hơn)
- Thay đổi về cảm xúc và hành vi trong mối quan hệ với bạn khác giới
- Tò mò và tìm hiểu các vấn đề liên quan đến giới tính – tình dục
- Não bộ vẫn đang tiếp tục phát triển, khu vực não chịu trách nhiệm phán đoán và ra quyết định vẫn đang xây dựng và sẽ “hoàn thiện” cho đến khi trẻ được 20 tuổi.
Những sự thay đổi này xảy ra nhanh chóng đến mức đôi khi phụ huynh cảm thấy hoang mang không biết nên làm gì khi con đến tuổi dậy thì. Nếu bạn cũng đang trong tình cảnh này, hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu những cách dạy con trai ở tuổi dậy thì ngay sau đây.
9 cách dạy con trai ở tuổi dậy thì hiệu quả, khéo léo cho các bậc phụ huynh
Cha mẹ cần làm gì khi con trai dậy thì? Đây là những thắc mắc mà không ít phụ huynh đặt ra. Dưới đây là cẩm nang dạy con trai ở tuổi dậy thì mà bạn nên tham khảo:
1. Dạy con trai cách chăm sóc bản thân tuổi dậy thì
Khi bé trai bước vào tuổi dậy thì, không chỉ phụ huynh cảm thấy lo lắng mà bản thân trẻ cũng cảm thấy hoang mang trước những thay đổi của cơ thể. Do đó, cách dạy con trai ở tuổi dậy thì đầu tiên là cha mẹ nên dạy con trai cách chăm sóc bản thân đúng đắn.
Các cậu bé tuổi teen thường ít có ý thức trong việc chăm sóc bản thân. Không những thế, các bé trai trong độ tuổi này thường có xu hướng thức khuya, ăn những món không tốt cho sức khỏe, chơi game hàng giờ và lười tập thể dục. Điều này cộng với những thay đổi tuổi dậy thì ở con trai có thể khiến trẻ đối mặt với các vấn đề như tăng cân nhanh, có mùi cơ thể, mụn trứng cá…
Vì vậy, cách giáo dục con trai ở tuổi dậy thì đầu tiên mà cha mẹ cần chú ý là nên cung cấp các thông tin cơ bản về việc chăm sóc bản thân cho bé. Bạn có thể chia sẻ nhẹ nhàng. Nếu không, việc tìm sách cho trẻ đọc cũng là một cách dạy con tuổi dậy thì hay.
2. Đặt ra những giới hạn nhất định
Làm gì khi con trai đến tuổi dậy thì? Cha mẹ nên đặt ra giới hạn và quy tắc dựa trên các giá trị chung về sự an toàn và sức khỏe, chẳng hạn các vấn đề về thời gian chơi game, xem tivi, những việc được phép làm và không được làm như không được uống rượu, bia, không hút thuốc hay dùng chất kích thích…
Cách dạy con trai ở tuổi dậy thì khéo léo và hiệu quả là cha mẹ hãy:
- Thảo luận cùng con, không phải áp đặt
- Phân tích cho con hiểu rằng những vấn đề đó là đúng hay sai, sẽ dẫn đến những hệ quả gì
- Trong một số trường hợp, hãy để trẻ tự quyết định một số vấn đề trong khả năng của bé, đồng thời đề nghị trẻ tự chịu trách nhiệm với những quyết định của mình.
3. Kỷ luật khi trẻ vi phạm quy tắc đã đặt ra
Con trai tuổi dậy thì thường có xu hướng đua đòi theo bạn bè, thể hiện cái tôi và không muốn bị bạn bè chê cười. Do đó mà trẻ dễ bị bạn xấu lôi kéo vào con đường sai trái.
Vì vậy, một trong những cách dạy con trai ở tuổi dậy thì hiệu quả, đảm bảo con phải tuân theo là cha mẹ cần;
- Nhấn mạnh các quy tắc đã đặt ra
- Đồng thời khuyên nhủ con cần phải tỉnh táo, tập trung, giữ cái đầu lạnh để không sa ngã, tự làm hỏng cuộc đời trẻ.
Phụ huynh cũng cần cảnh báo trước về những hậu quả và hình phạt tương ứng nếu trẻ vi phạm các nguyên tắc đã đặt ra. Chẳng hạn, nếu trẻ về nhà muộn hơn khoảng thời gian quy định hoặc không phụ giúp gia đình làm việc nhà, bé sẽ bị cắt tiền tiêu vặt…
4. Vị tha hơn với con
Cha mẹ nên làm gì khi con trai đến tuổi dậy thì khó bảo? Không ai là chưa từng phạm lỗi lầm và con trai trong độ tuổi dậy thì cũng vậy. Các bé có thể đôi lần mắc sai lầm, vi phạm quy tắc đã đặt ra. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như bé vô tình vi phạm hoặc muốn chứng tỏ bản thân đã trưởng thành.
Lúc này, cha mẹ không nên la mắng con hay trừng phạt trẻ quá nghiêm khắc. Nguyên nhân là vì đây không phải là cách dạy con trai ở tuổi dậy thì hiệu quả. Trẻ có thể cảm thấy bực bội, khó chịu và ngày càng xa lánh bố mẹ.
Hãy nhẹ nhàng phân tích cho con thấy những mặt đúng, sai của vấn đề, để con cảm nhận rằng cha mẹ vẫn luôn ở bên khuyên bảo dù con phạm sai lầm, đồng thời hiểu rõ hai mặt của sự việc.
Hãy thể hiện rằng cha mẹ hiểu những điều con làm, vì cha mẹ cũng từng là con nít, nhưng vì đã từng sai nên không muốn con lặp lại điều đó. Đây có thể chính là điều mà bé trai tuổi dậy thì muốn được nghe. Các bé cũng muốn được bố mẹ thấu hiểu và cũng muốn hiểu vì sao cha mẹ lại suy nghĩ và hành động như vậy với mình.
Ngoài ra, phụ huynh đôi khi cũng nên có lòng vị tha, cho con cơ hội để sửa chữa lỗi lầm. Cách dạy con trai tuổi dậy thì này sẽ khiến con nể phục và tôn trọng cha mẹ hơn. Điều này cũng giúp con luôn muốn hỏi xin lời khuyên từ cha mẹ trong mọi tình huống.
5. Dạy con trai ở tuổi dậy thì về tinh thần trách nhiệm
Tinh thần trách nhiệm là điều mà các chàng trai tuổi dậy thì cần rèn luyện: trách nhiệm với bản thân, với gia đình, với xã hội, với công việc mình đang làm và những hành vi mình gây ra. Hãy để con hiểu rằng, trách nhiệm không chỉ là hoàn thành xong nhiệm vụ, mà còn là nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ vì mục tiêu chung.
Hãy bắt đầu rèn luyện tinh thần trách nhiệm cho bé trai tuổi dậy thì từ những việc đơn giản như:
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân (trách nhiệm với bản thân)
- Phụ giúp việc nhà (trách nhiệm với gia đình)
- Giữ gìn vệ sinh lớp học và nơi công cộng (trách nhiệm với cộng đồng)…
6. Hướng trẻ đến một lối sống lành mạnh
Nếu bạn thắc mắc cha mẹ cần làm gì khi con trai dậy thì, hãy hướng trẻ đến một lối sống lành mạnh. Tuổi dậy thì ở nam nên tập thể thao thường xuyên và chú ý nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc để phát triển và tăng chiều cao tốt nhất.
Những điều này vừa tốt cho sức khỏe và sự phát triển của con, vừa giúp rèn luyện, uốn nắn tính cách của con trong giai đoạn dậy thì. Do đó, cha mẹ không nên bỏ qua cách dạy con trai ở tuổi dậy thì lành mạnh này nhé!
7. Khuyến khích trẻ bày tỏ suy nghĩ
“Dạy con tuổi dậy thì như thế nào để hiệu quả?” là một trong những băn khoăn lớn nhất của các bậc phụ huynh. Thực tế, phương pháp dạy con trai ở tuổi dậy thì tốt nhất là tạo điều kiện cho trẻ bày tỏ suy nghĩ. Điều này giúp bạn hiểu trẻ hơn, đồng thời khiến trẻ cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu hơn.
Vậy, làm thế nào để trò chuyện với cậu con trai tuổi teen? Trước hết, phụ huynh cần tìm hiểu vấn đề tâm sinh lý tuổi dậy thì ở nam có đặc điểm gì? Ở độ tuổi dậy thì, các bé trai hay có xu hướng sống khép kín, không muốn ba mẹ quan tâm, hỏi han, chăm sóc quá mức. Do đó, cha mẹ không nên ép buộc, gặn hỏi quá mức một vấn đề nào đó. Hãy nhẹ nhàng tâm sự và tạo điều kiện cho trẻ trình bày suy nghĩ của mình.
Bởi vì bản chất của tuổi dậy thì là muốn thể hiện cái tôi, muốn người khác hiểu mình, nên các bé trai trong độ tuổi này rất muốn trình bày quan điểm, ý kiến của mình. Tuy nhiên, các bé sợ ý kiến của bản thân trái ngược với mong muốn và suy nghĩ của cha mẹ, dẫn đến việc thu hẹp mình lại với phụ huynh.
Để tránh tình trạng này, cách dạy con trai ở tuổi dậy thì tốt nhất là cha mẹ cần tạo điều kiện cho trẻ bộc lộ suy nghĩ và cảm xúc của con. Đây cũng là cách nói chuyện với con trai tuổi dậy thì hiệu quả đối với các bậc cha mẹ. Nguyên nhân là vì cách làm này sẽ giúp con trai ở tuổi dậy thì hiểu rằng cha mẹ luôn lắng nghe và ủng hộ mình. Từ đó, cha mẹ có thể đưa ra lời khuyên, định hướng khi trẻ cần.
8. Cho con không gian tự do riêng
Khi đến tuổi dậy thì, mối quan hệ giữa cha mẹ và con trai cũng cần có những ranh giới thích hợp để trẻ trở nên độc lập và không quá phụ thuộc. Do đó, thay vì loay hoay tìm cách dạy con trai ở tuổi dậy thì, cha mẹ nên để con có những không gian và thời gian riêng, để trẻ lắng nghe lòng mình và phát triển theo khả năng của bé.
Mặt khác, với một số bé thì người mẹ có thể khó tâm sự với con trai tuổi dậy thì hơn người bố và ngược lại. Vì vậy, khi con trai đến tuổi dậy thì, mẹ cần cố gắng dành thời gian nói chuyện, chia sẻ với con nhưng đồng thời cũng nên cho trẻ có không gian riêng. Đừng vì muốn hiểu rõ con hơn mà “xâm phạm” đời sống riêng tư của trẻ.
9. Giáo dục giới tính cho bé trai tuổi dậy thì
Con trai ở tuổi dậy thì cũng bắt đầu tò mò về các bạn nữ, bắt đầu có tình yêu tuổi học trò và cảm giác chinh phục. Thậm chí, cùng với sự bùng nổ về thông tin như hiện nay thì cũng không có gì bất ngờ nếu một ngày bạn thấy trẻ đang xem các clip hay phim ảnh có nội dung người lớn.
Nếu con tò mò về ảnh người lớn hay có cảm tình với bạn khác giới, trong trường hợp này, cách dạy con trai ở tuổi dậy thì là hãy nói chuyện, chia sẻ và phổ cập cho con những kiến thức giới tính cần thiết. Song song với việc làm bạn cùng con, bạn cũng nên phối hợp với nhà trường để cung cấp cho trẻ những định hướng giới tính đúng đắn.
Làm gì khi con trai đến tuổi dậy thì?
Lưu ý về cách dạy con trai ở tuổi dậy thì
Khi bước vào tuổi dậy thì, các bé trai sẽ có những thay đổi nhất định về tâm sinh lý. Điều này khiến cho cha mẹ khó gần gũi với con hơn. Thậm chí, đa phần, các bé trai tuổi dậy thì thường không muốn gần gũi cha mẹ, ít khi chịu chia sẻ và có xu hướng giấu kín “tâm tư” của bản thân. Bên cạnh đó, con trai tuổi dậy thì cũng rất khó để diễn đạt những cảm xúc.
Lúc này, thay vì bực bội vì bị con trai “phớt lờ” mỗi khi hỏi han, quan tâm, bạn hãy kiên nhẫn và áp dụng thử những lưu ý trong cách dạy con trai ở tuổi dậy thì sau:
- Không đặt câu hỏi xoáy sâu vào đời tư của trẻ.
- Đặt ra những câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng để trẻ trả lời từng câu.
- Đừng giao tiếp bằng mắt quá nhiều. Mặc dù giao tiếp bằng mắt thường được khuyến khích nhưng với con trai tuổi teen, đây có thể là dấu hiệu của sự đe dọa hay áp đảo.
- Trò chuyện với trẻ khi đang cùng làm một điều gì đó. Làm gì khi con trai đến tuổi dậy thì? Bạn nên vừa cùng con làm gì đó, vừa nói chuyện với con, chẳng hạn như chơi trò chơi, đi bộ, chuẩn bị bữa ăn… Lúc này, trẻ sẽ dễ dàng chia sẻ hơn.
- Khi nói chuyện với trẻ, bạn phải thật bình tĩnh, đừng để cảm xúc chiếm ưu thế. Thể hiện sự tức giận hoặc thất vọng có thể khiến trẻ càng “thu mình” và không muốn tìm đến bạn khi gặp khó khăn.
- Hãy cho trẻ thời gian. Đừng thất vọng nếu con không thay đổi hành vi hoặc thái độ ngay lập tức. Hãy để trẻ tiếp nhận thông tin và sau đó xử lý.
- Làm bạn với con: Một lưu ý trong cách dạy con trai ở tuổi dậy thì là hãy lắng nghe và trò chuyện với trẻ như một người bạn thật sự.
- Không áp đặt con: Thay vào đó, hãy khích lệ, động viên con trong mọi việc.
- Tôn trọng con: Tôn trọng quyết định của trẻ và đưa ra lời khuyên nếu quyết định đó không phải là sự lựa chọn tốt nhất. Nếu trẻ vẫn lựa chọn quyết định ban đầu, hãy để con tự lập và tự chịu trách nhiệm.
Cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Do đó, việc tìm ra cách dạy con trai ở tuổi dậy thì phù hợp là điều cực kỳ quan trọng để trẻ dễ dàng vượt qua những “khủng hoảng” tuổi dậy thì và trở thành một chàng trai mạnh mẽ. Các bậc phụ huynh nên tham khảo những phương pháp dạy con trai ở tuổi dậy thì để đảm bảo bé phát triển khỏe mạnh, khoa học nhé!
[embed-health-tool-vaccination-tool]
