DHA là một trong ba axit béo omega-3 vô cùng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển các chức năng não bộ ở trẻ [1]. Những năm đầu đời là một trong những giai đoạn mà sự trưởng thành và phát triển của hệ thống thần kinh, sự hình thành kết nối não bộ, sự gia tăng chất xám diễn ra nhanh chóng và tất cả đều liên quan đến việc tích lũy DHA [2].
Chính vì vậy, việc bổ sung DHA cho bé qua sữa hoặc chế độ ăn uống luôn là ưu tiên hàng đầu của nhiều cha mẹ. Tuy nhiên, dinh dưỡng giúp trẻ phát triển trí não và thông minh chỉ tập trung vào DHA liệu có đủ? Mẹ hãy cùng khám phá những sự thật về DHA và công thức dinh dưỡng giúp con phát triển não bộ tối ưu qua bài viết sau nhé!
Những sự thật về DHA mà bố mẹ nên biết
DHA (docosahexaenoic acid) cùng với ALA (alpha-linolenic acid) và EPA (eicosapentaenoic acid) là 3 loại axit béo Omega-3 thuộc nhóm axit béo không bão hòa đa (PUFAs). Đối với trọng lượng não bộ con người, nếu chất béo chiếm khoảng 50 – 60% thì axit béo Omega-3 chiếm 35%. Và với tổng Omega-3 trong mô thần kinh thì DHA chiếm khoảng 40%, đặc biệt là ở chất xám [3].
Đối với trẻ nhỏ, DHA rất quan trọng đối với sự phát triển nhận thức và thị giác. Các nghiên cứu trên cơ thể người ở các giai đoạn sống khác nhau chỉ ra rằng DHA là nguồn hỗ trợ chỉ số IQ bình thường, duy trì khả năng hoặc tập và trí nhớ không gian thị giác [2].
Một điều ba mẹ cần biết nữa đó là quá trình myelin hóa của thùy trán trên vỏ não bắt đầu diễn ra từ khi trẻ 6 tháng tuổi. Đây là khu vực chịu trách nhiệm cho các hoạt động nhận thức cấp cao như lập kế hoạch, giải quyết vấn đề, ghi nhớ, tập trung chú ý. Thùy trán là vùng giàu DHA và DHA cũng rất quan trọng với quá trình myelin hóa diễn ra ở đây [2].
Tuy nhiên, dù DHA là axit béo omega-3 chính có trong chất xám của não, quan trọng đối với phát triển não bộ, thị giác ở trẻ và có ảnh hưởng đến sự dẫn truyền thần kinh [2] nhưng chỉ bổ sung DHA là chưa đủ để giúp trẻ phát triển tối ưu về trí não. Vì vậy, khi đầu tư dinh dưỡng cho trẻ trong giai đoạn đầu đời, mẹ không nên chỉ tập trung vào bổ sung riêng lẻ DHA cho trẻ mà cần tìm hiểu, bổ sung thêm các hợp chất đã được chứng minh lâm sàng về hiệu quả giúp trẻ tăng kết nối não bộ và thông minh hơn.
Muốn tăng cường trí não cho trẻ, ngoài DHA, trẻ sẽ cần được bổ sung thêm những dưỡng chất nào?
Khi sinh ra, não bộ của bé đã có tất cả các tế bào thần kinh. Thế nhưng, trong quá trình phát triển, trẻ có khả năng nhận thức, học hỏi và ghi nhớ là nhờ mạng lưới trao đổi thông tin được hình thành từ những kết nối não bộ của các tế bào thần kinh này [4], [5]. Trong đó, vai trò của myelin đối với các kết nối não bộ là rất quan trọng. Myelin là lớp chất béo và protein được phủ lên sợi trục thần kinh, giúp bảo vệ tế bào thần kinh và giúp dẫn truyền tín hiệu nhanh, hiệu quả hơn [6].
Quá trình hình thành, sản sinh myelin diễn ra càng nhanh thì sự hình thành các kết nối não bộ càng diễn ra thuận lợi hơn. Khi càng nhiều kết nối não bộ hình thành và truyền tín hiệu thì bé sẽ càng thông minh, phản xạ, xử lý thông tin nhanh hơn [7], [8]. Những năm đầu đời là thời điểm myelin sản sinh với tốc độ rất nhanh. Cụ thể, quá trình myelin hóa bắt đầu từ khi trẻ được sinh ra và diễn ra nhanh nhất trong 2 năm đầu tiên [9].
Do đó, mẹ sẽ cần chú ý bổ sung đầy đủ các dưỡng chất để thúc đẩy quá trình này nhằm tăng tốc độ kết nối não bộ cho trẻ. DHA là một trong những dưỡng chất giúp cần thiết cho việc sản sinh myelin nhưng chỉ DHA vẫn chưa đủ mà não bộ của bé sẽ cần thêm các dưỡng chất khác như:
- Sphingomyelin (SM) là một loại spakenolipid, thành phần chính của màng tế bào và hỗ trợ quá trình myelin hóa [10].
- ARA (arachidonic acid) là một axit béo không bão hòa đa được tìm thấy trong sữa mẹ, có vai trò quan trọng đối với sức khỏe, sự tăng trưởng và phát triển trí não của trẻ [11].
- Sắt, Axit folic, Vitamin B12 rất quan trọng đối với sản sinh myelin, nếu thiếu hụt có thể gây gián đoạn quá trình myelin hóa [12].
- Alpha-lactalbumin là một loại whey protein chiếm khoảng 22% lượng protein trong sữa mẹ, giúp cải thiện sức khỏe đường ruột, miễn dịch, tăng khả năng hấp thu sắt, kẽm ở trẻ sơ sinh [13]. Đây cũng là một trong những thành phần cần thiết của quá trình myelin hóa [14].
- Choline và lutein là các dưỡng chất cần thiết cho phát triển não bộ và chức năng thị giác [15], [16]
Đối với sự phát triển trí não của trẻ trong những năm đầu đời, sự kết hợp của các dưỡng chất này trong hợp chất NUTRILEARN CONNECT đã được chứng minh lâm sàng giúp tăng tốc độ sản sinh myelin, qua đó tăng tốc độ kết nối não bộ nhanh gấp 2.5 lần [17].
Làm thế nào để bổ sung đầy đủ các dưỡng chất giúp bé phát triển não bộ?
Đối với quá trình myelin hóa và tăng tốc độ kết nối não bộ, dinh dưỡng có vai trò quan trọng và là yếu tố mẹ có thể can thiệp sớm trong những năm đầu đời của con [18]. Vì vậy, mẹ nên ưu tiên lựa chọn nguồn dinh dưỡng thúc đẩy sản sinh myelin bằng cách:
– Nuôi con bằng sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời và có thể kéo dài đến khi trẻ 2 tuổi [19]. Sữa mẹ không chỉ chứa các axit béo cần thiết với não bộ của trẻ như DHA, ARA… mà còn là nguồn cung cấp chất đạm, các vitamin và khoáng chất cần thiết giúp trẻ phát triển trí não khỏe mạnh [20], [21]. Song song đó, một thành phần quan trọng đối với sự hình thành bao myelin như sphingomyelin như cũng chiếm hàm lượng rất cao với khoảng 40% hàm lượng lipid trong sữa mẹ [18].
– Trường hợp không đủ điều kiện cho bé bú hoặc khi bé đã lớn, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để tìm kiếm các giải pháp dinh dưỡng thay thế đã được chứng minh lâm sàng giúp tăng tốc độ sản sinh myelin, tăng tốc độ kết nối não bộ nhanh gấp 2,5 lần với Hệ dưỡng chất NUTRILEARN CONNECT chứa nồng độ cao gấp 3 lần Sphingomyelin và các dưỡng chất khác như DHA, ARA, Alpha lactalbumin, Sắt, Axit Folic và Vitamin B12 [17]. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần lựa chọn sữa có chứa Choline và Lutein hỗ trợ bé phát triển thị giác, tăng khả năng ghi nhớ và xử lý hình ảnh [15], [16].
Trong quá trình phát triển của trẻ, mẹ cũng cần chú trọng vào các phương pháp nuôi con giúp tăng cường hoạt động não bộ để trẻ thông minh hơn như [22]:
- Dành thời gian đọc sách cho bé nghe để con kích thích khả năng ngôn ngữ, kết hợp đọc sách với việc âu yếm, hát cho con nghe có thể tạo điều kiện tuyệt vời cho sự phát triển não bộ của con
- Trò chuyện cùng con giúp trẻ tăng vốn từ, khả năng nghe hiểu, giảm căng thẳng, lo lắng… tốt cho trí não đang phát triển
- Đảm bảo trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ngủ đủ giấc
- Tạo môi trường, điều kiện để bé học hỏi, khám phá, tăng khả năng ghi nhớ
- Dành thời gian chơi cùng con và cho trẻ chơi đồ chơi kích thích trí não cũng như phù hợp với sự phát triển theo từng độ tuổi.
Nhìn chung, đối với chế độ dinh dưỡng của trẻ trong những năm đầu đời, mẹ cần ưu tiên các dưỡng chất giúp thúc đẩy sản sinh myelin chứ không chỉ bổ sung mỗi DHA cho trẻ. Dinh dưỡng khoa học kết hợp với phương pháp nuôi con thông minh sẽ tạo nền tảng vững vàng cho khả năng học tập và sự thành công của trẻ trong tương lai.
[embed-health-tool-vaccination-tool]
