Tình trạng vô sinh thứ phát có dấu hiệu khá giống với vô sinh nguyên phát. Tuy nhiên, thuật ngữ vô sinh thứ phát là dùng để chỉ những cặp vợ chồng đã từng sinh con.

Vậy vô sinh thứ phát là gì? Liệu vô sinh thứ phát có chữa được không? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu ngay về hiện tượng này cùng với nguyên nhân và cách điều trị nhé!

Vô sinh thứ phát là gì?

Vô sinh thứ phát là tình trạng người mẹ không có khả năng mang thai sau lần sinh trước đó. Hiện tượng này dùng để chỉ lần sinh trước đã diễn ra mà không cần đến sự trợ giúp của thuốc hoặc phương pháp điều trị hỗ trợ sinh sản, như thụ tinh trong ống nghiệm. Vô sinh thứ phát cũng phổ biến như vô sinh nguyên phát.

Nếu vợ chồng bạn trong độ tuổi từ 35 trở xuống, quan hệ tình dục mà không dùng các biện pháp tránh thai trong ít nhất 6 tháng hoặc 12 tháng đối với trường hợp trên 35 tuổi mà không có thai thì đây có thể gọi là tình trạng vô sinh thứ phát.

Tình trạng này là do chồng hay vợ?

Nguyên nhân gây vô sinh thứ phát có thể là do cả chồng và vợ. Khoảng 1/3 trường hợp là do vợ, khoảng 1/3 bắt nguồn từ chồng và 1/3 trường hợp còn lại là do sự kết hợp của nhiều yếu tố hoặc không thể xác định được nguyên nhân.

Thông thường, tuổi tác cao, các biến chứng từ lần mang thai hoặc phẫu thuật trước, tăng cân, thuốc men, bệnh lây truyền qua đường tình dục, sự suy giảm sản xuất tinh trùng, lạm dụng rượu và thuốc lá là những nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh thứ phát.

Nguyên nhân vô sinh thứ phát ở phụ nữ?

Vô sinh thứ phát ở nữ giới có thể do rất nhiều nguyên nhân như:

• Do số lượng hoặc chất lượng của trứng: Mỗi người phụ nữ có số lượng trứng nhất định và không có khả năng tái tạo thêm trứng mới. Vì thế, khi bước qua độ tuổi 40, số lượng trứng còn lại trong buồng trứng giảm xuống và những quả trứng còn lại có nguy cơ cao gặp các vấn đề về nhiễm sắc thể. Đối với những người trước độ tuổi 40, có những lý do khác khiến cho số lượng trứng cũng như lượng trứng có chất lượng tốt thấp, bao gồm: tình trạng tự miễn dịch hoặc do di truyền, đã từng phẫu thuật hoặc xạ trị trước đó…
• Ống dẫn trứng có vấn đề: Các ống dẫn trứng có thể bị tắc do các bệnh liên quan đến viêm vùng chậu như: chlamydia, bệnh lậu…
• Tử cung có vấn đề: Quá trình nong và nạo tử cung hoặc sinh mổ có thể tạo ra các chất kết dính bên trong tử cung – gây cản trở cho việc mang thai trong tương lai. Ngoài ra, u xơ hoặc polyp phát triển bên trong tử cung có thể làm suy giảm khả năng mang thai. Thêm vào đó, tình trạng sót nhau thai có thể gây nhiễm trùng và sẹo tử cung – nguyên nhân gây ra vô sinh thứ phát.
• Lạc nội mạc tử cung: Là tình trạng mà các mô nội mạc trong lòng tử cung phát triển ra bên ngoài tử cung và lan ra ống dẫn trứng. Những mô lạc chỗ này vẫn hoạt động như các mô nội mạc tử cung bình thường, điều này có nghĩa là chúng sẽ bị bong ra và chảy máu trong chu ky kinh nguyệt.
• Hội chứng buồng trứng đa nang: Hội chứng buồng trứng đa nang là một rối loạn nội tiết tố đặc trưng bởi chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn bình thường hoặc không thường xuyên.
• Cho con bú: Nuôi con bằng sữa mẹ sẽ khiến cơ thể người mẹ ngừng rụng trứng hoặc giải phóng trứng để thụ tinh.
• Tăng cân hoặc thay đổi lối sống khác: Tăng cân có thể dẫn đến rối loạn chức năng buồng trứng. Thêm vào đó, một số chế độ ăn nhất định có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và việc dùng một số loại thuốc cũng là tác nhân ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Nguyên nhân vô sinh thứ phát ở đàn ông?

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh thứ phát ở nam giới, bao gồm:

• Suy giảm testosterone: Suy giảm testosterone do lão hóa, tổn thương các cơ quan tiết niệu hoặc sinh dục hoặc một số bệnh lý.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng giãn nở của các tĩnh mạch trong bìu, hay còn gọi là bao da bao bọc tinh hoàn. Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng sản xuất ít tinh trùng và vô sinh ở nam giới. Khoảng 30% nam giới vô sinh bị giãn tĩnh mạch tinh hoàn.
• Tinh trùng kém chất lượng: Sau 40 tuổi, chất lượng tinh trùng có xu hướng suy giảm.
• Phì đại tuyến tiền liệt: Phì đại tuyến tiền liệt có thể làm giảm số lượng tinh trùng và cản trở quá trình xuất tinh bình thường.
• Tuyến tiền liệt bị cắt bỏ: Tuyến tiền liệt có thể bị cắt bỏ vì bệnh ung thư hoặc các bệnh lý khác. Cắt bỏ tuyến tiền liệt có thể khiến tinh dịch chảy ngược.
• Suy sinh dục khởi phát muộn: Đây là tình trạng giảm tiết hormone.
• Thuốc: Những loại thuốc gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản bao gồm thuốc kháng sinh và thuốc điều trị huyết áp cao.
• Sử dụng một số chất bôi trơn độc hại: Hãy cân nhắc sử dụng chất bôi trơn tự nhiên, không độc hại như: dầu lạc, dầu thực vật, lòng trắng trứng sống…
• Tiếp xúc với một số hóa chất độc hại: Việc tiếp xúc với thuốc trừ sâu, chì, hóa chất công nghiệp và nhiệt độ quá cao đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của đàn ông.
• Tăng cân quá mức: Điều này có thể làm giảm mức độ testosterone và tăng mức độ estrogen.

Nên làm gì khi nghi ngờ mình mắc phải tình trạng vô sinh này?

Hãy đi khám ngay nếu không có tin vui sau 1 năm. Đầu tiên, bác sĩ sẽ xem xét bệnh sử của cả 2 vợ chồng để xác định sự thay đổi so với lần mang thai trước. Bác sĩ sẽ hỏi về chu kỳ kinh nguyệt và sẽ xem xét chất lượng trứng của người vợ. Đối với người chồng, bác sĩ sẽ xem bệnh sử hoặc các tình trạng liên quan đến tuổi tác ảnh hưởng đến số lượng hoặc chất lượng tinh trùng. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sẽ thảo luận về các xét nghiệm mà vợ chồng bạn có thể cần thực hiện.

Vô sinh thứ phát có chữa được không?

Đừng quá lo lắng nhé! Vô sinh thứ phát có thể chữa được. Cách điều trị vô sinh thứ phát khá tương đồng với vô sinh nguyên phát. Thông thường, việc điều trị sẽ bao gồm:

• Thuốc điều trị vô sinh thứ phát cho phụ nữ bao gồm: clomiphene và letrozole – giúp kích thích rụng trứng ở phụ nữ bị rối loạn rụng trứng.
• Thụ tinh nhân tạo (IUI) là quá trình thủ thuật bơm tinh trùng vào bên trong tử cung của người vợ để tăng cơ hội thụ tinh.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là biện pháp cuối cùng sau khi các phương pháp hỗ trợ sinh sản khác như dùng thuốc hay thụ tinh nhân tạo không thành công.
• Phẫu thuật điều trị bệnh tử cung ở phụ nữ.
• Thuốc cải thiện chất lượng tinh dịch và các loại thuốc làm tăng khả năng sinh sản dành cho đàn ông.