Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD) là một dạng nghiêm trọng của hội chứng tiền kinh nguyệt. Tình trạng này có thể được cải thiện bằng việc thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc.
Tham vấn y khoa: Thạc sĩ - Bác sĩ Huỳnh Kim Dung · Sản - Phụ khoa · Bệnh Viện Quốc Tế Phương Châu
Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD) là một dạng nghiêm trọng của hội chứng tiền kinh nguyệt. Tình trạng này có thể được cải thiện bằng việc thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc.
Từ 20 – 40% phụ nữ trải qua các triệu chứng tiền kinh nguyệt (PMS) từ mức độ trung bình đến nặng. Khoảng 3 – 8% trong số các triệu chứng này khiến nữ giới không thể sinh hoạt như bình thường. Các chuyên gia gọi chúng là rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD).
Sự khác biệt giữa hội chứng tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD) và hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) là các triệu chứng của PMDD rất nghiêm trọng và dễ dàng gây nên tình trạng suy nhược. PMDD bao gồm một tập hợp các triệu chứng về thể chất cũng như tâm lý. Chúng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày và đe dọa đến sức khỏe tinh thần của người mắc phải.
Do vậy, PMDD là một tình trạng mạn tính cần điều trị khi xảy ra. Phương pháp điều trị có sẵn bao gồm sửa đổi lối sống và dùng thuốc.
Rối loạn khó thở tiền kinh nguyệt (PMDD) là một dạng nghiêm trọng hơn của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS). PMS gây đầy hơi, đau đầu và căng tức ngực trước kỳ kinh nguyệt khoảng 1- 2 tuần. Trong khi đó, người bị rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt có thể có các triệu chứng PMS cùng với sự cáu kỉnh, lo lắng hoặc trầm cảm. Các triệu chứng này cải thiện trong vòng vài ngày sau khi bắt đầu có kinh, nhưng chúng có thể xuất hiện với mức độ nghiêm trọng gây cản trở cuộc sống, sinh hoạt thường ngày của bạn.
Các triệu chứng của rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD) tương tự như rối loạn tiền kinh nguyệt (PMS) nhưng có phần nghiêm trọng hơn ở mức độ.
Những dấu hiệu PMDD thường xuất hiện trong tuần trước khi kỳ kinh diễn ra và biến mất trong vài ngày đầu sau khi chu kỳ “đèn đỏ” bắt đầu.
Khi phải chịu đựng các triệu chứng rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD), phái nữ thường không thể sinh hoạt như mọi khi. Tình trạng này có thể ảnh hưởng sâu đến mức bạn cảm thấy dường như mình đang biến thành một con người khác.
Một số dấu hiệu của rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt gồm:
Bên cạnh các triệu chứng điển hình trên, bạn cũng có thể gặp phải những dấu hiệu khác, chẳng hạn như:
Hầu hết các triệu chứng trên sẽ dẫn đến trạng thái tâm lý lo lắng.
Hiện nay, nguyên nhân chính xác của PMDD và PMS vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Có ý kiến cho rằng PMDD bắt nguồn từ phản ứng bất thường của não bộ đối với sự dao động của hormone bình thường ở phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt. Điều này có thể dẫn đến sự thiếu hụt chất serotonin dẫn truyền thần kinh.
Một số phụ nữ có nhiều nguy cơ gặp phải PMDD nếu từng bị trầm cảm sau sinh, rối loạn tâm trạng hoặc trầm cảm.
Các triệu chứng của PMDD có thể tương tự như các tình trạng khác, vì vậy bác sĩ sẽ cần phải thực hiện kiểm tra thể chất, tìm hiểu tiền sử bệnh và yêu cầu một số xét nghiệm nhất định để loại trừ các tình trạng khác khi chẩn đoán.
Một biểu đồ cũng được sử dụng trong quá trình chẩn đoán để xác định bất kỳ mối tương quan giữa các triệu chứng và chu kỳ kinh nguyệt.
Hướng dẫn từ Sổ tay chẩn đoán và thống kê phiên bản 5 của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ (APA) (DSM-V) yêu cầu các triệu chứng của PMDD phải có mặt trong tối thiểu hai chu kỳ kinh nguyệt liên tiếp trước khi đưa ra lời chẩn đoán chính xác.
Ngoài ra, bệnh nhân cần phải có ít nhất 5 dấu hiệu được liệt kê bên trên kèm theo tối thiểu 1 triệu chứng dưới đây:
Một nhóm thuốc chống trầm cảm mang tên thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) sẽ được kê toa cho những phụ nữ bị PMDD.
Hơn nữa, thuốc giảm đau không kê đơn có thành phần ibuprofen, naproxen hoặc aspirin sẽ giúp giảm đau ngực, chuột rút hoặc những tình trạng khó chịu khác.
Vào năm 2010, FDA đã phê duyệt cho sử dụng thuốc tránh thai có chứa drospirenone và ethinyl estradiol để điều trị rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt. Bạn có thể trò chuyện với bác sĩ để xác định liệu việc dùng thuốc tránh thai có phù hợp với cơ thể bạn hay không và sử dụng chúng như thế nào nhằm cải thiện triệu chứng bệnh.
Khi phương pháp điều trị dựa trên thuốc không đạt được hiệu quả, việc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng có thể được xem xét. Mặc dù cắt bỏ buồng trứng đã được chứng minh là làm giảm các triệu chứng của rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt, biện pháp này cũng khiến phụ nữ ngừng rụng trứng và bước vào giai đoạn mãn kinh sớm hơn đi kèm với những triệu chứng liên quan.
Do vậy, chọn phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng là một quyết định quan trọng, cần được cân nhắc chu toàn trước khi thực hiện.
Một số chất bổ sung đã được khuyến nghị để điều trị các triệu chứng tiền kinh nguyệt:
Các biện pháp thay thế có thể được áp dụng nhằm giảm nhẹ triệu chứng rối loạn tiền kinh nguyệt PMDD bao gồm:
Hello Bacsi hy vọng rằng với những thông tin được chia sẻ trong bài, bạn đã hiểu hơn về tình trạng rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt để từ đó biết cách quản lý và chăm sóc sức khỏe tốt hơn.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!