9 dấu hiệu dậy thì ở bé gái: Mẹ nắm rõ, chăm sóc con không âu lo

Tuổi dậy thì ở bé gái là một thời kỳ đầy thử thách. Giai đoạn này bao gồm nhiều thay đổi về thể chất và tâm lý, là kết quả của sự thay đổi nồng độ hormone. Việc nắm rõ những gì sẽ xảy ra và lý do tại sao những thay đổi này lại xuất hiện có thể giúp cha mẹ cùng con kiểm soát được nhiều hơn các vấn đề của tuổi dậy thì. Vậy, dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì?

Tham khảo những thông tin được chia sẻ trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi để biết được các dấu hiệu dậy thì ở bé gái.

Tuổi dậy thì ở nữ bắt đầu khi nào?

Trước khi tìm hiểu các dấu hiệu dậy thì ở bé gái, cùng khám phá thời điểm tuổi dậy thì ở nữ bắt đầu.

Tuổi dậy thì diễn ra khi vùng dưới đồi bắt đầu tiết ra hormone giải phóng gonadotropin (GnRH). Khi GnRH di chuyển đến tuyến yên sẽ giải phóng 2 hormone dậy thì – hormone tạo hoàng thể (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH). Ở bé gái, các hormone này di chuyển đến buồng trứng, kích hoạt quá trình trưởng thành và phóng thích trứng, sản xuất hormone estrogen, giúp cơ thể trưởng thành và có thể mang thai. Sự thay đổi hormone này dẫn đến những thay đổi của:

• Cơ quan sinh sản bên ngoài
• Ngực
• Làn da
• Cơ bắp
• Xương
• Tóc
• Não bộ.

Tuổi dậy ở nữ thì bắt đầu vào khoảng 8 – 13 tuổi và kéo dài trong vài năm. Đây là thời gian mà cơ thể bé gái phát triển và trưởng thành. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có di truyền, mà các bé gái có thể dậy thì sớm hoặc muộn hơn bạn bè đồng trang lứa. Chẳng hạn, nếu thừa cân, bé gái có thể bắt đầu dậy thì trước 8 tuổi hoặc nếu các bé hoạt động thể thao hoặc thiếu cân, tuổi dậy thì có thể bắt đầu muộn hơn.

Đây cũng là giai đoạn các bé gái thay đổi cả về thể chất và cảm xúc, cả bên trong và bên ngoài: 

• Bé gái sẽ đạt đến chiều cao trưởng thành và tỷ lệ cơ thể phù hợp
• Trẻ phát triển các đặc điểm giới tính bên ngoài…

… và còn nhiều điều khác nữa. Những thay đổi về thể chất và tâm lý của tuổi dậy thì ở nữ diễn ra chậm dần theo thời gian.

Bật mí những dấu hiệu dậy thì ở bé gái

Những dấu hiệu dậy thì ở bé gái hay dấu hiệu tuổi dậy thì ở nữ là gì? Sự thay đổi hormone trong cơ thể sẽ:

• Làm cho xương tăng trưởng nên các bé cao hơn
• Tạo ra các kích thích tố trong tuyến thượng thận và buồng trứng làm cho lông vùng kín, nách… xuất hiện 
• Kinh nguyệt lần đầu tiên xuất hiện 
• Trứng rụng thường xuyên trong mỗi chu kỳ và có khả năng thụ thai (nếu có quan hệ tình dục không an toàn). 

Thứ tự xuất hiện những dấu hiệu dậy thì ở bé gái là khác nhau. Nói chung, các dấu hiệu chính đầu tiên của tuổi dậy thì là cao hơn và bắt đầu thay đổi ở ngực. Sau đó là sự xuất hiện của lông mu, lông nách rồi chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu diễn ra. Tiếp đến là sự phát triển của ngực và sự phóng thích của trứng từ buồng trứng (rụng trứng) theo mỗi chu kỳ. Tuy nhiên, những thứ tự này chỉ là một ví dụ. Mỗi bé gái sẽ có những dấu hiệu dậy thì theo thứ tự khác nhau. Điều cần quan tâm là các dấu hiệu dậy thì ở bé gái sẽ được đề cập chi tiết ở dưới đây: 

1. Sự phát triển của ngực

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái dễ nhận biết nhất là sự phát triển của ngực. Ngực phát triển có thể là một quá trình khó xử và căng thẳng, đặc biệt nếu bé so sánh mình với bạn bè hoặc những người nổi tiếng hoặc nếu người khác chú ý và đưa ra nhận xét. 

Cân nặng của trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến hình dạng và kích thước của ngực. Mô ngực sẽ lớn hơn và trở nên kém săn chắc hơn trong 1 – 2 năm. Không có gì lạ khi sự phát triển của ngực bắt đầu ở một bên trước. Điều này thường được cải thiện theo thời gian. 

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì? Khi ngực bắt đầu phát triển, ban đầu sẽ có những cục nhỏ, săn chắc và mềm (gọi là nụ) xuất hiện dưới một hoặc cả hai núm vú. Các nụ vú có thể gây ngứa hoặc đau, nhưng cơn đau sẽ biến mất khi ngực phát triển và thay đổi hình dạng trong vài năm. Ngoài ra, núm vú của bé gái có thể chuyển sang màu hồng hoặc nâu hoặc thỉnh thoảng mọc lông. Khu vực sẫm màu hơn xung quanh núm vú (quầng vú) cũng sẽ mở rộng.

2. Dấu hiệu dậy thì ở bé gái: Lông mọc trên cơ thể

Khi bước vào tuổi dậy thì, bé sẽ bắt đầu nhận thấy lông mọc ở những vị trí mới hoặc dày lên ở một số vùng trên cơ thể. Lông thô hơn, dày hơn bắt đầu mọc ở vùng sinh dục, dưới cánh tay và trên chân là những dấu hiệu dậy thì ở bé gái. Các tuyến thượng thận tạo ra một lượng nhỏ nội tiết tố nam ở nữ giới gọi là androgen tuyến thượng thận, kích thích sự phát triển của lông mu, lông chân và lông dưới cánh tay. Ban đầu, lông mọc thẳng và mỏng trên môi âm hộ và sau đó, những sợi lông tương tự sẽ bắt đầu mọc dưới cánh tay. Càng lớn, lông xoăn, sẫm màu và dày hơn sẽ xuất hiện.

3. Tiết dịch âm đạo

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì? Một số bé gái có hiện tượng tiết dịch âm đạo (khí hư) trong suốt hoặc màu trắng với số lượng từ ít đến trung bình, bắt đầu từ khoảng 6 – 12 tháng trước khi kỳ kinh đầu tiên xuất hiện. Đây là một phản ứng bình thường do lượng hormone estrogen ngày càng tăng trong cơ thể gây ra. Ngoài ra, trong chu kỳ kinh nguyệt, vào những lúc không chảy máu kinh, vùng kín của bé gái cũng tiết ra dịch âm đạo.

4. Dấu hiệu dậy thì ở bé gái rõ rệt nhất: Có kinh nguyệt

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái tiếp theo là sự xuất hiện của kinh nguyệt, cho thấy trẻ đã trưởng thành về mặt sinh dục và có khả năng mang thai. Kinh nguyệt thường xảy ra muộn hơn so với những thay đổi thể chất khác và thường xảy ra vào khoảng 2 – 3 năm sau khi bắt đầu dậy thì. 

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì? Mỗi tháng, niêm mạc tử cung sẽ dày lên kèm theo sự phát triển của các mạch máu đến nuôi. Khi trứng được buồng trứng phóng thích nhưng không được tinh trùng thụ tinh sẽ được đẩy ra ngoài cùng với máu từ tử cung, gây chảy máu kinh. Lượng máu thường nhiều hơn trong 1 – 2 ngày đầu và kỳ kinh có thể kéo dài 7 ngày. Màu máu kinh có thể khác nhau ở mỗi người, từ đỏ tươi đến đỏ sẫm, nhưng điều này là bình thường. Tình trạng đau quặn bụng hoặc đau lưng khi có kinh cũng thường xảy ra. Cảm xúc có thể dao động nhiều hơn khi có kinh do sự thay đổi tự nhiên của nồng độ hormone trong chu kỳ kinh nguyệt.

Kinh nguyệt không đều cũng là hiện tượng bình thường trong khoảng 3 năm đầu. Nguyên nhân là do cơ thể đang phải thích nghi với những thay đổi sinh lý nhanh chóng. Nghiên cứu chỉ ra rằng, ½ số bé gái có kinh sau 13 tuổi có tỷ lệ rụng trứng thường xuyên thấp hơn trong 4,5 năm đầu tiên hành kinh. Tuy nhiên, nếu kinh nguyệt cách nhau hơn 3 tháng, hãy đưa trẻ đi khám phụ khoa. Ngoài ra, các chu kỳ kinh nguyệt bình thường có thể từ 21-35 ngày. Vì vậy ngay cả những trẻ có chu kỳ đều đặn cũng có thể không có kinh mỗi tháng. 

Tìm hiểu thêm Hỏi đáp Bác sĩ: Khám phụ khoa có đau không, quy trình khám như thế nào? 

5. Tăng chiều cao

Một trong những dấu hiệu dậy thì ở bé gái là phát triển xương và tăng chiều cao. Khoảng 17 – 18% chiều cao của người trưởng thành đạt được ở tuổi dậy thì. Hầu hết các bé gái có sự phát triển chiều cao vượt bậc hơn các bé trai trong 2 – 3 năm khi học cấp hai. Tốc độ phát triển chiều cao nhanh nhất thường xảy ra trong khoảng thời gian từ khi nhũ hoa bắt đầu phát triển đến khoảng 6 tháng trước khi có kinh. Khi bé gái có kinh lần đầu tiên, sự phát triển chiều cao đã bắt đầu chậm lại. Sau khi có kinh, trẻ thường cao thêm 2,5 – 5cm.

Sự gia tăng chiều cao ảnh hưởng đến cả cơ thể. Bàn tay và bàn chân của bé sẽ bắt đầu phát triển và trở nên hơi vụng về cho đến khi phần còn lại của cơ thể phát triển kịp.

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì? Sự phát triển của xương và sự gia tăng mật độ xương cũng thường đồng hành với tuổi dậy thì và được xem là một trong những dấu hiệu dậy thì ở bé gái. Quá trình khoáng hóa xương đạt đến đỉnh điểm khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt, sau khi chiều cao đạt đến đỉnh điểm. Chiều rộng của xương sẽ tăng đầu tiên, tiếp theo là hàm lượng khoáng chất trong xương và cuối cùng là mật độ xương. Do sự chênh lệch giữa sự phát triển của xương để đạt được mật độ xương đầy đủ, các bé gái trong độ tuổi thanh thiếu niên có thể có nhiều nguy cơ bị gãy xương.

Bạn có thể quan tâm Có kinh còn cao không? 6 cách tăng chiều cao sau khi có kinh nguyệt 

6. Dấu hiệu dậy thì ở bé gái: Khung xương chậu phát triển và cơ thể tích tụ chất béo

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì? Việc đạt đến trọng lượng và cấu tạo cơ thể nhất định có thể đóng một vai trò như một dấu hiệu dậy thì ở bé gái. Trong giai đoạn dậy thì, các bé gái có xu hướng tăng khối lượng chất béo trong cơ thể trong khi các bé trai có xu hướng tăng khối lượng cơ. Cơ thể của bé gái sẽ bắt đầu tích tụ mỡ, đặc biệt là ở ngực và xung quanh hông, bụng, mông và đùi. Điều này làm cho hông mở rộng hơn và vòng eo trở nên nhỏ hơn tương ứng, tạo ra những đường cong đặc trưng của phái nữ. Sự tích tụ chất béo cũng dẫn đến tăng cân.

Một số nghiên cứu cho rằng, sự gia tăng chất béo liên quan đến một loại hormone được sản xuất bởi các tế bào mỡ – leptin. Đây được xem là một chất trung gian trong thời điểm dậy thì. Những bé gái có nồng độ hormone leptin cao hơn thường có tỷ lệ mỡ cơ thể tăng lên và bắt đầu dậy thì sớm hơn.

Ngoài ra, trong giai đoạn dậy thì, khung xương chậu của các bé gái cũng phát triển và tử cung cũng bắt đầu lớn hơn, khiến vòng 3 trông đầy đặn hơn.

7. Mụn trứng cá ở tuổi dậy thì

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì? Sự thay đổi nội tiết tố trong giai đoạn dậy thì khiến các tuyến dầu hoạt động mạnh hơn. Ở một số bé gái, dầu tích tụ trên da và làm tắc nghẽn lỗ chân lông, từ đó sinh ra mụn trứng cá. Vì vậy, mụn trứng cá được xem là một dấu hiệu dậy thì ở bé gái. Mụn có thể mọc ở mặt, lưng hoặc ngực. Một số trẻ bị mụn trứng cá nặng hơn những bé khác.

8. Dấu hiệu dậy thì ở bé gái: Mùi cơ thể

Các tuyến mồ hôi lớn hơn cũng phát triển trong tuổi dậy thì. Tình trạng đổ mồ hôi dưới nách và tăng mùi cơ thể cũng là những thay đổi bình thường và được xem là một dấu hiệu dậy thì ở bé gái. Các bé sẽ bắt đầu nhận thấy mồ hôi tiết ra nhiều hơn và đôi khi có mùi. Để ngăn mùi cơ thể, hãy nhắc trẻ tắm rửa hàng ngày và thường xuyên sử dụng sản phẩm khử mùi.

9. Thay đổi tâm trạng ở tuổi dậy thì

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái là gì? Sự thay đổi của hormone cũng ảnh hưởng đến cảm xúc và suy nghĩ của các bé trong giai đoạn dậy thì. Khi dậy thì sớm hơn, cơ thể các bé gái có thể phát triển nhanh hơn về cảm xúc, trí tuệ, tình dục. Đối với hầu hết các bé gái, tuổi dậy thì gây ra một số căng thẳng. Trẻ có thể có những thay đổi về lòng tự trọng, tính độc lập và tình dục. Một số bé có thể cảm thấy chán nản hoặc lo lắng trong thời gian này. Nhiều trẻ còn cảm thấy tuổi dậy thì đi kèm với việc quan tâm nhiều hơn đến các mối quan hệ và hẹn hò.

Những thông tin trên đã cho bạn biết được 9 dấu hiệu dậy thì ở bé gái phổ biến và dễ nhận biết nhất. Hy vọng bạn sẽ dựa trên những dấu hiệu dậy thì ở bé gái để có cách nuôi dạy con phù hợp.