Prednisone

Prednisone (hay prednison) là một cosrticosteroid tuyến thượng thận tổng hợp có tác dụng kháng viêm mạnh, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Các thuốc chứa hoạt chất này thường có dạng viên nén với hàm lượng prednisone 5mg hay 1mg, 2mg.

Tác dụng của prednisone là gì?

Thuốc prednisone thường được chỉ định trong các trường hợp cần đến tác dụng chống viêm và ức chế miễn dịch, như:

• Viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ toàn thân, một số thể viêm mạch, viêm động mạch thái dương và viêm quanh động mạch nút, bệnh sarcoid, hen phế quản, viêm loét đại tràng, dị ứng nặng bao gồm cả phản ứng phản vệ.
• Bệnh ở mắt như viêm và dị ứng cấp hay mãn tính ở mắt, viêm loét giác mạc, mụn rộp.
• Bệnh lý ở thận: hội chứng thận hư không phát triển ure huyết tự phát, kết hợp thuốc lợi tiểu trong điều trị xơ gan cổ trướng, suy tim sung huyết.
• Ung thư gồm bệnh bạch cầu cấp, u lympho, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt.

Ngoài ra, prednisone còn có thể được sử dụng cho các mục đích khác. Bạn chỉ sử dụng thuốc này theo chỉ định của bác sĩ.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Liều dùng thuốc prednisone cho người lớn là gì?

Tùy vào tình trạng bệnh và mức độ đáp ứng của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định liều dùng phù hợp.

• Bệnh cấp tính: liều khởi đầu 20–40mg/ ngày sau đỏ giảm dần đến liều duy trì khoảng 5–15mg/ ngày.
• Bệnh lý mạn tính (rối loạn nội tiết, huyết học, bệnh da): khởi đầu với liều prednisone 5–10mg/ ngày và điều chỉnh đến liều thấp nhất có hiệu quả.
• Quả sản bẩm sinh tuyến thượng thận: 2,5–10mg/ ngày.
• Tình trạng dị ứng, thấp khớp cấp: 20–30mg/ ngày.
• Bệnh chất tạo keo (lupus ban đỏ, thấp tim, viêm đa cơ): liều khởi đầu 30mg/ ngày.

Liều dùng prednisone cho trẻ em là gì?

Trẻ em dùng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ. Với bệnh cấp tính, liều dùng cho trẻ có thể là 1–2mg/ kg thể trọng/ ngày.

Bạn nên dùng thuốc prednisone như thế nào?

Bạn nên uống thuốc sau bữa ăn để tránh gây kích thích dạ dày, buồn nôn và theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu bạn cần điều trị trong thời gian dài với một liều mỗi ngày, hãy dùng thuốc vào buổi sáng trước 9 giờ sáng.

Liều dùng và thời gian điều trị dựa trên tình trạng sức khoẻ của bạn và đáp ứng với điều trị. Sau khi đạt được đáp ứng mong muốn cần xác định lại liều thấp nhất có hiệu quả để tránh các tác dụng không mong muốn. Khi muốn ngưng dùng thuốc, bạn cần giảm liều từ từ. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khi sử dụng thuốc, hãy hỏi ý kiến bác sĩ.

Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?

Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, bạn cần gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.

Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.

Bạn nên làm gì nếu quên một liều?

Nếu bạn quên một liều thuốc, bạn hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.

Bạn có thể gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc prednisone?

Bạn có thể gặp một số tác dụng phụ sau khi dùng thuốc bao gồm:

• Viêm loét dạ dày, khó tiêu
• Mất ngủ, thần kinh dễ bị kích động
• Đau đầu, chóng mặt
• Đục thủy tinh thể, glôcôm
• Chảy máu cam
• Phù nề, tăng huyết áp
• Rối loạn chuyển hóa
• Yếu cơ, loãng xương
• Rối loạn kinh nguyệt, chậm tăng trưởng ở trẻ em, giảm dung nạp carbohydrate, tăng nhu cầu insulin

Các tác dụng phụ thường xảy ra nhiều nhất khi dùng thuốc prednisone ở liều cao và dài ngày. Nếu bạn gặp phải bất kỳ tác dụng không mong muốn nào khi uống thuốc, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.

Trước khi dùng thuốc prednisone bạn nên biết những gì?

Không sử dụng thuốc trong các trường hợp sau:

• Mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Nhiễm khuẩn nặng, trừ sốc nhiễm khuẩn và lao màng não
• Nhiễm trùng da do virus, nấm hoặc lao
• Đang dùng vắc-xin dạng chứa virus sống

Một số lưu ý khác khi dùng thuốc là:

• Thông báo cho bác sĩ để tránh dùng thuốc nếu đang bị loãng xương, mới làm phẫu thuật nối thông (ruột, mạch máu), rối loạn tâm thần, loét dạ dày, loét tá tràng, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim và trẻ đang lớn.
• Suy tuyến thượng thận cấp có thể xảy ra khi dừng thuốc đột ngột sau thời gian dài điều trị.
• Khi dùng liều cao, thuốc này có thể ảnh hưởng đến tác dụng của vắc-xin tiêm chủng.
• Sử dụng prednisone có thế che lấp vài triệu chcứng nhiễm trùng và những nhiễm trùng mới có thể xuất hiện trong quá trình dùng thuốc, liên quan đến việc giảm sức đề kháng. Do đó, khi dùng thuốc, bạn cần chú ý thực hiện các biện pháp kháng khuẩn, tránh để nhiễm trùng.
• Hạn chế ăn muối trong quá trình sử dụng thuốc này vì có thể tăng nguy cơ ứ nước, phù nề.
• Do nguy cơ gặp phải tác dụng phụ toàn thân nên cần thận trọng khi dùng thuốc cho người cao tuổi, trao đổi với bác sĩ để được sử dụng thuốc với liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất.

Những điều cần lưu ý nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú

Phụ nữ mang thai và phụ nữ đang cho con bú không được khuyến khích sử dụng thuốc prednisone. Mức độ an toàn của thuốc trong thời kỳ mang thai và cho con bú chưa có đầy đủ dữ liệu nghiên cứu rõ. Bạn cần trao đổi bác sĩ để được đánh giá, cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ nếu dùng thuốc.

Prednisone có thể tương tác với thuốc nào?

Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Hãy viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn xem. Không được tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.

Một số thuốc khi dùng chung có khả năng xảy ra tương tác gây bất lợi là:

• Cyclosporine, erythromycin
• Phenobarbital
• Phenyltonin
• Carbamazepine
• Ketoconazole
• Rifampicin
• Thuốc lợi tiểu làm giảm kali máu
• Các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID)
• Thuốc chống HIV/AIDS như atazanavir, delavirdine, efavirenz, fosamprenavir, indinavir, nelfinavir, nevirapine, ritonavir, saquinavir
• Insulin

Thức ăn và rượu bia có tương tác tới prednisone không?

Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Bạn nên thảo luận với bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu hay thuốc lá.

Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc prednisone?

Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Bạn nên báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe đặc biệt nào.

Các tình trạng sức khoẻ cần thận trọng khi dùng thuốc này gồm:

• Đục thủy tinh thể
• Suy tim sung huyết
• Hội chứng Cushing (vấn đề về tuyến thượng thận)
• Bệnh đái tháo đường
• Nhiễm trùng mắt
• Chứng tăng nhãn áp
• Nhồi máu cơ tim
• Tăng đường huyết
• Cao huyết áp
• Nhiễm trùng (ví dụ, vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng)
• Đau nhược cơ
• Chứng loãng xương
• Loét dạ dày
• Các vấn đề về dạ dày hoặc ruột (ví dụ như viêm ruột thừa, viêm loét đại tràng)
• Các vấn đề về tuyến giáp
• Lao
• Nhiễm trùng mắt do herpes
• Bệnh thận

Bạn nên bảo quản thuốc prednisone như thế nào?

Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ không quá 30ºC, tránh ánh sáng. Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em.