Sốt siêu vi ở trẻ: Triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Sốt siêu vi ở trẻ em là một tình trạng rất phổ biến, đặc biệt là ở những bé có sức đề kháng yếu. Đây là bệnh do virus gây ra và khiến thân nhiệt của bé cao hơn mức bình thường. Trẻ bị sốt siêu vi nếu nhiệt độ cơ thể quá cao có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sự phát triển của bé.

Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sốt siêu vi ở trẻ, hãy tham khảo những thông tin tổng hợp được trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi.

Sốt siêu vi ở trẻ em là gì?

Hiểu đơn giản, sốt siêu vi là tình trạng sốt do nhiễm virus gây ra. Bất kỳ bộ phận nào trong cơ thể trẻ cũng có thể bị nhiễm virus, bao gồm ruột, phổi, đường hô hấp…

Tình trạng nhiễm trùng khiến trẻ dễ bị sốt cao – dấu hiệu cho thấy hệ thống miễn dịch đang phải “chiến đấu” và “tiêu diệt” mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể. Điều này làm cho cơ thể trở thành một môi trường khó thích nghi đối với virus và các loại vi trùng khác.

Đặc điểm của sốt siêu vi ở trẻ nói riêng và sốt siêu vi nói chung là thân nhiệt cao, nóng rát mắt, nhức đầu, đau nhức cơ thể, buồn nôn và nôn mửa. Vì hệ miễn dịch của trẻ chưa được hoàn thiện, nên trẻ nhỏ là một trong những đối tượng dễ bị sốt siêu vi nhất.

Sốt siêu vi ở trẻ em thường kéo dài từ 7 – 10 ngày. Trong nhiều trường hợp, khi trẻ được điều trị đúng cách, bé có thể khỏi bệnh nhanh hơn. Khi bé bị sốt siêu vi, cha mẹ không nên chủ quan mà cần đưa bé đi khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng tiêu cực ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của bé.

Nguyên nhân sốt siêu vi ở trẻ em

Sốt siêu vi ở trẻ thường xảy ra vào thời điểm giao mùa (bệnh cúm mùa) hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột. Có rất nhiều tác nhân gây sốt siêu vi ở trẻ, trong đó, một số loại virus phổ biến nhất hiện nay gây ra tình trạng này là adenovirus, virus herpes, coronavirus chủng mới, enterovirus và parechovirus.

Sức đề kháng của trẻ còn yếu, trong khi virus lại dễ lây lan qua đường nước, đường không khí và truyền từ người này sang người khác, nên các bé rất dễ lây nhiễm dẫn đến bị sốt siêu vi. Sốt siêu vi ở trẻ có thể xảy ra do:

• Trẻ tiếp xúc với người bị nhiễm virus hoặc người mang mầm bệnh nhưng chưa có triệu chứng của nhiễm virus
• Giọt bắn chứa virus của người bệnh xâm nhập vào cơ thể của trẻ qua đường hô hấp
• Trẻ ăn chung hoặc uống chung với người bị nhiễm virus (bạn bè, cha mẹ…)
• Trẻ bị cắn bởi côn trùng (muỗi, bọ ve…) mang virus gây bệnh. Một số bệnh sốt siêu vi ở trẻ do côn trùng cắn là sốt xuất huyết, sốt vàng da, Zika và Chikungunya.
• Sốt siêu vi ở trẻ cũng có thể do nguồn nước bị ô nhiễm

Triệu chứng sốt siêu vi phổ biến ở trẻ em

Những dấu hiệu sốt siêu vi ở trẻ có thể bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường, vì vậy, cần phân biệt rõ để có thể chẩn đoán đúng bệnh và điều trị hiệu quả.

Tùy thuộc vào cơ địa của từng bé cũng như loại virus gây sốt siêu vi ở trẻ, mà trẻ có thể có các triệu chứng sốt từ nhẹ đến nặng. Triệu chứng sốt siêu vi ở trẻ phổ biến nhất là sốt. Với mỗi loại virus gây bệnh khác nhau, nhiệt độ cơ thể trẻ sẽ tăng cao ở mức khác nhau. Thông thường, sốt siêu vi có thể dao động trong khoảng 38 – 39°C, thậm chí là 39,5 – 40°C. Ngoài ra, trẻ bị sốt siêu vi cũng thường có những triệu chứng khác, tùy vào loại virus gây bệnh, bao gồm:

• Nhức đầu
• Đau nhức khắp cơ thể
• Nóng rát mắt hay đau sau hốc mắt 
• Buồn nôn, nôn mửa
• Ớn lạnh
• Chán ăn, bú kém
• Khó chịu, dễ cáu gắt
• Mệt mỏi
• Trông ốm yếu
• Ho, đau họng
• Chảy nước mũi
• Phát ban đỏ

Những triệu chứng sốt siêu vi ở trẻ thường chỉ kéo dài vài ngày. Nếu được điều trị kịp thời, bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt. Ngược lại, trẻ có thể bị sốt cao không giảm, co giật, hôn mê, đe dọa tính mạng của trẻ nên cần được chăm sóc y tế đúng cách và kịp thời. 

Dấu hiệu sốt siêu vi nghiêm trọng ở trẻ em

Khi nào nên đưa bé bị sốt siêu vi đến bệnh viện? Những cơn sốt siêu vi ở trẻ thường không đáng ngại và có thể được điều trị tại nhà. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ sốt quá cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bé. Do đó, nếu nhận thấy những bất thường dưới đây về thân nhiệt của trẻ, hãy đưa bé đi khám càng sớm càng tốt:

• Trẻ em từ 0-3 tháng tuổi: Nhiệt độ đo tại trực tràng từ 38°C trở lên
• Trẻ em từ 3-6 tháng tuổi: Nhiệt độ trực tràng trên 39°C kèm các triệu chứng như cáu kỉnh, buồn ngủ thường xuyên
• Trẻ em từ 6-24 tháng tuổi: Nhiệt độ trực tràng trên 39°C và sốt cao kéo dài hơn 1 ngày. Nếu trẻ có các triệu chứng khác, chẳng hạn như phát ban, ho hoặc tiêu chảy, hãy đưa bé đi cấp cứu.
• Trẻ từ 2 tuổi trở lên: Thân nhiệt tăng liên tục và sốt cao trên 40°C. 

Ngoài ra, nếu trẻ có những biểu hiện sau, bạn cũng nên đưa bé đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời: 

• Lờ đờ bất thường, cáu kỉnh hoặc có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng khác (phát ban toàn thân, đau bụng dữ dội, nôn ói liên tục, tay chân lạnh, run rẩy bất thường, phân đen hoặc phân có máu…)
• Sốt kéo dài hơn 3 ngày
• Sốt không hạ dù đã cho bé uống thuốc
• Không thể giao tiếp bằng mắt với người thân quen
• Mất nước nghiêm trọng

Chẩn đoán sốt siêu vi bằng cách nào?

Bác sĩ thường chẩn đoán bệnh sốt siêu vi ở trẻ em bằng cách quan sát biểu hiện của bé và hỏi về các triệu chứng mà trẻ đang gặp phải. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ điều tra yếu tố dịch tễ để việc chẩn đoán chính xác hơn.

Ngoài ra, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhi thực hiện thêm các xét nghiệm chẩn đoán khác, chẳng hạn như:

• Xét nghiệm máu
• Xét nghiệm đờm, dịch mũi, dịch hầu họng
• Xét nghiệm nước tiểu
• Chụp X-quang phổi

Những xét nghiệm này giúp xác định rõ liệu bé có bị sốt siêu vi hay không, cũng như phân biệt loại sốt siêu vi mà trẻ đang nhiễm. Bởi vì triệu chứng của sốt siêu vi ở trẻ em thường không đặc hiệu và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác, do đó mà cần những bước xét nghiệm chuyên sâu này.

Điều trị sốt siêu vi ở trẻ em

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị sốt siêu vi ở trẻ. Việc điều trị sốt siêu vi dựa trên loại virus gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Mục tiêu của việc điều trị sốt siêu vi ở trẻ là làm giảm các triệu chứng và phòng ngừa biến chứng. Do đó, các phương pháp điều trị chủ yếu đều nhằm tăng sức đề kháng, nâng cao thể trạng và làm giảm các triệu chứng của bé khi bị sốt siêu vi.

Khi chăm sóc trẻ bị sốt siêu vi tại nhà, cha mẹ cần làm những điều sau:

• Kiểm tra nhiệt độ cơ thể cho bé là điều đầu tiên mà cha mẹ cần làm. Nếu trẻ bị sốt trên 38°C, bạn có thể cho bé uống thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, dễ thấm hút mồ hôi. Bỏ bớt quần áo và chăn mền đắp cho bé, để cơ thể trẻ có thể giảm nhiệt, giảm sốt.
• Dùng khăn sạch nhúng vào nước ấm để lau và chườm mát cho bé, nhất là ở bẹn, nách… Biện pháp này chỉ nên áp dụng với trẻ từ 6 tháng trở lên. Khi nhiệt độ cơ thể bé dưới 38 độ C thì ngừng chườm ấm.
• Bổ sung nhiều chất lỏng để bù nước và hạ sốt cho bé. Bạn có thể cho bé uống nước lọc, oresol, nước ép hoa quả để bù nước và chất điện giải cho con, tránh tình trạng mất nước.
• Để trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn ở nơi thoáng mát, yên tĩnh.
• Cho con ăn thực phẩm dạng lỏng, dễ ăn, dễ nuốt, dễ tiêu hóa như cháo, súp, canh… Hãy chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, và không ép bé ăn quá nhiều trong một lần.
• Đảm bảo xây dựng thực đơn đầy đủ dinh dưỡng với nhiều rau củ quả để tăng cường sức đề kháng cho bé, giúp trẻ mau khỏi bệnh sốt siêu vi.

Phòng ngừa sốt siêu vi ở trẻ em

Để phòng ngừa sốt siêu vi cho trẻ em, cha mẹ nên áp dụng những phương pháp sau:

• Đảm bảo trẻ có một chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ dưỡng, cân bằng, lành mạnh để tăng sức đề kháng cho bé.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho bé, hạn chế tình trạng trẻ ăn đồ ngoài đường.
• Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, phòng ở và môi trường xung quanh để ngăn chặn sự sinh sôi, phát triển của các tác nhân gây bệnh.
• Không cho trẻ tiếp xúc trực tiếp hay tiếp xúc gần với người bệnh.
• Hạn chế đến nơi đông người.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân cho bé sạch sẽ: Luôn rửa tay cho con hoặc dặn con rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Không cho bé đưa đồ chơi vào miệng.
• Luôn giữ ấm cho trẻ, nhất là khi thời tiết giao mùa.
• Tắm rửa mỗi ngày cho bé, nhưng không được tắm quá lâu.
• Không cho trẻ tắm mưa hay chơi đùa lâu dưới trời nắng gắt.
• Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn biết được mọi thông tin liên quan đến bệnh sốt siêu vi ở trẻ em.