Sau sinh, không ít trường hợp mẹ cần dùng đến kháng sinh nên nhiều mẹ e ngại thuốc sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến bé thông qua sữa mẹ. Vậy mẹ uống kháng sinh có nên cho con bú hay không?
Cho con bú là giai đoạn rất quan trọng bởi chế độ dinh dưỡng của mẹ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến bé thông qua nguồn sữa [1], [2]. Điều này đòi hỏi mẹ phải cẩn thận chú ý tối đa đến chế độ ăn và sức khỏe của bản thân. Thế nhưng, nhiều trường hợp mẹ khó đảm bảo về sức khỏe, nếu mắc các bệnh nhiễm trùng như nhiễm trùng tai, nhiễm trùng xoang, viêm vú… thì mẹ cần dùng kháng sinh [3]. Lúc này, mẹ sẽ cần lưu ý khi cho con bú vì nhiều khả năng việc dùng kháng sinh sẽ ảnh hưởng đến bé.
Mẹ uống kháng sinh có nên cho con bú?
Mẹ uống kháng sinh có cho con bú được không? Câu trả lời sẽ tùy thuộc vào loại kháng sinh, liều lượng bạn sử dụng và sức khỏe của cả bạn và bé [4].
Thuốc kháng sinh có rất nhiều loại, sẽ có những loại an toàn, phù hợp sử dụng trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ và có những loại sẽ gây ra tác dụng phụ nguy hiểm. Do đó, nếu mẹ băn khoăn mẹ uống kháng sinh có nên cho con bú không thì hãy hỏi kỹ bác sĩ về loại thuốc kháng sinh và liều lượng sử dụng. Để đảm bảo cho bé yêu, mẹ tuyệt đối tránh tự ý dùng thuốc [5], [6].
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Uống thuốc kháng sinh khi cho con bú ảnh hưởng đến bé như thế nào?
Tất cả mọi thứ mà mẹ ăn và uống trong thời gian cho con bú đều được truyền qua con thông qua sữa mẹ [6]. Sữa mẹ sẽ nhận dinh dưỡng từ máu, trong khi đó, kháng sinh cũng sẽ thẩm thấu máu vào máu khi đi vào cơ thể. Chính vì vậy, thuốc kháng sinh và việc cho con bú cũng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau [7], [8].
Vậy câu trả lời cho câu hỏi: “Uống kháng sinh khi cho con bú có ảnh hưởng đến bé?’ sẽ là “Có” và ảnh hưởng như thế nào sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như:
- Tuổi và sức khỏe của bé: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ dễ gặp phải tác dụng phụ của thuốc kháng sinh nhất. Điều này là do gan và thận của bé vẫn đang trong quá trình phát triển và chưa đủ trưởng thành để thải thuốc ra ngoài [2], [9].
- Loại thuốc sử dụng phối hợp với thuốc kháng sinh: Mức độ an toàn của thuốc kháng sinh đối với bé còn phụ thuộc vào việc chúng có được kết hợp với một loại thuốc nào khác hay không. Đôi khi, một loại thuốc kháng sinh được xem là an toàn nhưng nếu dùng chung với các loại thuốc khác sẽ tạo thành các hợp chất có thể gây hại. Do đó, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào [5], [10].
- Thành phần của thuốc kháng sinh hoặc sữa mẹ: Là yếu tố quan trọng quyết định đến tác dụng của thuốc đối với bé. Một số hợp chất có trong thuốc sẽ dễ liên kết với protein có trong sữa nên sẽ dễ truyền vào sữa mẹ nhiều hơn [11]. Bên cạnh đó, các bà mẹ sinh non cần hết sức thận trọng khi uống kháng sinh trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ vì nếu sinh non, sữa mẹ sẽ có hàm lượng protein cao hơn [12].
Trong thời gian mẹ dùng kháng sinh và cho con bú, bé có thể quấy khóc và khó chịu. Nguyên nhân là do kháng sinh có thể tiêu diệt luôn cả những vi sinh vật tốt trong đường ruột và điều này dẫn đến nguy cơ bé bị tiêu chảy. Tuy nhiên, tình trạng này chỉ kéo dài vài ngày và mẹ vẫn nên cho bé bú mẹ vì sữa mẹ sẽ cung cấp lượng kháng thể cần thiết cho bé. Ngoài ra, mẹ cũng có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc bổ sung men vi sinh cho con khi cần thiết [13].
Song song đó, mẹ cần chú ý theo dõi mọi thay đổi trong thói quen ăn uống, sinh hoạt để có thể phát hiện sớm những bất thường trong hành vi của trẻ. Nếu bé phát ban hoặc quấy khóc nhiều thì mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám để có biện pháp xử lý kịp thời [2].
Mẹ uống kháng sinh cho con bú: Làm sao để giảm tác dụng phụ của kháng sinh lên bé?
Để giảm tác dụng phụ cho bé, mẹ uống thuốc kháng sinh khi cho con bú cũng có thể cân nhắc [14], [15]:
- Sử dụng thuốc bôi và kem kháng sinh thay vì thuốc uống để ngăn không cho thuốc đi vào sữa mẹ.
- Mẹ chỉ sử dụng các loại thuốc kháng sinh an toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Uống kháng sinh ngay sau khi cho con bú để thuốc có thời gian thải ra ngoài trước khi cho bé bú lại cữ tiếp theo.
Ngoài ra, để ngăn chặn hoàn toàn những mối bận tâm mẹ dùng kháng sinh khi cho con bú sẽ gây ảnh hưởng cũng như để đảm bảo dinh dưỡng, đề kháng cho con, mẹ có thể nhờ đến sự hỗ trợ của các phương pháp dinh dưỡng thay thế. Trong đó, mẹ nên cân nhắc công thức sữa có hệ dưỡng chất BIOPRO+ để đảm bảo đề kháng cho con trong giai đoạn ngưng bú mẹ. Qua đó,BIOPRO+ là hợp chất chứa:
- HMO và GOS: Là bộ đôi prebiotics chất lượng giúp nuôi dưỡng các chủng lợi khuẩn trong hệ đường ruột, từ đó kích thích phát triển và tăng cường lợi khuẩn, ức chế tác động tiêu cực của hại khuẩn đến cơ thể trẻ. Ngoài ra, prebiotics còn giúp cải thiện khả năng hoạt động của hệ tiêu hóa, tăng hấp thu dinh dưỡng và hạn chế các triệu chứng rối loạn tiêu hóa.
- Probiotics: Ngoài bổ sung prebiotics, BIOPRO+ còn chứa lượng lợi khuẩn phù hợp giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột cho con, củng cố đề kháng và hạn chế các rối loạn tiêu hóa.
Đồng thời để giúp con dễ làm quen với sữa ngoài cũng như ít gặp các vấn đề về tiêu hóa do đổi sữa đột ngột, mẹ cũng nên ưu tiên những công thức sữa có:
- Đạm mềm, nhỏ, tự nhiên: nhằm giúp con tiêu hóa tốt, hấp thu hiệu quả, tăng cân đều và hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng từ việc mẹ ngừng cho bú. Để làm được điều này, mẹ nên ưu tiên những loại sữa chỉ trải qua quy trình xử lý nhiệt 1 lần để giúp bảo toàn >90% lượng đạm mềm, nhỏ tự nhiên có trong sữa.
- Mẹ có thể cân nhắc các sản phẩm với nguồn sữa NOVAS chuẩn Châu âu vì mang đến hàm lượng dinh dưỡng cao. Vị sữa thanh nhạt tự nhiên, giúp trẻ dễ dàng thích nghi với sữa mới và không từ chối sữa mẹ khi mẹ điều trị xong và có thể tiếp tục cho bé bú.
Loại kháng sinh nào an toàn, phù hợp với mẹ cho con bú?
Một số loại thuốc kháng sinh thường được coi là an toàn cho phụ nữ đang cho con bú [2], [5]:
- P.enicillin, bao gồm a.moxicillin và a.mpicillin
- C.ephalosporin, chẳng hạn như c.ephalexin
- F.luconazole: Không phải là thuốc kháng sinh mà là một loại thuốc kháng khuẩn thông thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng nấm.
Tuy nhiên, dù những loại thuốc này được xem là an toàn nhưng trước khi sử dụng, mẹ vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ. Nếu phát hiện bé có bất kỳ phản ứng nào bất thường trong thời gian mẹ dùng kháng sinh cho bé bú, hãy đưa bé đi khám ngay.
