Siêu âm thai là thủ thuật nhằm giúp mẹ bầu quan sát được hình dáng thai nhi ngay khi bé đang nằm trong bụng mẹ cũng như phát hiện dị tật kịp thời.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh · Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Siêu âm thai là thủ thuật nhằm giúp mẹ bầu quan sát được hình dáng thai nhi ngay khi bé đang nằm trong bụng mẹ cũng như phát hiện dị tật kịp thời.
Tuy nhiên, xung quanh phương pháp khám thai phổ biến nhất này vẫn còn rất nhiều băn khoăn, thắc mắc về các mốc siêu âm thai quan trọng, quy trình siêu âm cũng như việc siêu âm nhiều có ảnh hưởng đến thai nhi không.
Bài viết sau sẽ đem đến các thông tin hữu ích xoay quanh việc siêu âm thai cũng như giúp mẹ giải đáp các băn thường gặp như khi nào nên đi siêu âm, siêu âm như thế nào, các thời điểm siêu âm….
Siêu âm thai là một dạng kiểm tra chẩn đoán y khoa không xâm lấn sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh của bé cũng như nhau thai, tử cung, cùng các cơ quan khác nằm trong khung xương chậu. Phương pháp này cho phép các bác sĩ phụ sản thu thập thông tin có giá trị về sự tiến triển của thai kỳ và sức khỏe của bé.
Trong quá trình kiểm tra, máy siêu âm truyền các sóng âm qua tử cung và cơ thể của con sẽ phản xạ lại loại sóng này. Sau đó, máy tính sẽ dịch sóng âm thanh, tái tạo thành hình ảnh video cho thấy hình dạng, vị trí và các cử động của em bé.
Bác sĩ sẽ dùng dụng cụ cầm tay có sóng siêu âm khi khám thai để nghe nhịp tim của thai nhi. Mẹ bầu có thể phải siêu âm thường xuyên hơn nếu bị tiểu đường thai kỳ, cao huyết áp hoặc gặp các biến chứng khác về sức khỏe.
Hiện nay, mẹ bầu có thể lựa chọn thực hiện siêu âm 2D, 3D, 4D hay Doppler màu.
Theo Hiệp hội Thai kỳ Hoa Kỳ, số lần thực hiện siêu âm thai của từng mẹ bầu sẽ khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe thai kỳ và chỉ định của bác sĩ.
Mẹ nên siêu âm thai khi nào? Theo bác sĩ Huỳnh Kim Dung (Bệnh viện Phụ sản Cần Thơ), ngay khi phát hiện dấu hiệu mang thai thì nên đi khám và làm siêu âm ngay để xem thai đã vào buồng tử cung chưa.
Ở lần siêu âm thai đầu, mẹ có thể gặp phải tình huống siêu âm không thấy thai và cảm thấy băn khoăn không biết tại sao thử que 2 vạch mà siêu âm không có thai.
Với tình huống này thì thường có 3 nguyên nhân chính là que thử thai không chính xác, bạn mang thai ngoài tử cung hoặc thai chưa vào tử cung nên siêu âm đầu dò không thấy.
Thông thường, với người có chu kỳ đều 28-30 ngày, nếu trễ kinh 1-2 tuần là bác sĩ đã thấy được túi thai qua siêu âm đầu dò âm đạo. Khi đã xác định túi thai nằm trong buồng tử cung rồi, bác sĩ sẽ hẹn bạn siêu âm lại vào thời điểm cụ thể để theo dõi sự phát triển kích thước túi thai, xem có tim thai hay chưa.
Siêu âm thai lần đầu là mốc siêu âm thai quan trọng mà mẹ không nên bỏ qua bởi việc này có thể giúp phát hiện sớm thai ngoài tử cung, u xơ tử cung, u nang buồng trứng, một số viêm nhiễm đường sinh dục của người mẹ và giúp việc tính ngày dự sinh có sai số thấp nhất (+/- 3 ngày).
Ngoài ra, để biết khoảng cách giữa 2 lần siêu âm như thế nào là tốt nhất, bạn có thể thực hiện theo lịch siêu âm cho bà bầu sau:
Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện trong 35 năm qua không tìm ra bằng chứng cho thấy siêu âm nhiều gây hại. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là mẹ bầu có thể thực hiện tùy hứng vì thủ thuật này sử dụng một dạng năng lượng đặc biệt và có nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Điều này có thể đặc biệt đúng trong ba tháng đầu, khi con yêu dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài. Do vậy, hãy siêu âm khi thật sự cần thiết và khoảng cách giữa 2 lần siêu âm nên tuân theo lịch siêu âm thai định kỳ bác sĩ chỉ định bạn nhé.
Siêu âm cơ bản thường mất khoảng từ 15 – 20 phút. Đối với những lần kiểm tra chi tiết, đo độ dài của các bộ phận, tầm soát dị tật…, bác sĩ có thể sử dụng các thiết bị phức tạp hơn và mất khoảng 30 phút hoặc hơn để hoàn thành việc siêu âm.
Nhìn chung, quy trình sẽ bao gồm các bước sau:
Còn nếu siêu âm đầu dò, bác sĩ sẽ đưa một thiết bị đầu dò cỡ 5 – 7cm vào bên trong âm đạo. Khi tiếp xúc với ngả âm đạo, do nằm sát sát với cấu trúc tử cung, buồng trứng nên sẽ cho hiển thị hình ảnh chuyên sâu và có độ chính xác cao.
Siêu âm mang đến cho mẹ bầu nhiều lợi ích, tùy vào từng giai đoạn:
Tùy vào mong muốn của bản thân hoặc chỉ định của bác sĩ, bạn có thể chọn loại xét nghiệm mà mình muốn thực hiện:
Về nguyên lý hoạt động, các loại siêu âm này đều sử dụng sóng âm thanh nên tất cả đều an toàn. Điểm khác biệt là siêu âm thai 3D và siêu âm thai 4D tổng hợp các tín hiệu lại để dựng lên hình ảnh 3 chiều, 4 chiều, thay vì chỉ có hình ảnh 2 chiều như 2D.
Đây là kỹ thuật siêu âm đưa trực tiếp đầu dò vào âm đạo để lấy hình ảnh của thai nhi trong tử cung. Ở giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ, thai nhi còn rất nhỏ nên các bác sĩ thường tiến hành siêu âm qua ngả âm đạo. Vì siêu âm qua thành bụng có thể chưa thấy được gì, nhất là với những thai phụ thừa cân.
Siêu âm qua ngả âm đạo không gây hại cho bạn lẫn thai nhi nhưng có thể khiến bạn khó chịu và mắc cỡ đôi chút.
Siêu âm Doppler màu dựa trên hiệu ứng Doppler để xác định hướng chuyển động của vật thể so với đầu dò siêu âm và thường được sử dụng để khảo sát mạch máu. Vì thế, phương pháp này có thể kiểm tra được tình trạng chức năng của nhau thai.
Một vào lưu ý dành cho bạn khi thực hiện siêu âm gồm:
Siêu âm thai là hoạt động quan trọng để đảm bảo thai nhi phát triển bình thường hoặc giúp bác sĩ can thiệp sớm trong trường hợp có bất thường. Do đó, mẹ nên đi khám thai đầy đủ, đặc biệt là với các mốc siêu âm thai quan trọng nhé!
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh
Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!