Tình trạng dị ứng ở trẻ em không chỉ do di truyền mà có thể xảy ra đối với bất kỳ đứa trẻ nào. Đôi khi, cha mẹ cũng không thể kiểm soát được bé đã ăn hay tiếp xúc với những gì gây ra dị ứng. Do đó, cách tốt nhất là bạn nên thường xuyên quan tâm và theo dõi các triệu chứng của con, dạy trẻ các tránh những tác nhân gây dị ứng.

Việc nhận biết sớm các nguyên nhân gây dị ứng ở trẻ em sẽ giúp bạn có giải pháp cải thiện chất lượng cuộc sống của bé. Đồng thời, giúp con được bảo vệ tối đa trước những rủi ro mà tình trạng dị ứng thường gây ra như khó thở hay sốc phản vệ. Nếu muốn hiểu rõ hơn về dị ứng ở trẻ, bạn có thể tham khảo những thông tin hữu ích được tổng hợp trong bài viết này của Hello Bacsi.

Những tác nhân phổ biến gây dị ứng ở trẻ em

Dị ứng là phản ứng bất thường của hệ miễn dịch đối với một số tác nhân thường vô hại với hầu hết mọi người. Nói cách khác, khi bị dị ứng với một thứ gì đó, hệ miễn dịch sẽ nhầm lẫn tác nhân này gây hại cho cơ thể. Từ đó tạo ra các kháng thể immunoglobulin E (IgE) khiến một số tế bào giải phóng histamine để chống lại tác nhân gây dị ứng. Trong đó, một số tác nhân thường gây dị ứng ở trẻ em đáng chú ý là:

• Tác nhân ngoài trời: Phấn hoa, phấn từ lông chim và gia cầm, côn trùng cắn hoặc đốt.
• Tác nhân trong nhà: Lông/nước bọt của thú cưng, mạt bụi, nấm mốc, bụi phấn ở trường học…
• Chất gây kích ứng: Khói thuốc lá, khói xe, nước hoa, nến thơm…
• Dị ứng thực phẩm: Trứng, sữa, hải sản, các loại hạt…
• Dị ứng thuốc và hóa chất: Một số thuốc kháng sinh, thuốc nhuộm, chất tẩy rửa… cũng có thể khiến trẻ bị dị ứng.

Triệu chứng dị ứng ở trẻ em

Các dạng triệu chứng và mức độ nghiêm trọng khi dị ứng phát tác thường phụ thuộc vào cơ địa của từng trẻ. Khi bị dị ứng, trẻ thường có một số triệu chứng như:

• Phát ban, nổi mề đay, viêm da dị ứng hoặc chàm.
• Thở khò khè, khó thở, thường xảy ra ở trẻ bị hen suyễn.
• Hắt hơi, ho, sổ mũi, ngứa hoặc sưng mắt.
• Đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy.
• Giảm huyết áp, gây choáng váng, mất ý thức hoặc ngất xỉu.
• Một số trường hợp nặng có thể bị sốc phản vệ và cần được nhập viện để cấp cứu kịp thời.

Dị ứng ở trẻ em được chẩn đoán như thế nào?

Một số tác nhân gây dị ứng khá dễ xác định, nhưng cũng có một số tác nhân khác lại ít rõ ràng hơn và thường dễ bị nhầm lẫn với những bệnh khác. Vì vậy, nếu nghi ngờ trẻ bị dị ứng thì bạn nên đưa con đến bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán chính xác. Thông thường, có 2 loại xét nghiệm để xác định dị ứng ở trẻ em, đó là:

1. Xét nghiệm máu

Phương pháp xét nghiệm máu thường được thực hiện đối với trường hợp dị ứng ở trẻ em có liên quan đến các bệnh về da. Đồng thời, những trẻ đang sử dụng một số loại thuốc hoặc trẻ nhạy cảm với một chất cụ thể cũng sẽ được bác sĩ đề xuất làm xét nghiệm máu.

Bên cạnh việc thực hiện xét nghiệm, bác sĩ cũng quan sát thêm các triệu chứng của trẻ khi tiếp xúc với chất gây dị ứng. Ví dụ như một trẻ có kết quả xét nghiệm là dương tính với dị ứng mạt bụi, bác sĩ thường sẽ theo dõi xem bé có bị hắt hơi nhiều khi ngồi chơi trên sàn nhà có mạt bụi hay không.

2. Xét nghiệm lẩy da

Xét nghiệm lẩy da thường được áp dụng để phát hiện các chất gây dị ứng từ môi trường và thực phẩm. Loại kiểm tra này có thể được thực hiện theo 2 cách sau:

• Bác sĩ nhỏ một giọt ở dạng lỏng và chứa chất gây dị ứng lên vùng da đã được làm trầy xước bằng thiết bị chuyên dụng.
• Tiêm một lượng nhỏ chất gây dị ứng vào dưới da. Bài kiểm tra này sẽ gây ra vết chích trên da nhưng không đau.

Sau 15 phút, nếu vị trí da được dùng làm xét nghiệm bị sưng u và đỏ lan ra xung quanh (giống vết muỗi đốt) thì kết quả chẩn đoán dị ứng là dương tính.

Giải pháp kiểm soát dị ứng ở trẻ em

Tình trạng bị dị ứng ở trẻ em hay người lớn đều không có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn nhưng bạn có thể giúp trẻ kiểm soát các triệu chứng. Trong đó, điều quan trọng trước tiên là bạn nên giáo dục trẻ đã đến tuổi đi học nhận thức về tình trạng dị ứng của bé. Điều này sẽ giúp con biết cách tránh các tác nhân khiến mình bị dị ứng.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên thông báo với những người thường xuyên tiếp xúc với bé như bảo mẫu, giáo viên, thành viên khác trong gia đình… về tình trạng dị ứng của con để trẻ được giúp đỡ khi cần.

Đối với việc chăm sóc trẻ mắc chứng dị ứng, bạn nên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, giữ nơi ở khô ráo, không nên nuôi chó mèo, không để bé vui chơi ở nơi có nhiều côn trùng, đọc kỹ nhãn thực phẩm trước khi cho con ăn…

Nếu việc tránh các tác nhân gây dị ứng từ môi trường gặp khó khăn hoặc không khả thi, cha mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ để được kê đơn, bao gồm thuốc kháng histamine, thuốc nhỏ mắt và thuốc xịt mũi cho trẻ sử dụng. Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị bệnh dị ứng nhẹ không kê đơn nhưng bạn cũng có thể cho bé dùng sau khi hỏi thêm ý kiến dược sĩ.