Trầm cảm, Rối loạn lo âu
Chào bác sĩ
Từ nhỏ con là đứa mau nước mắt và rất nhạy cảm. Khi mới dậy thì, mỗi khi tranh cãi, con đều muốn bỏ nhà đi và không muốn sống nữa. Con hay nhận những lời nhận xét tiêu cực về ngoại hình. Hầu như khi có ai nhắc đến, con đều trở nên kích động và nhạy cảm. Nhiều khi chuẩn bị nằm ngủ, con lại nhớ đến những lời đó và khóc thầm. Có lẽ lúc đó con chỉ bồng bột do thay đổi tâm sinh lý. Tuy nhiên càng lớn, con càng thấy bản thân có vấn đề. Khi đi học hay đi chơi với bạn bè, ban đầu con rất dễ kết bạn và được đánh giá hòa đồng, nhiệt tình. Khi về nhà, con lại thấy tiêu cực và gắt gỏng hơn. Từ đầu năm 2023 đến giờ, con cố gắng tiết chế cảm xúc và tập trung vào bản thân hơn nên mâu thuẫn với gia đình cũng ít đi và nhẹ nhàng hơn. Thế nhưng cảm xúc của con lại có vẻ leo thang
Con không dám làm đau mình hay đập phá đồ đạc vì lo sợ hậu quả. Ngoài ra, con từng lấy sống lưng của dao để cứa vào mặt trên cánh tay. Hành động này để lại cho con ba vết sẹo nhưng không ai chú ý hoặc hay biết. Gần đây, con tự lấy kéo đâm vào tay mình và lần gần nhất con cố gắng giữ bình tĩnh hơn nhưng vẫn chạy lên phòng thét lên và xúc động đến choáng váng, cào cấu mặt và tóc mình. Càng ngày con càng thấy bản thân ích kỷ và bớt kết nối với những người xung quanh. Dù biết hành động đó là sai nhưng em vẫn mỉa mai và làm tổn thương người khác. Nguyên nhân có lẽ đặc biệt đến từ tranh cãi giữa mẹ và con. Chỉ là những việc nhỏ nhặt nhưng mẹ đều nói con là điên, nước mắt cá sấu, ngu, ích kỷ, xấu tính, không làm được gì. Bất cứ lời nào con nói ra, mẹ tự thay đổi để nghiêm trọng hóa lên. Càng ngày con càng thấy thất bại, ích kỷ, ganh ghét, đố kị, không biết tự điều chỉnh cảm xúc như những lời mẹ nói. Lựa chọn khả dĩ nhất của conbbây giờ là dĩ hòa vi quý, sống im lặng và ẩn dật, nhưng với tình trạng ngày nào cũng mâu thuẫn với mẹ thế này, con thật sự không biết làm thế nào. Mong bác sĩbtư vấn giúp em, đây có phải dấu hiệu của bệnh tâm lý không và cách để giảm bớt va chạm với mẹ.
Chào bạn, cảm ơn bạn đã quan tâm và đặt câu hỏi cho chương trình, về tình trạng mà bạn đang gặp phải, bác sĩ có đôi lời như sau.
Những triệu chứng liệt kê trên gây suy giảm đáng kể/ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, cụ thể là công việc, các mối quan hệ trong xã hội ...
Ở bạn, bác sĩ nhận thấy mình có một số đặc điểm/ triệu chứng của một giai đoạn trầm cảm, nhưng với thông tin bạn gửi đến vẫn chưa thể khẳng định hiện đang có trầm cảm hay không. chưa kể đến có rất nhiều bệnh lý khác cũng có biểu hiện trầm cảm như Rối loạn lưỡng cực, rối loạn nhân cách ranh giới, rối loạn lo âu, rối loạn thích ứng với biểu hiện trầm cảm. Các bệnh lý về nội tiết như suy giáp, đái tháo đường, suy thượng thận, thiếu hụt vitamin B12 đều có thể biểu hiện tình trạng trầm cảm. Hiện tại, để chẩn đoán một bệnh nhân đang trong giai đoạn trầm cảm, thì các bác sĩ / tâm lý gia sẽ sử dụng các tiêu chuẩn chẩn đoán phổ biến đó là hệ thống ICD 10 hoặc DSM 5-TR, theo đó, cần ít nhất 2 tuần và hiện diện tổng số 5 trong 9 biểu hiện sau:
1. Khí sắc trầm hầu hết cả ngày, gần như mỗi ngày, có thể được chính bản thân mô tả, như cảm thấy buồn, trống rỗng, vô vọng hoặc được người khác quan sát thấy, như là dễ xúc động, thường xuyên khóc.
2. Sụt giảm đáng kể/ rõ rệt trong thú vui hằng ngày, hầu hết trong mọi hoạt động và gần như mỗi ngày
3. Sụt cân đáng kể mà không do phải do mong muốn / hoặc tăng cân quá mức. Có sự sụt giảm trong khẩu vị thường ngày, cụ thể là ăn không còn cảm giác ngon miệng.
4. Rối loạn về giấc ngủ bao gồm: khó vào giấc, thức giấc nhiều lần trong đêm và thức dậy sớm hơn so với mong đợi
5. Cảm giác bứt rứt, bồn chồn trong người, thậm chí không thể ngồi yên. Ngược lại với sự bứt rứt đó là chậm chạp, chập chạp trong việc suy nghĩ và cả hành động.
6. Cảm giác mệt mỏi, không có sức lực hầu như mỗi ngày.
7. Cảm giác bản thân vô dụng, không có giá trị, hoặc cảm giác tội lỗi quá mức, thường xuyên nghiền ngẫm, suy nghĩ về các lỗi lầm đã phạm phải trong quá khứ.
8. Giảm khả năng suy nghĩ hoặc tập trung, khó đưa ra quyết định
9. Có suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống, nghĩ đến cái chết, từ việc suy nghĩ chỉ thoáng qua, mong muốn ngủ một giấc thật dài và không cần tỉnh lại, hoặc có kế hoạch tự sát cụ thể.
Vì vậy, để có được chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp, em nên tìm đến các trung tâm y khoa uy tín, chuyên về Tâm-thần kinh để được hỗ trợ thêm.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khác, bạn hãy đặt câu hỏi thêm tại cộng đồng Hello Bacsi nhé.
Chúc bạn sớm khỏe và tìm lại được cân bằng trong cuộc sống,
BS. Nguyễn Như Thanh Trâm
Bộ môn Tâm thần, Đại học Y Dược TPHCM
id.hellobacsi.com
Hiện tại bạn bao nhiêu tuổi rồi? Có thể chỉ là do biến đổi tâm sinh lý trong từng giai đoạn trưởng thành của bạn thôi. Bạn đã nhận ra tính cách và hành vi của mình cho nên T nghĩ là bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và điều chỉnh lại được. Bước ra khỏi cái góc trong lòng bạn nhé, đừng núp mình vào đó nữa, bình tĩnh nói chuyện thẳng thắn với đối phương khi bạn không hài lòng về điều gì đó, mạnh dạn thẳng thắn nói ra ý kiến của bản thân mình, hãy hiểu rằng dù bạn đúng hay sai thì chẳng ai có quyền làm gì bạn cả. Và bạn cũng không có quyền cáu gắt hay đánh người khác. Hãy bình tĩnh dùng lời nói để trao đổi thì hay hơn.
Em nên đi gặp bác sĩ tâm lý để điều trị nè
Chào bạn,
Thắc mắc của bạn đã được gửi đến chuyên gia tại Hello Bacsi. Chuyên gia sẽ giải đáp câu hỏi của bạn trong thời gian sớm nhất nên bạn hãy theo dõi topic này để xem câu trả lời nha.
Trong thời gian chờ chuyên gia tư vấn, mọi người hãy thoải mái thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm cùng nhau nhé.
Chúc cả nhà nhiều sức khoẻ