Đôi khi sau khi đi tiêu bạn có thể nhận thấy phân có thể chuyển sang những màu khác với bình thường. Trường hợp phân màu xanh đen, xanh thẫm có thể là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề.

Phân có màu xanh là bệnh gì?

Phân người thường có màu nâu vàng nhưng đôi khi có thể chuyển sang màu xanh lá cây, đỏ, đen, vàng hoặc những màu lạ khác. Mặc dù những thay đổi về màu sắc của phân không hẳn là dấu hiệu đáng lo ngại nhưng nếu kèm theo các triệu chứng khác thì có thể liên quan đến bệnh lý.

Trường hợp đi tiêu phân có màu xanh đen, xanh rêu hoặc xanh thẫm có thể vì một số lý do như ăn nhiều rau củ quả có hàm lượng chất diệp lục cao, sử dụng thuốc kháng sinh hoặc do nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn.

Những dấu hiệu và triệu chứng đi kèm với tình trạng phân có màu xanh là gì?

Trong một số trường hợp đi ngoài ra phân xanh có thể kèm theo các triệu chứng khác cần chú ý như:

• Phân có lẫn máu
• Cảm giác buồn đại tiện dù không ăn no
• Chóng mặt
• Buồn nôn hoặc nôn, có thể nôn ra máu
• Tiêu chảy có thể kéo dài trong hơn 3 ngày
• Đau bụng

Nếu có các triệu chứng này bên cạnh việc đi ngoài phân xanh, người bệnh nên nhanh chóng thu xếp đến phòng khám để được thăm khám chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Nguyên nhân của tình trạng phân có màu xanh là gì?

Việc tiêu thụ một lượng lớn rau cải hoặc hoa quả xanh (cải xoăn, rau bó xôi, bông cải xanh, việt quất…), thực phẩm có chứa chất diệp lục (tảo, rong biển, đậu cô ve…) hoặc thực phẩm có màu nhuộm xanh nhân tạo là nguyên nhân đi tiêu phân xanh thường gặp nhất.

Tuy nhiên, nếu bạn không ăn nhiều loại thức ăn này mà vẫn đi ngoài có màu xanh thẫm, có thể bạn cần lưu ý 6 nguyên nhân dưới đây:

1. Dịch mật

Phân mềm và có màu vàng nâu đặc trưng phần lớn nhờ vào dịch mật. Nếu quá trình tiêu hóa diễn ra quá nhanh như ăn quá nhiều 1 lần hoặc thức ăn khó tiêu hóa, dịch mật sẽ không kịp chuyển từ màu xanh lá cây sang vàng nâu, từ đó dẫn đến màu sắc bất thường ở phân. Tình trạng này thường đi kèm với tiêu chảy nên bạn có thể bắt gặp triệu chứng đi ngoài phân lỏng màu xanh lá cây.

2. Kháng sinh

Đôi khi, vi khuẩn chịu trách nhiệm “đổi màu” cho dịch mật trong ruột già cũng có thể bị ảnh hưởng bởi kháng sinh, làm cho dịch mật được đào thải ra ngoài qua đường phân vẫn giữ màu xanh như cũ. Ngoài ra dùng kháng sinh kéo dài gây loạn khuẩn đường ruột, các vi khuẩn có lợi bị mất đi đáng kể khiến bạn dễ bị tiêu chảy và thay đổi màu phân.

3. Tác dụng phụ của một số thuốc hoặc chất bổ sung

Chất sắt, than hoạt, bismuth khiến người dùng đi cầu ra phân xanh đen hoặc phân đen.

4. Thủ thuật y tế

Sự đổi màu phân cũng có thể xảy ra sau khi thực hiện một thủ thuật y tế lớn như ghép tủy xương. Nếu cơ thể từ chối cấy ghép (hiện tượng thải ghép), bệnh ghép chống chủ có thể phát triển và gây khó chịu nghiêm trọng cho đường tiêu hóa dạ dày – ruột, dẫn đến tiêu chảy và khiến bạn đi tiêu phân có màu xanh.

5. Nhiễm trùng

Việc nhiễm phải một số mầm bệnh nhất định có thể khiến phân chuyển sang màu xanh lá cây như vi khuẩn Salmonella, Giardia (một loại ký sinh trùng sống dưới nước) và norovirus. Các vi sinh vật gây bệnh này có thể khiến quá trình hoạt động của ruột diễn ra nhanh hơn bình thường, ảnh hưởng đến màu phân.

6. Bệnh về đường tiêu hóa

Viêm túi thừa, bệnh Crohn, bệnh Celiac, hội chứng ruột kích thích hay viêm loét đại tràng… có thể gây tiêu chảy làm thay đổi màu phân sang màu xanh. Hoặc nếu tình trạng nặng hơn và viêm niêm mạc ruột, sẽ xuất hiện máu đỏ trong phân

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Tình trạng phân có màu xanh có nguy hiểm không?

Hiện tượng đi tiêu phân xanh có thể là tình trạng bình thường nhưng cũng có thể do nhiễm trùng đường ruột hoặc các rối loạn khác. Nếu không được thăm khám và chẩn đoán để điều trị hợp lý, người bệnh có thể gặp những biến chứng như:

• Mất nước
• Hạ kali máu
• Hội chứng kém hấp thu
• Suy dinh dưỡng

Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán tình trạng phân có màu xanh?

Nếu đi tiêu phân có màu xanh, bạn không nên ngại ngùng, chần chừ việc khám bệnh, đặc biệt là khi có kèm thêm với những triệu chứng nghiêm trọng. Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng, các loại thực phẩm trong chế độ ăn uống và bệnh sử của mình. Điều này giúp các bác sĩ có thể xác định được chính xác nguyên nhân.

Để điều tra bệnh sử của bạn, bác sĩ có thể hỏi những câu hỏi như:

• Bạn đi tiêu phân xanh kể từ lúc nào?
• Màu sắc, kết cấu và tần số nhu động ruột như thế nào?
• Có gặp phải những triệu chứng khác hay không? Đó là những triệu chứng nào?

Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể cần thực hiện xét nghiệm phân, chụp X-quang, phân tích nuôi cấy bệnh phẩm phân, nội soi và xét nghiệm máu.

Những phương pháp điều trị tình trạng phân có màu xanh

Từ việc xác định đúng nguyên nhân, việc điều trị sẽ nhanh chóng có hiệu quả. Nếu có phát hiện bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cụ thể cho những tình trạng này

Những biện pháp nào giúp phòng ngừa tình trạng phân có màu xanh?

Việc đi ngoài phân xanh nếu xảy ra một lần thì thường không đáng ngại. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên rơi vào tình trạng này thì cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa dựa trên nguyên nhân xác định được, chẳng hạn như:

• Ăn uống hợp vệ sinh
• Tránh các thực phẩm chứa gluten gây ra tiêu chảy nếu mắc bệnh celiac
• Hạn chế các loại thực phẩm làm trầm trọng thêm hội chứng ruột kích thích và các triệu chứng bệnh Crohn như caffeine, sữa, thức ăn nhiều dầu mỡ và đồ uống có gas
• Ghi chép lại những loại thực phẩm gây kích ứng đường ruột để lưu ý trong khẩu phần ăn hàng ngày.