Có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ? Hiểu đúng để đảm bảo quyền lợi

Bạn có thể hoài nghi về bảo hiểm nhân thọ vì một số những chia sẻ tiêu cực trên các trang mạng xoay quanh hình thức bảo hiểm này. Nếu bạn đang phân vân có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ hay không, bài viết sau sẽ cung cấp cho bạn thêm một góc nhìn hữu ích.

Mời bạn cùng tìm hiểu!

Chính xác thì bảo hiểm nhân thọ là gì?

Thị trường bảo hiểm sôi động hiện nay có rất nhiều sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế của các khách hàng có hoàn cảnh và nhu cầu khác nhau. Để trả lời cho câu hỏi có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ không, trước hết phải thực sự nhận diện được những sản phẩm đó có phải là bảo hiểm nhân thọ hay không hay thực chất bảo hiểm nhân thọ là gì?

Hiểu chung nhất, bảo hiểm nhân thọ là bảo hiểm cho những rủi ro thuộc về tuổi thọ của người tham gia. Cụ thể hơn, có 7 loại bảo hiểm nhân thọ được Luật Kinh doanh bảo hiểm tại Việt Nam quy định, bao gồm:

1. Bảo hiểm hưu trí

Người tham gia tích lũy phí bảo hiểm được đóng hằng năm vào quỹ hưu trí. Đến tuổi nghỉ hưu sẽ nhận lại được số tiền này cùng với lãi suất tích lũy, được định kỳ chi trả trong ít nhất 15 năm.

2. Bảo hiểm sinh kỳ

Người tham gia, chủ yếu là người cao tuổi, định kỳ đóng phí trong suốt thời hạn hợp đồng, để nhận được số tiền bảo hiểm lớn hơn số tiền đã bỏ ra nếu vẫn còn sống khi hợp đồng kết thúc, việc nhận được tiền bảo hiểm giúp đảm bảo cuộc sống.

3. Bảo hiểm tử kỳ

Người tham gia đóng phí bảo hiểm một lần hoặc định kỳ để người thụ hưởng nhận được số tiền bảo hiểm nếu chẳng may qua đời trong thời gian hợp đồng còn hiệu lực. Khách hàng mua loại bảo hiểm này thường là trụ cột kinh tế gia đình.

4. Bảo hiểm trọn đời

Tương tự như bảo hiểm tử kỳ, nhưng thời hạn kéo dài đến khi người được bảo hiểm được 95, 99 hoặc 100… tuổi. Nếu người mua bảo hiểm mất trước thời hạn này, người thụ hưởng sẽ nhận được số tiền bảo hiểm.

5. Bảo hiểm hỗn hợp

Có thể coi loại hình bảo hiểm này là sự kết hợp của bảo hiểm tử kỳ và bảo hiểm sinh kỳ. Người thụ hưởng sẽ nhận được số tiền bảo hiểm nếu người tham gia mất trong thời hạn hợp đồng. Ngược lại, nếu không có rủi ro nào xảy ra, người tham gia sẽ nhận lại được tài khoản bảo hiểm (tức là phí bảo hiểm đã đóng) cùng với lãi chia.

6. Bảo hiểm trả tiền định kỳ

Mục đích gần giống bảo hiểm hưu trí nhưng cách hoạt động khác nhau. Người tham gia đóng phí để nhận được số tiền bảo hiểm trong thời gian bản thân còn sống. Việc đóng phí và chi trả số tiền bảo hiểm tiến hành một lần hoặc định kỳ, tùy vào loại bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm.

7. Bảo hiểm liên kết đầu tư

Phí bảo hiểm (sau khi được trừ đi các phí quản lý hợp đồng) được đầu tư vào các quỹ do khách hàng tự chọn. Số tiền nhận được khi hợp đồng hết hạn chính là thu nhập có được từ việc đầu tư này, do khách hàng tự chịu trách nhiệm về lợi nhuận.

Thực tế, bạn có thể thấy rằng thị trường bảo hiểm nhân thọ có vẻ không chỉ xoay 7 loại bảo hiểm này. Hãy cùng đọc tiếp để có câu trả lời nhé.

Mục đích và ích lợi của bảo hiểm nhân thọ

1. Mục đích đầu tiên của bảo hiểm nhân thọ là bảo vệ trước rủi ro

7 loại bảo hiểm trên đều có chung đặc điểm quan trọng là bảo vệ về mặt tài chính cho người tham gia trước rủi ro – chấp nhận đóng phí để nhận lại số tiền bảo hiểm lớn hơn nhiều nếu xảy ra sự kiện bảo hiểm – mà bản thân khách hàng không thể lường trước được là có xảy ra hay không. Sự kiện bảo hiểm đó chính là người được bảo hiểm qua đời (hoặc thương tật toàn bộ vĩnh viễn, tùy thuộc vào điều khoản hợp đồng) đối với bảo hiểm hưu trí, tử kỳ, trọn đời, hỗn hợp và liên kết đầu tư. Trái lại, đối với bảo hiểm sinh kỳ và trả tiền định kỳ, người được bảo hiểm cần tiếp tục sống để nhận được tiền bảo hiểm.

2. Tiết kiệm là mục đích song song khi tham gia bảo hiểm nhân thọ

Đối với bảo hiểm hưu trí, trọn đời, hỗn hợp và liên kết đầu tư, người tham gia được nhận lại tổng tiền phí bảo hiểm đã đóng khi hợp đồng hết hạn và sự kiện bảo hiểm đã không xảy ra (sau khi trừ đi một phần phí cho việc quản lý hợp đồng như thỏa thuận). Diễn giải theo ngôn ngữ bảo hiểm thì những loại bảo hiểm này có giá trị hoàn lại.

Ngoài mục đích cơ bản của bảo hiểm nói chung là bảo vệ trước rủi ro, giá trị hoàn lại này là cách để đảm bảo người tham gia tích lũy có kỷ luật cho mục đích sử dụng về sau.

3. Có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ để hưởng lãi suất đầu tư? Lãi suất có phải là mục đích chính của bảo hiểm nhân thọ

Hầu hết những loại bảo hiểm có giá trị hoàn lại đều có kèm thêm quyền lợi hưởng lãi chia cho khách hàng. Mức lãi suất này tùy thuộc tình hình sử dụng thực tế của quỹ bảo hiểm vào các hoạt động đầu tư của công ty bảo hiểm, nhưng sẽ không thấp hơn lãi suất tối thiểu đã cam kết trong hợp đồng với khách hàng. Tuy nhiên, lãi suất này không cao nếu so sánh với các kênh chuyên về đầu tư như gửi tiết kiệm ngân hàng, mua cổ phiếu, trái phiếu…

Riêng dòng bảo hiểm nhân thọ liên kết đầu tư là một ngoại lệ, khi lãi suất có thể lên đến 8, 9%/năm theo lựa chọn quỹ đầu tư của khách hàng. Cũng như những kênh vừa nói, lãi suất biến đổi không ổn định theo thời gian, khách hàng chịu trách nhiệm với lợi nhuận từ việc đầu tư.

Như vậy, để biết có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ hay không, bạn không nên chú trọng vào yếu tố lãi suất với hầu hết các loại bảo hiểm. Phần lãi này chỉ có mục đích bảo vệ giá trị tài khoản chống lại tác động tiêu cực của lạm phát là chính.

Làm thế nào để hưởng được lợi ích từ bảo hiểm nhân thọ? Một số lưu ý không nên bỏ qua

1. Có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ? Cần xác định rõ mục đích, khả năng tài chính của bản thân

Đầu tiên cần xác định mua bảo hiểm là “chạy đường dài”, thể hiện ở thời hạn hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường là 15, 20 hoặc 30 năm… ngắn nhất cũng là 10 năm. Để hưởng được quyền lợi, người mua phải theo đuổi đến khi kết thúc hợp đồng. Tùy vào loại bảo hiểm và hợp đồng cụ thể, việc bỏ dở lưng chừng có thể khiến bạn mất toàn bộ số tiền đã đóng hoặc chỉ được nhận lại sau khi đóng phí ít nhất một số năm, trừ đi phí tạo lập và quản lý hợp đồng.

Để tránh thiệt hại hoặc bị động cho kế hoạch tài chính, bạn cần có câu trả lời thật rõ ràng cho những câu hỏi sau:

• Bạn cần bảo hiểm nhân thọ cho mục đích gì: bảo vệ, tích lũy, đầu tư, đảm bảo thu nhập gia đình, lo cho con cái ăn học, tự chủ tài chính khi về già…?
• Để đảm bảo theo đuổi được hợp đồng, mức phí bảo hiểm chỉ nên chiếm không quá 10% tổng thu nhập cố định của bản thân hoặc gia đình.
• Bạn có thể đảm bảo việc duy trì được mức thu nhập nói trên trong bao lâu?

Việc trả lời các câu hỏi này sẽ giúp bạn xác định được loại bảo hiểm phù hợp trong 7 loại đã nêu ở trên, mức phí tham gia và thời hạn phù hợp. Ngoài ra cũng cần phải cân nhắc số tiền bảo hiểm nhận được và thời hạn hợp đồng đó có đáp ứng nhu cầu của bạn không. Trường hợp thu nhập không đủ và không ổn định, có lẽ bạn không nên tham gia hoặc cần điều chỉnh lại gói bảo hiểm, vì nguy cơ phải chịu thiệt sẽ rất lớn.

2. Đừng nhầm lẫn quyền lợi chính, phụ của gói bảo hiểm

Như đã nói, có rất nhiều sản phẩm bảo hiểm nhân thọ khác nhau. Thực ra chúng chỉ thuộc vào 1 trong 7 loại đã nêu, với nội dung bảo hiểm phù hợp với quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm. Bảo hiểm nhân thọ xoay quanh mục đích bảo vệ tài chính nếu xảy ra rủi ro hoặc tích lũy hoặc song song cả hai. Không có sản phẩm bảo hiểm nào là vạn năng.

Nếu bạn quan tâm đến chăm sóc sức khỏe hay hỗ trợ tài chính khi bệnh tật, tai nạn… bảo hiểm phi nhân thọ có lẽ sẽ phù hợp với bạn hơn. Các gói bảo hiểm nhân thọ hiện nay thường có thêm quyền lợi chăm sóc sức khỏe, tăng giá trị sử dụng cho sản phẩm. Tuy nhiên, quyền lợi này thường thuộc về sản phẩm bổ trợ, được mua riêng, với thời hạn cho từng năm. Hoặc nếu gắn liền với gói bảo hiểm thì cũng là quyền lợi phụ, có thể sẽ không đáp ứng được đầy đủ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bạn vì có nhiều giới hạn.

Khi cân nhắc một gói bảo hiểm, bạn cần cân nhắc kỹ càng nhu cầu bản thân là gì khi đối chiếu với các quyền lợi, để chọn lựa bảo hiểm một cách sáng suốt.

3. Hiểu rõ phạm vi bảo hiểm, điều khoản loại trừ, quy trình bảo hiểm

Một lý do phổ biến khiến nhiều khách hàng không hài lòng với bảo hiểm đã mua là bị từ chối chi trả với lý do không thuộc phạm vi bảo hiểm. Để tránh điều này, bạn cần tìm hiểu cặn kẽ từng câu chữ của điều khoản hợp đồng trước khi ký kết. Hợp đồng cần nêu đầy đủ:

• Phạm vi bảo hiểm: Nếu chi phí phát sinh không thuộc những trường hợp trong phạm vi bảo hiểm, bạn sẽ không được chi trả.
• Điều khoản loại trừ: Ngược lại, nếu trường hợp của bạn thuộc một trong các điều khoản loại trừ, bạn cũng sẽ không được chi trả.
• Quy trình bảo hiểm: Nếu làm sai quy trình, bạn có thể sẽ không được chi trả. Ví dụ, tự ý điều trị tại nhà trước khi đến bệnh viện…

Nếu phạm vi bảo hiểm và điều khoản loại trừ không đáp ứng được thực tế của bạn, câu trả lời là không nên tham gia gói bảo hiểm nhân thọ này.

4. Luôn trung thực khi ký kết hợp đồng

Vì có thời hạn dài nên bảo hiểm nhân thọ thường yêu cầu khách hàng khám sức khỏe và cung cấp thông tin bệnh sử, nghề nghiệp… để xác định xác suất xảy ra rủi ro, từ đó tính phí bảo hiểm. Bạn cần hết sức trung thực ở những bước này.

Nếu thấy từ ngữ trong bản hợp đồng nhập nhằng có thể khiến mình vô tình khai báo không trung thực, cần yêu cầu phía bảo hiểm sửa chữa điều khoản hoặc giải thích bằng văn bản. Không nên cố tình phớt lờ, che giấu những thông tin gây bất lợi cho bản thân để có được mức phí thấp. Điều này có thể làm cho bạn sẽ bị thiệt về sau ngay tại điểm ký kết. Nếu xảy ra tranh chấp, các công ty bảo hiểm với bề dày kinh nghiệm và nghiệp vụ sẽ không dễ dàng để thua nếu lỗi thuộc về khách hàng.

5. Làm việc với nhân viên tư vấn tận tâm và công ty uy tín

Nhân viên tư vấn có chuyên môn và tận tâm sẽ giúp bạn nhanh chóng thu hẹp lựa chọn, nắm được mục đích, đặc điểm của sản phẩm. Bên cạnh đó, họ còn giúp bạn hiểu đúng điều khoản, tỉnh táo với các thông tin về phạm vi bảo hiểm, điều khoản loại trừ… và hỗ trợ bạn khai báo thông tin chính xác, đầy đủ.

Nhưng hãy nhớ, người duy nhất chịu trách nhiệm cho việc mua bảo hiểm chính là bạn. Nếu chỉ nghe quyền lợi hấp dẫn mà hiểu loáng thoáng về điều khoản thì khả năng cao là bạn sẽ không biết dùng bảo hiểm như thế nào cho tình huống khó khăn về sau hoặc không được bảo hiểm chi trả.

Một điều chắc chắn nữa là bạn nên tham gia bảo hiểm của những công ty uy tín. Với thời hạn hợp đồng lâu dài, mức phí và quyền lợi lớn, những công ty uy tín mới có đủ năng lực tài chính và chuyên môn để đảm bảo hợp đồng diễn ra suôn sẻ. Sự chuyên nghiệp trong điều khoản và hỗ trợ khách hàng của họ cũng mang lại trải nghiệm tốt trong suốt quá trình tham gia bảo hiểm.

Có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ không? Trên thực tế, mỗi loại bảo hiểm nhân thọ đều có nhiều đặc điểm mà phạm vi bài viết này không thể cung cấp hết được. Bạn có thể đọc thêm những bài viết khác của Hello Bacsi để hiểu hơn về 7 loại hình bảo hiểm nhân thọ, qua đó định vị tốt hơn nhu cầu bản thân.