Những thông tin chuẩn xác về sinh mổ mẹ bầu cần biết

Mang thai là một hành trình kỳ diệu, và sinh nở chính là khoảnh khắc thiêng liêng đánh dấu sự khởi đầu của một cuộc sống mới. Bên cạnh phương pháp sinh thường, sinh mổ cũng là một lựa chọn phổ biến, giúp mẹ đón bé yêu chào đời một cách an toàn và nhẹ nhàng.

Tuy nhiên, sinh mổ là một cuộc đại phẫu, nên việc chuẩn bị kỹ lưỡng là điều vô cùng quan trọng để mẹ có hành trình “vượt cạn” suôn sẻ. Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu những thông tin cần thiết về sinh mổ, từ những bước chuẩn bị đầu tiên, quy trình diễn ra trong phòng mổ cho đến những lưu ý chăm sóc bản thân sau sinh để mẹ luôn khỏe mạnh, rạng rỡ chào đón thiên thần nhỏ của mình nhé!

Các xét nghiệm cần thiết trước khi sinh mổ

Dưới đây là một số xét nghiệm quan trọng mẹ cần thực hiện trước khi đẻ mổ:

1. Xét nghiệm máu

• Đánh giá chức năng đông máu: Xét nghiệm này giúp phát hiện các rối loạn đông máu. Từ đó ngăn ngừa nguy cơ chảy máu quá nhiều trong và sau phẫu thuật.
• Xác định nhóm máu: Việc biết chính xác nhóm máu của mẹ rất quan trọng, phòng trường hợp cần truyền máu trong quá trình mổ.

2. Siêu âm và các kiểm tra sức khỏe

• Siêu âm: Bác sĩ sẽ siêu âm để kiểm tra vị trí của nhau thai, lượng nước ối, kích thước và sức khỏe của thai nhi, từ đó đưa ra quyết định về thời điểm và phương pháp sinh mổ phù hợp.
• Khám sức khỏe tổng quát: Bác sĩ sẽ kiểm tra huyết áp, nhịp tim, hô hấp và các chỉ số sức khỏe quan trọng khác của mẹ.

3. Kiểm tra dị ứng thuốc gây tê/gây mê

Kiểm tra dị ứng thuốc gây tê/ gây mê còn được gọi là khám tiền mê. Việc này giúp xác định mẹ có dị ứng với bất kỳ loại thuốc gây tê hay gây mê nào không, đảm bảo an toàn trong suốt quá trình đẻ mổ.

Bằng việc thực hiện đầy đủ các xét nghiệm trước sinh mổ, mẹ có thể yên tâm chào đón bé yêu ra đời trong sự an toàn và khỏe mạnh.

[embed-health-tool-due-date]

Quá trình sinh mổ diễn ra như thế nào?

Mặc dù đã là một phương pháp sinh phổ biến, nhưng nhiều mẹ bầu vẫn rất căng thẳng khi “bước lên bàn mổ”. Quá trình sinh mổ diễn ra như thế nào? Mẹ có thể tham khảo qua hành trình đi sinh của một mẹ bầu đẻ mổ như sau: 

Các bước chuẩn bị trước khi sinh mổ

Trước khi bước vào ca phẫu thuật, mẹ sẽ được yêu cầu thực hiện một số bước chuẩn bị sau:

• Nhập viện: Mẹ sẽ nhập viện theo lịch hẹn của bác sĩ.
• Thay đồ phẫu thuật: Mẹ sẽ được thay trang phục phẫu thuật chuyên dụng, đảm bảo vô trùng.
• Vệ sinh vùng mổ: Nhân viên y tế sẽ vệ sinh và sát khuẩn vùng bụng để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Đặt ống thông tiểu: Mẹ sẽ được đặt ống thông tiểu để đảm bảo bàng quang trống rỗng trong quá trình phẫu thuật.
• Truyền dịch: Mẹ sẽ được truyền dịch qua tĩnh mạch để duy trì lượng dịch trong cơ thể và cung cấp năng lượng cho ca mổ.

Gây tê/ gây mê khi đẻ mổ

Đối với phương pháp gây tê tủy sống

Bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê vào khoang tủy sống, giúp làm mất cảm giác từ vùng bụng trở xuống.

Tại sao nên chọn phương pháp gây tê tủy sống khi sinh mổ: 

• Mẹ vẫn tỉnh táo trong quá trình đẻ mổ, được chứng kiến khoảnh khắc bé yêu chào đời.
• Giảm thiểu nguy cơ biến chứng hô hấp cho mẹ và bé.
• Mẹ hồi phục nhanh hơn sau mổ.

Đối với phương pháp gây mê khi sinh mổ

Gây mê toàn thân trong các cuộc sinh mổ thường được chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như:

• Mẹ có vấn đề về đông máu.
• Mẹ bị dị ứng với thuốc gây tê tủy sống.
• Ca đẻ mổ diễn ra khẩn cấp, không đủ thời gian để gây tê tủy sống.

Thuốc gây tê/ gây mê có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Đây cũng là một mối quan tâm lớn của nhiều gia đình khi lựa chọn phương pháp sinh mổ. 

Nhìn chung thuốc gây tê/ gây mê được sử dụng trong đẻ mổ với liều lượng an toàn, ít ảnh hưởng đến thai nhi. Các bước khám tiền mê, xét nghiệm trước sinh cũng giúp đảm bảo an toàn cho mẹ khi thực hiện gây tê/ gây mê. 

Tuy nhiên, vẫn có một số rủi ro tiềm ẩn, chẳng hạn như thai nhi bị suy hô hấp. Do đó, bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và rủi ro trước khi quyết định phương pháp gây tê/ gây mê phù hợp.

Tác dụng phụ của thuốc gây tê khi sinh mổ

Một số mẹ sau sinh có thể mắc phải các tác dụng phụ của thuốc gây tê tủy sống bao gồm:

• Đau đầu.
• Buồn nôn.
• Huyết áp giảm.

Tuy nhiên, hầu hết các tác dụng phụ này thường nhẹ và sẽ tự hết sau một thời gian ngắn.

Chăm sóc mẹ sau sinh mổ: Những điều cần lưu ý

Việc chăm sóc sức khỏe sau sinh mổ đóng vai trò rất quan trọng, giúp mẹ nhanh chóng hồi phục và lấy lại sức khỏe. Dưới đây là một số lưu ý mẹ cần biết để chăm sóc bản thân sau đẻ mổ:

Vệ sinh vết mổ – Chăm sóc vết mổ sau sinh

• Giữ vết mổ sạch sẽ và khô ráo: Mẹ nên vệ sinh vết mổ hàng ngày bằng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ, sau đó lau khô bằng khăn sạch.
• Thay băng thường xuyên: Mẹ cần thay băng vết mổ theo hướng dẫn của bác sĩ, thường là mỗi ngày hoặc khi băng bị ướt, bẩn.
• Tránh tác động mạnh lên vết mổ: Không nên gãi, chà xát hoặc đè lên vết mổ.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát: Nên chọn quần áo bằng chất liệu cotton mềm mại, thấm hút mồ hôi, tránh mặc quần áo bó sát gây cọ xát vào vết mổ.
• Theo dõi dấu hiệu bất thường: Nếu thấy vết mổ sưng tấy, đỏ, đau nhức, chảy dịch hoặc có mùi hôi, mẹ cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Sinh mổ bao lâu thì hết sản dịch?

Sản dịch là dịch tiết ra từ tử cung sau sinh, bao gồm máu, niêm mạc tử cung và các tế bào bạch cầu. Thời gian trung bình sản dịch kéo dài:

• Khoảng 4-6 tuần sau đẻ mổ.
• Lượng sản dịch sẽ giảm dần theo thời gian, từ màu đỏ tươi chuyển sang màu hồng nhạt, rồi vàng nhạt và cuối cùng là màu trắng trong.

Cách đẩy sản dịch ra nhanh sau sinh mổ

• Massage tử cung: Mẹ có thể massage nhẹ nhàng vùng bụng dưới để giúp tử cung co bóp, đẩy sản dịch ra ngoài.
• Vận động nhẹ nhàng: Đi lại nhẹ nhàng trong phòng hoặc thực hiện một số bài tập đơn giản sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, hỗ trợ tử cung co hồi tốt hơn.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt… giúp ngăn ngừa táo bón, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đẩy sản dịch.
• Uống nhiều nước: Uống đủ nước (khoảng 2-3 lít mỗi ngày) giúp làm loãng sản dịch, dễ dàng đào thải ra ngoài.

Tập đi, vận động sau sinh mổ

Tập đi, vận động sau sinh mổ là “nỗi ám ảnh” mà nhiều mẹ đẻ mổ đã truyền tai nhau. Dưới đây là những bí quyết giúp quá trình tập đi sau sinh mổ trở nên nhẹ nhàng hơn:

• Bắt đầu từ từ: Trong những ngày đầu sau mổ, mẹ nên vận động nhẹ nhàng như ngồi dậy, đi lại trong phòng.
• Tăng dần cường độ: Khi sức khỏe ổn định hơn, mẹ có thể tăng dần thời gian và cường độ vận động.
• Lựa chọn bài tập phù hợp: Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để lựa chọn những bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe.
• Lắng nghe cơ thể: Nếu cảm thấy đau hoặc mệt, mẹ nên dừng lại và nghỉ ngơi.

Dinh dưỡng, ăn uống sau sinh mổ

Chế độ dinh dưỡng sau sinh mổ rất quan trọng, giúp mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe và có đủ sữa cho con bú. Mẹ nên ăn uống đa dạng, đủ chất, đặc biệt chú trọng bổ sung các thực phẩm giàu protein, sắt, canxi và vitamin. 

Mẹ và gia đình nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ để xây dựng thực đơn sau sinh phù hợp, tránh kiêng khem quá nhiều mà gây mất sức và ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Các biến chứng về vết mổ sau sinh mẹ cần biết

• Nhiễm trùng vết mổ: Biểu hiện là vết mổ sưng, đỏ, đau, chảy dịch mủ.
• Tụ dịch vết mổ: Dịch tích tụ dưới da, tạo thành khối sưng phồng.
• Liệt ruột: Ruột ngừng hoạt động, gây đau bụng, chướng bụng, buồn nôn.
• Huyết khối: Cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch, có thể gây tắc mạch phổi.

Lưu ý:

• Mẹ nên sử dụng băng vệ sinh chuyên dụng cho sản phụ, thay băng thường xuyên (4-6 tiếng/lần) để đảm bảo vệ sinh.
• Không nên thụt rửa âm đạo hay sử dụng tampon trong thời gian này vì có thể gây nhiễm trùng.

Sinh mổ lần 2 và tối đa được mấy lần?

Sinh mổ lần 2 là lựa chọn của nhiều mẹ bầu đã từng trải qua sinh mổ lần đầu. Tuy nhiên, sinh mổ nhiều lần có thể tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Vậy sinh mổ lần 2 cần lưu ý những gì và tối đa được mấy lần? 

Những lưu ý khi sinh mổ lần 2

• Thời gian lý tưởng giữa hai lần sinh mổ: Các chuyên gia khuyến cáo mẹ nên chờ ít nhất 2-3 năm sau lần sinh mổ đầu tiên để vết mổ lành hẳn và tử cung hồi phục hoàn toàn.
• Khám sức khỏe kỹ lưỡng: Trước khi quyết định sinh mổ lần 2, mẹ cần được khám sức khỏe tổng quát và siêu âm để đánh giá tình trạng tử cung, vết mổ cũ và sức khỏe thai nhi trong lần mang thai tiếp theo.
• Lựa chọn bệnh viện uy tín: Mẹ nên sinh mổ tại bệnh viện có đầy đủ trang thiết bị và đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
• Chuẩn bị tâm lý: Sinh mổ lần 2 có thể khiến mẹ lo lắng hơn. Hãy chia sẻ với bác sĩ và người thân để được hỗ trợ tinh thần tốt nhất.

Sinh mổ tối đa được mấy lần?

Không có con số chính xác cho việc sinh mổ tối đa được mấy lần. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Sức khỏe của mẹ: Tình trạng sức khỏe tổng quát, bệnh lý nền (nếu có)…
• Tình trạng tử cung: Độ dày thành tử cung, vị trí vết mổ cũ, khả năng co hồi của tử cung…
• Vết mổ cũ: Vết mổ có lành tốt không, có bị dính hay biến chứng gì không…
• Các yếu tố khác: Tuổi tác của mẹ, số lần mang thai, khoảng cách giữa các lần sinh…

Rủi ro khi sinh mổ nhiều lần

• Vỡ tử cung: Nguy cơ vỡ tử cung tăng lên theo mỗi lần sinh mổ, đặc biệt là khi khoảng cách giữa các lần sinh quá gần.
• Nhau tiền đạo, nhau cài răng lược: Sinh mổ nhiều lần làm tăng nguy cơ nhau thai bám vào vị trí bất thường, gây chảy máu trong thai kỳ và sau sinh.
• Dính ruột: Các cơ quan trong ổ bụng có thể bị dính vào nhau sau nhiều lần phẫu thuật, gây đau đớn và khó khăn trong quá trình phẫu thuật tiếp theo.
• Nhiễm trùng: Nguy cơ nhiễm trùng vết mổ, nhiễm trùng ối… tăng lên sau mỗi lần sinh mổ.

Sinh mổ bao lâu thì mang thai lại?

Sau sinh mổ, các bác sĩ thường khuyến nghị mẹ nên đợi ít nhất 18-24 tháng trước khi mang thai lại. Khoảng thời gian này cho phép cơ thể mẹ, đặc biệt là tử cung, được hồi phục hoàn toàn sau cuộc đại phẫu.

Vậy tại sao cần phải chờ đợi lâu như vậy?

• Vết mổ tử cung cần thời gian để lành: Sinh mổ để lại vết sẹo trên tử cung. Nếu mang thai quá sớm, áp lực từ thai nhi phát triển có thể khiến vết mổ bị rách, gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé.
• Tử cung cần thời gian để phục hồi: Mang thai khi tử cung chưa hồi phục hoàn toàn làm tăng nguy cơ các biến chứng như nhau tiền đạo, nhau cài răng lược, thậm chí là vỡ tử cung.
• Sức khỏe của mẹ cần được ưu tiên: Cơ thể mẹ cần thời gian để phục hồi thể lực và dự trữ dinh dưỡng. Mang thai quá sớm có thể khiến mẹ kiệt sức, thiếu máu, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Lời khuyên của chuyên gia/ bác sĩ khi chăm sóc mẹ sinh mổ

Để tái tạo lại năng lượng và nhanh chóng phục hồi lại sau sinh mổ, chị em phụ nữ cần chú ý: 

• Nghỉ ngơi nhiều: Ngủ đủ giấc, tránh làm việc nặng, để vết mổ mau lành.
• Ăn uống đủ chất: Ăn nhiều thịt, cá, trứng, sữa, rau củ quả… Uống nhiều nước.
• Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ từ từ, tập vài động tác đơn giản. Không bê vác nặng.
• Tái khám đúng hẹn: Nếu sốt, đau bụng, chảy máu nhiều, vết mổ sưng đỏ… phải đến bệnh viện ngay.

Những câu hỏi thường gặp về sinh mổ

1. Sinh mổ có đau không?

Trước khi sinh mổ sẽ được gây tê nên mẹ sẽ không thấy đau trong lúc mổ, nhưng sau mổ khi thuốc tê hết tác dụng, vết mổ sẽ đau trong vài ngày.

2. Thuốc gây mê có tác dụng phụ lâu dài không?

Thuốc gây mê hiện đại thường an toàn, ít gây tác dụng phụ lâu dài. Một số ít trường hợp có thể gặp tác dụng phụ nhẹ như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt…

3. Làm thế nào để giảm nguy cơ nhiễm trùng sau sinh mổ?

Giữ vết mổ sạch sẽ, khô ráo, thay băng thường xuyên theo chỉ dẫn của bác sĩ.

4. Có nên kiêng ăn uống gì sau sinh mổ?

Nên kiêng đồ ăn cay nóng, đồ ăn chưa nấu chín, nhiều dầu mỡ, đồ uống có ga, rượu bia.

5. Sinh mổ rạch bao nhiêu lớp?

Bác sĩ sẽ rạch nhiều lớp mô, cơ và tử cung để lấy em bé ra ngoài, thường khoảng 7 lớp.

6. Tại sao nói đẻ mổ không tốt?

Đẻ mổ là đại phẫu, tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn sinh thường như nhiễm trùng, chảy máu, dính ruột… và mẹ mất nhiều thời gian hồi phục hơn. Nhưng với sự phát triển của y học hiện đại, đẻ mổ là một trong các phương pháp sinh an toàn. 

7. Tại sao đẻ mổ phải tháo trang sức?

Để tránh gây nhiễm trùng vết mổ và đảm bảo an toàn trong quá trình phẫu thuật. Lý do là vì khi phẫu thuật cho sản phụ sinh mổ, bác sĩ thường sử dụng dao điện và các dụng cụ có tính truyền điện. Nếu trên cơ thể sản phụ có trang sức bằng kim loại, dòng điện có thể dẫn qua những vật này, gây bỏng da hoặc tổn thương nghiêm trọng.

8. Nên đẻ mổ khi nào?

Khi có chỉ định của bác sĩ, ví dụ như mẹ bầu có bệnh lý, thai nhi quá lớn, ngôi thai ngược…

9. Mổ lấy thai nhịn ăn bao lâu?

Theo nhiều tài liệu y tế, sản phụ cần nhịn ăn uống hoàn toàn (kể cả nước lọc) ít nhất 6 – 8 tiếng trước khi sinh mổ để tránh nôn ói trong quá trình gây mê. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều cơ sở y tế vẫn đang áp dụng khoảng thời gian nhịn ăn lâu hơn tùy vào đánh giá và chỉ định của bác sĩ.

Sản phụ cần tuân thủ nghiêm túc chỉ định của bác sĩ để quá trình sinh mổ diễn ra thuận lợi, an toàn!

Kết luận

Sinh mổ là một phương pháp sinh nở an toàn và hiệu quả khi được chỉ định đúng cách. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho mẹ những thông tin hữu ích về sinh mổ, từ những điều cần chuẩn bị, quá trình diễn ra cho đến cách chăm sóc sau sinh.

Tuy nhiên, mỗi ca đẻ mổ là khác nhau, mẹ hãy luôn trao đổi kỹ với bác sĩ để được tư vấn cụ thể và lựa chọn phương án phù hợp nhất cho bản thân.

Đừng quên theo dõi Hello Bacsi để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về sức khỏe sinh sản, thai kỳ và chăm sóc bé yêu nhé!