Chuột rút

Chuột rút là hiện tượng thường gặp ở nhiều người, nhất là vào ban đêm. Dù chỉ xảy ra trong thời gian rất ngắn nhưng tình trạng này gây đau đớn, khiến người mắc phải cực kì khó chịu. Vậy tại sao bị chuột rút và cách điều trị tình trạng này ra sao?

Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu và khám phá trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu chung

Hay bị chuột rút là bệnh gì? 

Chuột rút là cơn co mạnh, thắt chặt một hoặc nhiều cơ một cách đột ngột và không thể giãn ra, kéo dài từ vài giây cho đến 15 phút hoặc lâu hơn. Đôi khi, tình trạng này tái phát nhiều lần liên tiếp trước khi mất hẳn.

Chuột rút thường xảy ra ở chân, bàn chân, đùi, tay, cánh tay, bụng, khu vực dọc theo lồng ngực và thường xảy ra khi bạn đang ngủ hoặc vừa tỉnh giấc.

Có hai loại chuột rút là chuột rút tự phát và chuột rút bệnh lý.

Hầu hết các trường hợp bị chuột rút là lành tính và bạn có thể điều trị chuột rút cơ tại nhà với các biện pháp tự chăm sóc cá nhân.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng chuột rút là gì?

Hầu hết các triệu chứng chuột rút đều xuất hiện ở bắp chân. Bên cạnh những cơn đau nhói từ nhẹ đến đau dữ dội xảy ra đột ngột, bạn có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy những khối cứng trong mô cơ bên dưới lớp da. Các cơ cũng có thể giật.

Bạn có thể gặp các dấu hiệu chuột rút khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?

Bạn nên gặp bác sĩ nếu có các dấu hiệu chuột rút sau:

• Cảm giác khó chịu nghiêm trọng
• Sưng chân, mẩn đỏ hoặc màu da thay đổi
• Yếu cơ
• Xảy ra thường xuyên;
• Tình trạng không cải thiện bằng các phương pháp tự chăm sóc
• Không tìm ra một nguyên nhân rõ ràng (chẳng hạn như tập thể dục quá sức).

>>> Bạn có thể quan tâm: Chuột rút khi ngủ: Những điều bạn cần biết

Nguyên nhân

Nguyên nhân bị chuột rút là gì?

Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân thường không rõ ràng.

Với chuột rút tự phát, nhiều nghiên cứu cho rằng lao động vất vả vào ban ngày là nguyên nhân bị chuột rút vào ban đêm (gồm cả những người hay vận động, hay luyện tập thể thao). 

Việc hoạt động nhiều khiến cơ thể bị mất chất điện giải qua mồ hôi, làm giảm nồng độ kali, magie, natri, canxi trong máu. Thiếu hụt các chất này làm cơ co rút. 

Bên cạnh đó, các hoạt động lạm dụng cơ, bị căng cơ hoặc chỉ đơn giản là giữ một tư thế trong thời gian dài có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng chuột rút.

Trong khi đó, chuột rút bệnh lý thường xảy ra ở những người:

• Vận động quá sức, cung cấp máu không đủ cho cơ. Thu hẹp các động mạch cung cấp máu đến chân của bạn (xơ cứng động mạch tứ chi) có thể gây ra cơn đau giống như chuột rút ở chân và bàn chân khi đang tập thể dục. Những cơn chuột rút này thường biến mất ngay sau khi bạn ngừng tập thể dục.
• Chèn ép dây thần kinh. Việc chèn ép các dây thần kinh trong cột sống của bạn (hẹp thắt lưng) cũng có thể gây ra cơn đau giống như chuột rút ở chân. Cơn đau thường trầm trọng hơn khi bạn đi bộ lâu hơn. Đi bộ ở tư thế hơi gập người về phía trước, như khi đẩy xe hàng trước mặt, có thể cải thiện hoặc trì hoãn sự khởi phát các triệu chứng.
• Thiếu chất điện giải. Quá ít kali, canxi hoặc magiê trong chế độ ăn uống có thể là nguyên nhân gây ra chuột rút ở chân. Thuốc lợi tiểu, một loại thuốc thường được kê cho bệnh cao huyết áp cũng có thể làm cạn kiệt các khoáng chất này bởi chúng bị đào thải ra ngoài theo nước tiểu.

Những ai thường mắc phải tình trạng chuột rút?

Chuột rút là tình trạng rất phổ biến, có thể tác động đến mọi người ở mọi lứa tuổi. Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như:

• Tuổi tác. Người lớn tuổi bị teo cơ, vì vậy các cơ còn lại có thể dễ hoạt động quá mức.
• Mất nước. Vận động viên trở nên mệt mỏi và mất nước do đổ mồ hôi trong khi tham gia các môn thể thao vận động thường xuyên thường bị chuột rút.
• Mang thai. Chuột rút cơ bắp thường xuất hiện trong thai kỳ.
• Các vấn đề sức khỏe khác. Bị chuột rút là bệnh gì? Bạn dễ bị chuột rút nếu mắc bệnh tiểu đường hoặc các bệnh về dây thần kinh, gan, rối loạn tuyến giáp.
• Thừa cân. Điều này làm tăng áp lực lên các cơ bắp và khiến bạn hay bị chuột rút hơn.

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán tình trạng chuột rút?

Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng chuột rút và kiểm tra các khu vực bị ảnh hưởng do chuột rút.

Họ có thể thăm khám và hỏi bạn có những triệu chứng khác không, chẳng hạn như tê liệt hoặc sưng. Bởi đó có thể là dấu hiệu chuột rút thứ cấp gây ra bởi các điều kiện tiềm ẩn. Trong trường hợp này, bạn sẽ cần làm thêm các xét nghiệm, chẳng hạn như xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu, để được chẩn đoán và có phương pháp điều trị phù hợp.

Những phương pháp điều trị chuột rút

Bạn thường có thể điều trị chuột rút cơ bằng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà. Hầu hết các trường hợp chuột rút có thể được cải thiện bằng cách thực hiện các bài tập căng cơ ở khu vực bị ảnh hưởng.

Bác sĩ có thể chỉ cho bạn các bài tập kéo giãn có thể giúp bạn giảm nguy cơ bị chuột rút cơ.

Để căng cơ bắp chân, bạn hãy đứng bằng nửa bàn chân phía trước, nhón gót chân lên cao, từ từ hạ gót bàn chân để gót thấp hơn vị trí đang đứng, giữ một vài giây trước khi nâng gót chân lên trở lại vị trí bắt đầu. Lặp lại một vài lần động tác này.

Bên cạnh đó, bạn nên xoa bóp nhẹ nhàng cho cơ bị co, đứng dậy và đi bộ, chườm nóng hoặc chườm đá lên cơ. Nếu cơn đau là nặng, bạn có thể dùng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen.

Đối với những cơn chuột rút về đêm tái phát làm ảnh hưởng giấc ngủ của bạn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giãn cơ. Thuốc thường chỉ cần thiết trong trường hợp chuột rút dai dẳng mà không thuyên giảm sau khi tập các bài căng cơ.

Chuột rút xảy ra trong khi mang thai sẽ tự khỏi sau khi đã sinh em bé.

Phòng ngừa

Những biện pháp nào giúp phòng ngừa tình trạng chuột rút?

Những biện pháp sau có thể giúp ngăn ngừa chuột rút:

• Tránh tình trạng mất nước. Uống đủ lượng nước cơ thể cần mỗi ngày trung bình từ 1,5 đến 2 lít nước. Trong và sau buổi tập thể dục, hãy bổ sung nước lọc hoặc nước có chất điện giải. Bạn cũng nên tránh uống rượu bia và cà phê vì chúng gây mất nước.
• Kéo căng cơ. Căng cơ để khởi động trước và thư giãn sau khi tập thể dục. Nếu xuất hiện tình trạng chuột rút chân vào ban đêm, hãy kéo giãn cơ trước khi đi ngủ. Tập thể dục nhẹ, chẳng hạn như làm động tác đạp xe trong vài phút trước khi đi ngủ cũng có thể giúp bạn ngăn ngừa chuột rút vào ban đêm.
• Tập luyện thể dục. Tập thể dục thường xuyên và nên nhớ khởi động kỹ trước khi tập để cơ bắp dẻo dai.
• Bổ sung canxi hoặc kali. Tăng lượng canxi hoặc kali cho cơ thể bằng cách uống sữa, nước cam hay ăn chuối.
• Giảm cân nếu thừa cân.

>>> Bạn có thể quan tâm: Đau bắp chân: Nguyên nhân & Cách giảm đau ngay tại nhà

Nếu tình trạng chuột rút tái phát và xuất hiện nhiều về đêm, bạn hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra, tìm kiếm nguyên nhân tiềm ẩn nhằm điều trị kịp thời.