Giống như các bộ phận khác trên cơ thể, hoạt động của não bộ cũng có những thay đổi nhất định theo thời gian. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của sự lão hóa đến hoạt động não bộ và những cách làm chậm quá trình lão hóa não.
Bộ não con người được xem là “kiệt tác của tạo hóa’. Chỉ với trọng lượng trung bình khoảng 1.2-1.4kg, não bộ chứa khoảng 100 tỷ tế bào kết nối với nhau qua hàng nghìn tỷ khớp thần kinh. Đây cũng là cơ quan có nhiều thay đổi nhất trong quá trình hình thành và phát triển của một cá thể.
Có thể bạn quan tâm: Cơ thể lão hóa sẽ có những thay đổi như thế nào
Sự thay đổi của bộ não con người trong quá trình lão hóa
Ảnh hưởng của tuổi tác lên bộ não được thể hiện qua các khía cạnh sau:
Thay đổi về nhận thức và khả năng ghi nhớ
Quá trình lão hóa tự nhiên sẽ tạo ra một số thay đổi trong khả năng nhận thức và ghi nhớ của một người, bao gồm:
- Gặp khó khăn khi học điều mới: Việc truyền tải các thông tin mới vào bộ nhớ não có thể mất nhiều thời gian hơn
- Ảnh hưởng đến sự đa nhiệm: Xử lý vấn đề chậm làm giảm khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc
- Việc ghi nhớ tên, số điện thoại, mật khẩu… giảm sút theo thời gian
- Việc nhớ lại một sự kiện trong đời hoặc kiến thức đã học cũng gặp nhiều khó khăn hơn.
Tuy nhiên, không phải mọi hoạt động của não bộ đều suy giảm khi bạn già đi. Trên thực tế, một số khả năng nhận thức nhất định được cải thiện ở tuổi trung niên. Nghiên cứu Seattle Longitudinal theo dõi khả năng nhận thức của hàng nghìn người trưởng thành trong 50 năm qua. Kết quả cho thấy mọi người khi bước vào độ tuổi trung niên thường làm tốt các bài kiểm tra về khả năng nói, suy luận không gian, toán học và suy luận trừu tượng hơn so với lúc còn trẻ.
Người lớn tuổi thường lo lắng về sự suy giảm trí nhớ vì nó có thể liên quan đến bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, Alzheimer’s và các chứng sa sút trí tuệ khác không phải là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên.
Thay đổi cấu trúc não và hệ thống dẫn truyền thần kinh
Những thay đổi về cấu trúc não và hệ thống dẫn truyền thần kinh do ảnh hưởng của lão hóa bao gồm:
- Khối lượng não: Khối lượng tổng thể của não bắt đầu thu nhỏ khi chúng ta bước sang độ tuổi 30. Tốc độ co lại này sẽ tăng lên ở độ tuổi 60, thể hiện rõ nhất ở vùng vỏ não trước trán, tiểu não và hồi hải mã.
- Vỏ não: Vỏ não cũng mỏng dần khi chúng ta già đi do sự suy giảm các kết nối synap. Việc mất đi các kết nối này khiến quá trình xử lý nhận thức chậm hơn.
- Chất trắng: Chất trắng bao gồm các bó sợi thần kinh có bao myelin, mang tín hiệu thần kinh giữa các tế bào não. Các nhà nghiên cứu cho rằng myelin co lại theo tuổi tác, khiến quá trình xử lý diễn ra chậm hơn và chức năng nhận thức bị giảm sút.
- Hệ thống dẫn truyền thần kinh: Nhiều nghiên cứu cho thấy tuổi tác càng cao, não bộ con người sẽ tạo ra ít chất hóa học (chất dẫn truyền thần kinh) hơn. Sự suy giảm hoạt động của dopamine, acetylcholine, serotonin và norepinephrine sẽ làm giảm nhận thức và trí nhớ, đồng thời gia tăng nguy cơ trầm cảm ở người lớn tuổi.
3 phương pháp hay giúp làm chậm quá trình lão hóa não
Lão hóa não bộ là điều mà không ai có thể tránh khỏi. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể trì hoãn và giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của quá trình này bằng các phương pháp sau:
Tập thể dục đều đặn
Tập thể dục đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có làm chậm quá trình lão hóa. Kết hợp aerobic và các bài tập luyện sức chịu đựng vừa phải trong ít nhất 45 phút/buổi, kiên trì nhiều ngày trong tuần có thể tăng cường đáng kể sức mạnh não bộ.
Chơi nhạc cụ để tăng cường hoạt động của não bộ
Các nhà nghiên cứu tại Baycrest Health Sciences (Toronto, Canada) cho biết việc chơi nhạc cụ có thể giúp người lớn tuổi tránh khỏi suy giảm nhận thức do tuổi tác và duy trì kỹ năng nghe của họ.
Tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và thúc đẩy sức khỏe não bộ.
Vào năm 2018, các nhà nghiên cứu tìm ra mối liên hệ giữa axit béo omega-3 và omega-6 trong máu với quá trình lão hóa não khỏe mạnh. Một nghiên cứu khác cũng đã xác định rằng tiêu thụ các loại thực phẩm có trong chế độ ăn Địa Trung Hải hoặc MIND sẽ giúp giảm nguy cơ suy giảm trí nhớ ở người lớn tuổi.
Não bộ con người sẽ có những thay đổi đáng chú ý trong quá trình lão hóa. Do đó, để cải thiện chất lượng cuộc sống, bạn hãy xây dựng các thói quen sống lành mạnh ngay từ hôm nay.
[embed-health-tool-bmi]
