Vỡ lá lách là một tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra khi vùng dưới xương sườn trên bên trái bụng bị va chạm với lực đủ mạnh. Nếu không điều trị khẩn cấp, tình trạng lá lách bị vỡ có thể gây chảy máu đe dọa tính mạng.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh · Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Vỡ lá lách là một tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra khi vùng dưới xương sườn trên bên trái bụng bị va chạm với lực đủ mạnh. Nếu không điều trị khẩn cấp, tình trạng lá lách bị vỡ có thể gây chảy máu đe dọa tính mạng.
Trong bài viết này, Hello Bacsi cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị lá lách vỡ và chăm sóc ở giai đoạn phục hồi để bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
Lá lách là cơ quan nằm ở phần trên bên trái của bụng, bên dưới xương sườn. Nó có kích thước bằng nắm tay và đóng vai trò quan trọng trong việc chống nhiễm trùng và lọc máu.
Lá lách có chức năng sản xuất tế bào miễn dịch và kháng thể. Nó cũng chịu trách nhiệm loại bỏ các tế bào máu bất thường hoặc cũ và các “kẻ xâm lược” chẳng hạn như vi khuẩn và virus, khỏi máu.
Lá lách cũng tái tạo huyết sắc tố, thành phần trong máu mang oxy và lưu trữ tiểu cầu để giúp đông máu.
Chấn thương kín ở lách có thể làm rách lớp vỏ bên ngoài lá lách.
Dựa vào mức độ rách, tổn thương tĩnh mạch và động mạch, tình trạng đông máu, các chuyên gia sẽ chia ra các mức độ tổn thương lá lách cụ thể như sau:
Việc phân loại mức độ tổn thương lá lách sẽ giúp các bác sĩ xác định liệu bạn có cần làm phẫu thuật để điều trị hay không.
Các triệu chứng vỡ lá lách thường đi kèm với các dấu hiệu khác của chấn thương kín ở bụng, chẳng hạn như gãy xương sườn. Tuy nhiên, sau khi lá lách bị vỡ, bạn có thể cảm nhận thấy cơn đau xuất hiện ở nhiều vị trí khác, như thành ngực trái và vai trái. Triệu chứng đau ở vai trái là do máu chảy từ lá lách kích thích các dây thần kinh cột sống. Cơn đau có thể tồi tệ hơn khi người bệnh hít vào.
Các dấu hiệu và triệu chứng cảnh báo lá lách vỡ bao gồm:
Lá lách bị vỡ là một cấp cứu y tế khẩn cấp. Nếu sau va chạm bạn có triệu chứng đau bụng trên bên trái hoặc có các dấu hiệu cho thấy chảy máu trong như hoa mắt, mờ mắt hay ngất xỉu thì nên đến bệnh viện ngay để được chăm sóc y tế khẩn cấp. Bởi tình trạng vỡ lá lách có thể gây chảy máu vào ổ bụng đe dọa tính mạng.
Lá lách có thể bị vỡ do:
Để chẩn đoán tình trạng này, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm sau:
Việc điều trị tình trạng lá lách bị vỡ sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Một số trường hợp là trường hợp khẩn cấp đòi hỏi phải phẫu thuật ngay lập tức. Trong tình huống khác, lá lách vỡ có thể tự lành theo thời gian nên chỉ cần người bệnh tuân thủ việc nghỉ ngơi đầy đủ.
Nhập viện theo dõi lá lách dần phục hồi theo thời gian
Nhiều vết thương nhỏ hoặc vừa ở lá lách có thể tự lành mà không cần phẫu thuật. Tuy nhiên, bạn thường vẫn cần phải nhập viện để các bác sĩ quan sát tình trạng và chăm sóc y tế, chẳng hạn như truyền máu, nếu cần thiết.
Bạn có thể được chụp CT theo dõi định kỳ để kiểm tra xem lá lách của bạn đã lành hay chưa và xác định xem bạn có cần phẫu thuật hay không.
Phẫu thuật hở
Nhìn chung, phẫu thuật lách thường an toàn nhưng vẫn tiềm ẩn có một số rủi ro như các loại phẫu thuật khác chẳng hạn như chảy máu, đông máu, nhiễm trùng và viêm phổi.
Phẫu thuật nội soi: Phương pháp điều trị lá lách bị vỡ này được thực hiện thông qua một số vết rạch nhỏ ở bụng. Thiết bị mổ nội soi có gắn camera và thiết bị chiếu sáng được được đưa vào ổ bụng thông qua các vết mổ nhỏ này. Máy ảnh sẽ gửi hình ảnh về màn hình, bác sĩ phẫu thuật quan sát hình ảnh và điều khiển thiết bị mổ. Trong một số tình huống nhất định, các bác sĩ phẫu thuật có thể cần phải mổ một đường rạch lớn để tiếp cận lá lách nhằm nâng cao hiệu quả điều trị.
Nếu không điều trị, vỡ lá lách có thể dẫn đến các tình trạng như u nang hoặc cục máu đông.
Ngoài ra, vỡ lá lách có thể khiến dòng máu lưu thông bị chậm lại và làm cơ quan này không thể hoạt động được. Trong trường hợp này, bác sĩ cần phải nhanh chóng làm phẫu thuật.
Sau phẫu thuật cắt lách, hệ miễn dịch cũng sẽ bị suy giảm ít nhiều. Do đó, người bệnh cần có biện pháp phòng ngừa để tránh nhiễm trùng.
Người bệnh có thể mất một vài tuần sau phẫu thuật để hồi phục. Điều quan trọng là họ phải nghỉ ngơi và cho phép cơ thể có thời gian chữa lành. Bạn lưu ý chỉ tiếp tục hoạt động bình thường sau khi có sự đồng ý từ bác sĩ. Đối với những người chơi thể thao, bác sĩ khuyên họ nên vận động nhẹ trong 3 tháng trước khi quay trở lại chế độ tập luyện hoặc tập thể dục thông thường.
Một người có thể sống mà không cần lá lách, nhưng cơ quan này lại có vai trò trong hệ miễn dịch. Do đó, việc cắt bỏ hoặc tổn thương lách có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể. Để phòng ngừa điều này, những người làm phẫu thuật lá lách nên được tiêm vắc-xin ngừa phế cầu khuẩn. Bệnh nhân có nguy cơ cao nên được chủng ngừa vi khuẩn Meningococcus và Haemophilusenzae loại B.
Những lần tiêm chủng này thường được thực hiện 14 ngày trước khi phẫu thuật hoặc 14 ngày sau phẫu thuật trong trường hợp khẩn cấp.
Trẻ em đã trải qua phẫu thuật cắt lách có thể cần phải dùng thuốc kháng sinh hàng ngày để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Điều này cũng có thể quan trọng đối với những người cũng có tình trạng tự miễn, chẳng hạn như HIV và trong 2 năm sau khi cắt bỏ lá lách.
Ngay cả khi phục hồi, điều quan trọng là phải thông báo cho bác sĩ bạn không còn lách vì điều này có thể ảnh hưởng đến các phương pháp điều trị trong tương lai.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh
Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!