Hưng cảm được biết đến là một hội chứng rối loạn tâm trạng, được biểu hiện với các triệu chứng đặc trưng như vui vẻ quá mức, ăn nhiều, tràn đầy năng lượng, khí sắc tăng cao khác thường.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh · Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Hưng cảm được biết đến là một hội chứng rối loạn tâm trạng, được biểu hiện với các triệu chứng đặc trưng như vui vẻ quá mức, ăn nhiều, tràn đầy năng lượng, khí sắc tăng cao khác thường.
Trong biết viết này, bên cạnh việc đưa ra khái niệm của hưng cảm là gì, Hello Bacsi còn cung cấp cho bạn các thông tin bao gồm nguyen nhân, dấu hiệu, triệu chức, chẩn đoán, cách điều trị, cũng như cho bạn biết khi nào là nên tìm đến bác sĩ.
Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ – APA, hưng cảm (mania) là tình trạng tâm trạng hứng khởi cao bất thường hoặc dễ bị kích thích, cáu kỉnh, khuấy động và (hoặc) cảm nhận cơ thể tràn đầy năng lượng. Mức độ hưng phấn này rất khác khi so với con người bình thường của bạn.
Hưng cảm khiến người mắc phải có cảm giác hưng phấn, nhiều năng lượng nên có thể kéo theo tình trạng khó ngủ, thèm ăn, hoạt động thể chất mạnh…Tuy nhiên, ngay trước hoặc ngay sau khoảng thời gian này, họ có thể cảm thấy trầm buồn và u uất trở lại.
Hiện nay, theo Phân loại thống kê quốc tế về các bệnh tật và vấn đề sức khỏe liên quan – ICD, hưng cảm được chia thành 3 giai đoạn:
Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
Nguyên nhân dẫn đến hưng cảm vẫn chưa được xác định cụ thể là do đâu. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, những cá nhân có người thân từng mắc phải tình trạng này thì khả năng mắc phải sẽ cao hơn do tính di truyền.
Bên cjanh đó, không riêng những cá nhân này mà bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị hưng cảm, nếu xét đến độ tuổi thì nhóm đối tượng từ 30 tuổi trở lên sẽ có nguy cơ mắc cao hơn. Ngoài ra, hưng cảm thuộc rối loạn lưỡng cực cũng có liên quan đến sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ bị hưng cảm:
Theo Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê Các loại rối loạn tâm thần – DSM-5 mô tả, các triệu chứng đặc trưng có thể nhận thấy để chẩn đoán hưng ảm là ‘nói nhanh, nói luyên thuyên nhiều chủ đề, giảm nhu cầu ngủ, suy nghĩ liên tục, giảm khả năng tập trung, dễ bị kích động, cáu…’
Bên cạnh những triệu chứng này, chuyên gia hoặc bác sĩ sẽ tiến hành tìm hiểu bệnh sử, tình trạng sức khỏe thể chất của người bệnh. Đồng thời cũng đặt một số câu hỏi để thân bệnh nhân trả lời hoặc cũng có thể cho bệnh làm bài test (bài test rối loạn lưỡng cực).
Việc chẩn đoán bệnh có thể phức tạp vì người bệnh có thể không nhận thức được một số triệu chứng để xác định thời gian. Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng phải kéo dài ít nhất 1 tuần để bác sĩ xác định chúng là hưng cảm. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng buộc phải nhập viện thì người bệnh cần được chẩn đoán nhanh hơn.
Những phương pháp điều trị thường bao gồm:
Các loại thuốc thường được dùng để khống chế cơn hưng cảm hoặc chống loạn thần bao gồm: nhưariprazole (Abilify®), lurasidone (Latuda®), olanzapine (Zyprexa®), quetiapine (Seroquel®) hoặc risperridone (Risperdal®). Đôi khi bác sĩ cũng có thể sử dụng các loại thuốc chống trầm cảm để điều trị.
Ngoài cách sử dụng thuốc được kê toa từ các bác sĩ tâm thần, bác sĩ cũng có thể kết hợp cùng các liệu pháp trị liệu tâm lý cùng chuyên gia tâm lý.
Các phương pháp trị liệu tâm lý sẽ giúp giúp bạn rèn luyện khả năng tự nhận thức bản thân, nhìn nhận suy nghĩ, cảm xúc, hành vi và hướng dẫn bạn cách để thay đổi các thói quen hành vi thường ngày để thoát khỏi các tình trạng liên quan đến sức khỏe tinh thần. Trong đó, liệu pháp được sử dụng phổ biến là liệu pháp nhận thức hành vi – CBT.
Ngoài việc sử dụng thuốc để khống chế và các liệu pháp trị liệu tâm lý, các chuyên gia và bác sĩ cũng có thể áp dụng phương pháp sốc điện để điều trị hưng cảm. Phương pháp này thường áp dụng cho các trường hợp nặng và có liên quan đến thần kinh, não bộ.
Người mắc chứng này cần hướng đến một lối sống lành mạnh hơn bằng cách:
Tóm lại, hưng cảm hay manua là tình trạng khiến cho tâm trạng hứng khởi bất thường hoặc dễ bị kích thích, cáu kỉnh, khuấy động và (hoặc) cảm nhận cơ thể tràn đầy năng lượng. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ tái phát liên tục; do đó nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc biết người thân, bạn bè gặp phải tình trạng này thì cách tốt nhất là nên đưa đến gặp bác sĩ và các chuyên gia tâm lý.
Bạn có thể quan tâm:
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh
Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!