pH âm đạo mất cân bằng gây tổn hại gì? Làm cách nào để cân bằng?

Độ pH âm đạo có tính cân bằng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa vi khuẩn phát triển để hạn chế tình trạng nhiễm trùng ở vùng kín… Vậy làm sao để cân bằng nồng độ pH âm đạo?

Thế nào là pH âm đạo cân bằng?

Nồng độ pH là phép đo mức độ axit hoặc kiềm của một chất, thang đo chạy từ 0 đến 14. Độ pH nhỏ hơn 7 được coi là có tính axit và độ pH lớn hơn 7 có tính kiềm. Độ pH của âm đạo đóng một phần quan trọng trong việc giúp xác định âm đạo có đang cân bằng, khỏe mạnh hay không.

Độ pH âm đạo bình thường từ 3,8 – 4,5, có độ axit vừa phải. Vi khuẩn lactobacilli sống trong môi trường âm đạo tiết ra axit lactic và hydro peroxide, điều này làm cho âm đạo có độ pH axit. Môi trường âm đạo có tính axit nhằm mục đích bảo vệ, tạo ra một rào cản ngăn vi khuẩn và nấm men không nhân lên quá nhanh gây nhiễm trùng. Tuy nhiên, mức pH âm đạo bình thường có thể thay đổi đôi chút dựa trên độ tuổi của phụ nữ.

Trong những năm sinh sản ở độ tuổi từ 15 – 49, pH âm đạo thường phải thấp hơn hoặc bằng 4,5. Nhưng trước khi có kinh nguyệt và sau mãn kinh, độ pH âm đạo có xu hướng cao hơn 4,5.

Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu thêm về mức độ pH âm đạo lành mạnh và cách khắc phục khi pH mất cân bằng nhé!

Những yếu tố làm mất cân bằng pH âm đạo

Nguyên nhân của sự thay đổi pH âm đạo bao gồm yếu tố sau:

1. Viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm âm đạo do vi khuẩn là tình trạng xảy ra khi số lượng vi khuẩn có trong âm đạo tăng quá mức. Điều này có thể gây ra sự gia tăng nồng độ pH âm đạo. Tình trạng viêm âm đạo do vi khuẩn có thể gây ngứa, rát hoặc đau ở âm đạo, nóng rát khi đi tiểu và dịch tiết có màu trắng hoặc xám.

2. Thói quen thụt rửa âm đạo

Nhiều người thường thụt rửa hoặc làm sạch âm đạo bằng dung dịch chứa giấm hay baking soda để giảm mùi âm đạo. Tuy nhiên trên thực tế, điều này có thể làm nặng mùi hơn do thụt rửa làm mất đi các vi khuẩn tốt, ảnh hưởng đến tính cân bằng pH âm đạo và có thể gây nhiễm trùng.

3. Phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh

Môi trường âm đạo của phụ nữ đang trong giai đoạn mãn kinh thường có độ pH âm đạo trung bình là 5,3. Nguyên nhân của tình trạng gia tăng pH âm đạo này là do nồng độ estrogen suy giảm trong thời kỳ .

4. Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ

Máu có độ pH cao hơn môi trường âm đạo. Vì thế, khi phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt, lượng máu trong âm đạo có thể làm tăng nồng độ pH, gây mất cân bằng pH âm đạo.

5. Sử dụng thuốc kháng sinh

Thuốc kháng sinh thường được dùng với mục đích tiêu diệt vi khuẩn có hại, nhưng cũng có thể tiêu diệt vi khuẩn tốt. Vì thế, thuốc kháng sinh này có thể dẫn đến mất cân bằng pH trong môi trường âm đạo.

6. Nhiễm trùng đường tiết niệu

Bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) không gây tăng pH âm đạo, tuy nhiên độ pH cao có thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ phát triển UTI. Bên cạnh đó, sự giảm nồng độ estrogen trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh có thể là nguy cơ mắc phải UTI, vì estrogen thấp làm tăng pH âm đạo.

Âm đạo có tính axit thường không gây ra bệnh. Nhưng nếu độ axit tăng quá nhiều có thể làm giảm khả năng sinh sản. Tinh trùng phát triển mạnh trong môi trường kiềm. Độ pH âm đạo tối ưu để tinh trùng di chuyển là từ 7,0 đến 8,5.

Khi quan hệ tình dục, độ pH âm đạo tạm thời tăng lên, làm cho môi trường axit thông thường có tính kiềm hơn để bảo vệ tinh trùng có thể di chuyển đến trứng.

Điều gì xảy ra nếu bạn mất cân bằng pH âm đạo?

Khi pH âm đạo mất cân bằng, hàng rào bảo vệ sức khỏe vùng kín mất đi hoặc làm việc kém hiệu quả. Điều này tạo điều khiển thuận lợi cho các vi sinh vật có hại xâm nhập và phát triển, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm âm đạo.

Ngược lại, tình trạng viêm nhiễm âm đạo tiếp tục làm pH âm đạo mất cân bằng nặng hơn, gây viêm nhiễm nghiêm trọng hơn. Vòng xoắn bệnh lý này rất khó kiểm soát và điều trị.

Mất cân bằng pH âm đạo cũng làm giảm hoặc triệt tiêu khả năng thụ thai của bạn. Đây là điều không mong muốn với những ai đang muốn sinh con.

Cách cân bằng pH âm đạo tại nhà

Bạn có thể mua bộ dụng cụ xét nghiệm tại nhà để đo độ pH của âm đạo. Xét nghiệm có thể được thực hiện bằng cách đặt một dải giấy đo pH vào thành âm đạo trong một khoảng thời gian được chỉ định. Sau khi hoàn thành, bạn hãy so sánh màu kết quả với màu trên biểu đồ trong bộ dụng cụ xét nghiệm. Mỗi màu tương ứng với một giá trị pH.

Bạn không không nên đo pH âm đạo khi đang hành kinh hoặc sau khi quan hệ, do thời điểm này kết quả sẽ không chính xác.

Nếu bạn có các triệu chứng của viêm âm đạo do vi khuẩn hoặc một tình trạng khác liên quan đến pH âm đạo cao, bạn gặp bác sĩ để được thăm khám.

Nếu nồng độ pH âm đạo thường xuyên cao mà không có bất kỳ triệu chứng nhiễm trùng nào, bạn có thể áp dụng một số bí quyết cân bằng độ pH tại nhà:

• Uống bổ sung men vi sinh hoặc sử dụng thuốc đặt cân bằng pH âm đạo: Men vi sinh (probiotic) giúp phục hồi mức độ vi khuẩn tự nhiên của cơ thể. Bạn có thể ăn một số thực phẩm cũng chứa men vi sinh như sữa chua, súp miso, món ngâm chua…

• Thay băng vệ sinh thường xuyên: Thói quen đeo băng vệ sinh quá lâu có thể làm tăng pH âm đạo vì độ pH máu cao hơn pH âm đạo. Bạn nên thay băng vệ sinh thường xuyên giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng vi khuẩn, bao gồm hội chứng sốc độc tố (TSS).

• Sử dụng biện pháp bảo vệ trước khi quan hệ: Bao cao su không chỉ giúp hạn chế mang thai ngoài ý muốn và ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục mà còn có thể ngăn ngừa tinh dịch và các chất lỏng khác ảnh hưởng đến mức độ pH trong âm đạo.

• Tránh thụt rửa âm đạo: Việc thụt rửa có thể làm thay đổi mức độ pH trong âm đạo. Âm đạo có thể tự làm sạch một cách tự nhiên. Bạn nên lựa chọn dung dịch vệ sinh phụ nữ phù hợp để làm sạch âm đạo.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: 5 điều bạn nên biết về dung dịch vệ sinh phụ nữ.

Việc giữ cân bằng độ pH âm đạo có thể giúp bạn giảm nhiễm trùng và ngăn ngừa biến chứng. Bác sĩ hiếm khi chỉ dựa vào kết quả đo pH âm đạo để chẩn đoán các tình trạng bệnh lý hoặc để xác định độ tuổi mãn kinh. Tuy nhiên, xét nghiệm pH âm đạo có thể giúp cảnh báo các yếu tố bất thường về sức khỏe vùng kín. Bạn hãy bổ sung men vi sinh và lưu ý cách vệ sinh vùng kín để giúp cân bằng độ pH âm đạo nhé!