Hầu hết phụ nữ khi vừa sinh con sẽ hiếm khi sẵn sàng mang thai lần nữa. Tuy nhiên, nếu như không trang bị cho mình kiến thức tránh thai sau sinh, bạn có thể bị “vỡ kế hoạch hóa gia đình”. Vì vậy, nắm rõ những biện pháp tránh thai sau sinh an toàn và hiệu quả sẽ giúp bạn tránh được việc mang thai ngoài ý muốn.
Hello Bacsi sẽ giới thiệu thêm một số lưu ý khác về các phương pháp tránh thai sau sinh để bạn có thể lựa chọn cách tùy theo mong muốn và kế hoạch của bạn.
Có bao nhiêu biện pháp tránh thai sau sinh?
Dưới đây là những biện pháp tránh thai sau sinh an toàn giúp bạn an tâm khi sử dụng.
Cho con bú giúp tránh thai sau sinh
Cho con bú có phải là một biện pháp tránh thai sau sinh? Như đã đề cập ở phần đầu của bài viết, việc cho con bú có thể ngăn chặn hoạt động của hormone gây rụng trứng, dẫn đến kinh nguyệt được trì hoãn lại.
Phương pháp này được gọi là cho con bú vô kinh. Nếu mẹ thường xuyên cho bé bú thì sẽ đạt hiệu quả tránh thai đến 98% nhưng phải đạt điều kiện:
- Bé nhỏ hơn 6 tháng tuổi;
- Chu kỳ kinh nguyệt chưa trở lại
- Bạn cho bé bú thường xuyên ít nhất là 6 lần một ngày. Nếu bạn muốn phương pháp này hiệu quả thì không nên để khoảng cách giữa các lần bú là 4 tiếng vào ban ngày và 6 tiếng vào ban đêm.
Ngoài ra, để tăng cường sự hiệu quả của biện pháp cho con bú vô kinh, bạn có thể không cho bé ăn thức ăn đặc và uống những loại sữa khác.
Khi trẻ ngừng bú, phương pháp này sẽ giảm tác dụng. Nếu bạn dùng máy vắt sữa càng nhiều, hormone kích thích sản xuất sữa càng giảm từ đó kéo theo sự giảm hiệu quả trong việc ngăn chặn hoạt động của hormone gây nên sự rụng trứng.
Bao cao su là biện pháp tránh thai sau sinh hiệu quả
Dù bạn đang cho con bú hay không, bạn vẫn có thể dùng bao cao su. Nếu sử dụng đúng cách, biện pháp này sẽ đạt đến hiệu quả 98% đối với bao cao su nam và 95% đối với bao cao su nữ.
Một điều lưu ý rằng sau khi sinh em bé, âm đạo của bạn có thể hơi khô một chút. Khi sử dụng bao cao su có thể khiến vợ chồng bạn cảm thấy khó chịu. Tuy nhiên, hãy sử dụng chất bôi trơn có thể để khiến cuộc “yêu” của cả hai thoải mái hơn. Bạn có thể dùng loại hòa tan được trong nước, không dầu, để tránh gây ảnh hưởng đến chất lượng của bao cao su.
Màng chắn âm đạo và mũ chụp tử cung
Bạn có thể sử dụng một màng chắn âm đạo hoặc một mũ chụp tử cung mỗi khi quan hệ. Bạn nên lựa chọn loại màn chắn âm đạo và mũ chụp tử cung mềm, mái vòm tròn làm bằng cao su hoặc silicone, phù hợp với cổ tử cung của bạn nhé.
Tuy nhiên, để chắc chắn, bạn có thể đến hỏi ý kiến bác sĩ hoặc y tá để biết bạn phù hợp với màng chắn âm đạo, mũ chụp tử cung nào hoặc khi nào nên dùng cái mới. Khi bạn sử dụng đúng cách và kết hợp với chất diệt tinh trùng, biện pháp này đạt hiệu quả đến 92% đối với màng chắn âm đạo và 96% đối với mũ chụp tử cung.
Thuốc tránh thai dạng uống
Bạn có thể dùng loại thuốc tránh thai có chứa thành phần progestogen để tránh thai sau sinh. Loại thuốc tránh thai này phù hợp cho các bà mẹ đang cho con bú vì nó không ảnh hưởng đến việc tiết sữa. Khi sử dụng progestogen, sữa mẹ sẽ chứa một lượng nhỏ các hormone progesterone nhưng sẽ không gây ảnh hưởng gì đến em bé. Bạn có thể bắt đầu dùng nó bất cứ lúc nào sau khi sinh. Nếu uống thuốc mỗi ngày, bạn sẽ có được hiệu quả đến 99%.
Thuốc tránh thai dạng tiêm
Biện pháp tránh thai sau sinh này chỉ đạt hiệu quả trong vài tuần. Thuốc tránh thai dạng tiêm có hai dạng là depo-Provera® (có tác dụng trong 12 tuần) và Noristerat® (có tác dụng trong 8 tuần). Sau khi tiêm, thuốc sẽ phóng thích progestogen vào cơ thể của bạn trong vài tuần.
Bạn cũng có thể tiêm thuốc tránh thai bất cứ khi nào nếu bạn đã cho bé bú bình. Tuy nhiên, nếu còn đang con bú, bạn nên chờ đợi 6 tuần sau khi sinh em bé rồi hãy tiêm thuốc. Một lượng nhỏ progesterone khi vào cơ thể bé sẽ không gây ảnh hưởng đến bé, nhưng bạn dễ gặp tình trạng xuất huyết nặng và rong kinh nếu bạn tiêm trong vài tuần đầu tiên sau khi sinh con.
Biện pháp tránh thai sau sinh này đang ngày càng phổ biến vì không chỉ đạt được hiệu quả lên đến 99% mà còn rất đơn giản để sử dụng.
Que cấy tránh thai
Biện pháp tránh thai sau sinh này có hiệu quả trong vòng 3 năm. Que cấy tránh thai có chứa thành phần progestogen, là một ống nhựa nhỏ, mảnh, có kích thước bằng một nhúm tóc.
Sau khi em bé lọt lòng mẹ khoảng 21 ngày, bạn có thể sử dụng que cấy tránh thai. Bạn có thể cho con bú bình thường vì phương pháp này không ảnh hưởng đến nguồn sữa mẹ.
Biện pháp này được thực hiện rất đơn giản. Khi bạn sử dụng biện pháp này, bác sĩ có trình độ chuyên môn sẽ tiến hành cấy que vào cánh tay của bạn. Nếu bạn muốn có em bé lần nữa hay thay đổi biện pháp tránh thai khác, bác sĩ sẽ lấy mô cấy này ra khỏi cơ thể bằng cách gây tê cục bộ và cắt đi phần da có chứa que thử thai dưới cánh tay của bạn.
Vòng tránh thai nội tiết (IUS)
Vòng tránh thai nội tiết tố (IUS) được cấu tạo bằng nhựa có hình chữ T phù hợp với hình dạng tử cung của bạn. Sau khi đặt vào cơ thể bạn, vòng tránh thai sẽ phóng thích progesterone có tác dụng trong vòng 5 năm.
Bạn có thể bắt đầu sử dụng vòng tránh thai sau khi sinh em bé 4 tuần. Tuy nhiên, bạn hãy đến hỏi ý kiến bác sĩ hoặc y tá để được tư vấn liệu phương pháp này có phù hợp với bạn không nhé.
Vòng tránh thai không chứa nội tiết tố (IUD)
Vòng tránh thai không chứa nội tiết tố có thể giúp bạn tránh mang thai từ 5 đến 10 năm. Bạn có thể bắt đầu sử dụng phương pháp này bất cứ khi nào sau khi có em bé và thường là 4 tuần sau khi sinh. Nếu muốn tránh thai ngay sau khi sinh con, bác sĩ có thể giúp bạn chèn vòng tránh thai ngay khi vừa đưa em bé ra khỏi bụng mẹ.
Bên cạnh những biện pháp tránh thai sau sinh trên, bạn cần lưu ý một số yếu tố khác như: biện pháp tránh thai không phù hợp, phương pháp tránh thai khẩn cấp và kế hoạch hóa gia đình.
[embed-health-tool-due-date]
Khi nào nên dùng các biện pháp tránh thai sau sinh?
Điều này phụ thuộc vào cách bạn đang nuôi con. Khi mới sinh, thay vì cho con bú, bạn cho con uống sữa công thức hoặc kết hợp cả sữa mẹ và sữa công thức thì kinh nguyệt sẽ sớm trở lại trong khoảng 6 tuần đến 3 tháng. Nếu bạn quan hệ sau sinh, bạn có thể mang thai trong hai tuần trước khi kinh nguyệt đến gõ cửa nhà. Vì vậy, để phòng tránh, bạn có thể sử dụng các biện pháp tránh thai sau sinh từ 3 đến 4 tuần sau khi bé chào đời.
Giai đoạn chỉ cho con bú và chưa bắt đầu cho bé ăn dặm hay uống sữa bột là giai đoạn mà khả năng bạn có thai khá thấp. Khi cho bé bú càng nhiều, lượng hormone kích thích sản xuất sữa càng tăng, từ đó ngăn chặn hoạt động của hormone gây nên sự rụng trứng.
Tuy nhiên, nếu bạn giảm số lần hoặc ngừng hẳn việc cho con bú, kinh nguyệt sẽ trở lại và xác suất bạn mang thai trong trường hợp này lại rất cao. Nhìn chung, khả năng mang thai trong giai đoạn này vẫn có thể xảy ra. Vậy nên, việc sử dụng những biện pháp tránh thai sau sinh luôn cần thiết để đảm bảo tránh tình huống bạn mang thai ngoài ý muốn nhé.
Biện pháp tránh thai nào không nên dùng sau khi sinh?
Bạn không nên sử dụng biện pháp tránh thai có chứa hormone kết hợp (estrogen và progestogen) trong 6 tháng đầu tiên sau khi sinh, vì nó có thể làm giảm lượng sữa của bạn. Đối với những cách tránh thai khác không chứa estrogen, bạn có thể dùng khi đang cho con bú. Theo đó, có ba biện pháp tránh thai sau sinh bạn cần tránh bao gồm:
- Thuốc tránh thai có chứa estrogen và progestogen;
- Miếng dán tránh thai
- Vòng âm đạo (loại vòng có thể uốn cong được đặt nhô cao lên trong âm đạo).
Bất kì biện pháp tránh thai sau sinh nào có chứa hormone kết hợp trên cũng đều bắt đầu phát huy tác dụng vào tuần thứ 4 kể từ khi bạn bắt đầu sử dụng. Trong thời gian này, bạn có thể hết bị chảy máu dù tình trạng này nhẹ hơn so với kì kinh nguyệt thông thường. Nếu bạn sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp, bạn sẽ không nên cho con bú trong 36 giờ tới.
Bạn cần lưu ý gì khi dùng biện pháp tránh thai khẩn cấp sau sinh?
Bạn có thể mua những viên thuốc tránh thai khẩn cấp ở tiệm thuốc hoặc các cơ sở y tế. Thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc có chứa progestogen, được dùng để trì hoãn quá trình rụng trứng và ngăn chặn trứng được thụ tinh. Một số thuốc tránh thai khẩn cấp bao gồm:
- Thuốc ngừa thai khẩn cấp (như Levonelle®) là thuốc tránh thai buổi sáng sau khi uống thuốc, có thể tác dụng lên đến 72 giờ (3 ngày) kể từ thời điểm bạn quan hệ tình dục không an toàn. Bạn vẫn có thể dùng thuốc này nếu bạn đang cho con bú.
- EllaOne® là một loại thuốc viên ngừa thai khẩn cấp có thể dùng sau khi quan hệ tình dục không an toàn lên đến 120 giờ (5 ngày). Tuy nhiên, đây là thuốc kê toa từ bác sĩ và phù hợp với người từ 18 tuổi trở lên.
- Vòng tránh thai IUD đồng có hiệu quả đến 5 ngày sau khi bạn quan hệ tình dục. Tuy vây, biện pháp này không phổ biến rộng rãi như thuốc viên tránh thai khẩn cấp và bạn nên dùng sau khi sinh em bé được 4 tuần trở lên.
Thông thường, khoảng 6 tuần sau khi sinh em bé là thời điểm phù hợp để bạn bắt đầu kế hoạch tránh thai. Nếu có những thắc mắc khác, bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ sản khoa về kế hoạch tránh thai sau khi sinh con nhé.
