Prebiotic là gì? Prebiotic có phải là tên gọi khác của probiotic hay không? Mẹ có đang nhầm lẫn giữa hai khái niệm này khi chọn sữa cho bé? Những chia sẻ trong bài viết sau sẽ giúp mẹ hiểu thêm về prebiotic, cách phân biệt với probiotic và vì sao trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi vốn có hệ tiêu hoá chưa hoàn chỉnh là rất cần thành phần này.
Prebiotic là gì?
Đường ruột của chúng ta là “thành phố” của hàng nghìn tỷ vi khuẩn bao gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn. Prebiotic là một nhóm các chất xơ mà cơ thể không tiêu hóa được nhưng có thể trở thành nguồn thức ăn nuôi dưỡng các vi sinh vật đường ruột, từ đó mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Prebiotic có thể kích thích sự phát triển của lợi khuẩn trong ruột, giúp chúng tăng sinh và phát triển khỏe mạnh, đồng thời sinh ra các chất có lợi như axit béo chuỗi ngắn. Các axit béo chuỗi ngắn này thực hiện một số chức năng như cung cấp năng lượng cho các tế bào đại tràng, hỗ trợ sản xuất chất nhầy, chống viêm, tăng cường sức đề kháng và giúp cơ thể hấp thu các dưỡng chất quan trọng.
Đối với trẻ em, prebiotic đặc biệt hữu ích vì hệ vi sinh đường ruột của trẻ vẫn đang trong giai đoạn hình thành và phát triển, rất cần được hỗ trợ nuôi dưỡng. Việc bổ sung prebiotic ngay từ sớm sẽ tạo nền tảng cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn, giảm các vấn đề về tiêu hóa, hấp thu và cải thiện sức khỏe tổng thể khi trẻ lớn lên.
[embed-health-tool-bmr]
Tác dụng của prebiotic đối với sức khỏe trẻ em
Chắc hẳn mẹ đã được nghe rằng 1.000 ngày đầu đời là giai đoạn vàng để xây dựng nền tảng sức khỏe cho trẻ, đặc biệt là hệ tiêu hóa. Với những bé sinh mổ, việc bổ sung prebiotic lại càng cần thiết vì so với trẻ sinh thường, trẻ sinh mổ có hệ vi sinh đường ruột không được đa dạng và phong phú như những trẻ sinh thường. Việc bổ sung đồng thời probiotic (lợi khuẩn) và prebiotic (chất xơ) là giải pháp giúp hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả và đặt nền móng vững chắc cho sức khỏe lâu dài của bé.
Cải thiện quá trình tiêu hóa
Nhiều trẻ em gặp vấn đề về táo bón hoặc đi ngoài không đều. Prebiotic sẽ giúp phân mềm hơn và kích thích nhu động ruột giúp trẻ đi vệ sinh dễ dàng và thoải mái hơn.
Tăng cường miễn dịch
Ba mẹ có biết khoảng 70% tế bào miễn dịch nằm ở đường ruột không? Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng việc bổ sung prebiotic có thể giúp trẻ chống lại cảm lạnh thông thường, bệnh cúm và các bệnh nhiễm trùng khác hiệu quả hơn.
Hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn
Prebiotic cải thiện khả năng hấp thụ các khoáng chất quan trọng của đường ruột như canxi, magie và sắt. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ trong giai đoạn hệ xương và cơ đang phát triển nhanh chóng.
Hỗ trợ giảm nguy cơ dị ứng
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng trẻ có đường ruột khỏe mạnh hơn có thể ít bị dị ứng thực phẩm, bùng phát bệnh chàm và các phản ứng viêm khác.
Hỗ trợ tâm trạng và não bộ
Có thể mẹ chưa biết ruột và não có mối liên hệ chặt chẽ thông qua “trục não-ruột”. Hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh có thể giúp điều hòa tâm trạng, giảm lo âu và thậm chí hỗ trợ sự tập trung và khả năng học tập.
Bằng cách bắt đầu với các nguồn cung cấp prebiotic an toàn, phù hợp với lứa tuổi, cha mẹ có thể cung cấp cho bé yêu nền tảng vững chắc cho sức khỏe đường ruột và hệ miễn dịch suốt đời.
Prebiotic có những loại nào?
Prebiotic có nhiều loại, trong đó FOS (Fructo-oligosaccharide), GOS (Galacto-oligosaccharide) là những prebiotic được nghiên cứu và đưa vào sử dụng trong các thực phẩm chức năng cũng như cho phép bổ sung vào các sản phẩm sữa công thức dành cho trẻ nhỏ hoặc bột ngũ cốc cho trẻ ăn dặm.
- FOS (Fructo-oligosaccharides): FOS được tạo thành từ các chuỗi ngắn các phân tử fructose, là carbohydrate không tiêu hóa được, kích thích sự phát triển của lợi khuẩn trong ruột kết. Loại prebiotic này được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại trái cây, rau củ và ngũ cốc giúp hỗ trợ sức khỏe đường ruột, cải thiện khả năng hấp thụ canxi cho xương chắc khỏe.
- GOS (galacto-oligosaccharides): Prebiotic giúp cải thiện sức khỏe đường ruột bằng cách thúc đẩy sự phát triển của lợi khuẩn trong ruột, từ đó hỗ trợ hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón. Loại prebiotic này có sẵn tự nhiên trong đậu, sữa mẹ và thường được thêm vào sữa công thức cho trẻ nhỏ.
Không những vậy, các nghiên cứu khoa học trong nhiều năm qua còn cho thấy bổ sung prebiotic GOS và FOS theo tỉ lệ 9:1 còn mang lại nhiều lợi ích cho trẻ nhỏ. Không chỉ hỗ trợ hình thành hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh, GOS/FOS còn giúp tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ tiêu chảy, nhiễm trùng hô hấp và một số bệnh lý dị ứng thường gặp như viêm da cơ địa hay khò khè tái phát.
Phân biệt prebiotic và probiotic
Probiotic khác với prebiotic ở chỗ probiotic là những vi sinh vật sống (vi khuẩn và nấm men) có lợi giúp tiêu hóa thức ăn, “giao tiếp” với hệ miễn dịch và ngăn ngừa viêm nhiễm. Khi bổ sung probiotic (lợi khuẩn) cho trẻ, điều đó có nghĩa là mẹ đang bổ sung thêm các lợi khuẩn đường ruột mới vào đội quân của hàng nghìn tỷ vi khuẩn sống trong đường tiêu hóa. Những vi khuẩn có lợi này hỗ trợ tiêu hóa, sản xuất vitamin và bảo vệ đường ruột khỏi vi khuẩn có hại.
Trong khi đó, prebiotic được tìm thấy trong nhiều loại trái cây và rau quả, đặc biệt là những loại có chứa carbohydrate (carbs) phức hợp. Nói một cách ví von là probiotic là những hạt giống được gieo trồng trên cánh đồng còn prebiotic là phân bón giúp các hạt giống phát triển và sinh sôi.
Bổ sung prebiotic cho trẻ bằng cách nào?
Đối với trẻ nhỏ, nhất là trẻ dưới 6 tháng tuổi khi sữa là nguồn thức ăn chính, sữa mẹ là nguồn cung cấp prebiotic tự nhiên vô cùng dồi dào, giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh cho bé. Vì vậy, với những bé đang bú mẹ, mẹ nên cho con bú đầy đủ để đảm bảo bé nhận được lượng prebiotic cần thiết cho sự phát triển toàn diện. Trong trường hợp mẹ không thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ hoặc nguồn sữa không đủ, việc lựa chọn sữa công thức phù hợp là rất quan trọng.
Mẹ nên ưu tiên các sản phẩm không chỉ chứa probiotic mà còn chứa hàm lượng prebiotics phù hợp để hỗ trợ tiêu hóa cho bé. Ưu tiên hàng đầu là những sản phẩm có prebiotic GOS:FOS theo tỷ lệ 9:1 – tỷ lệ mô phỏng gần với sữa mẹ giúp hình thành môi trường vi sinh đường ruột tự nhiên như của trẻ bú mẹ, kết hợp cùng probiotic Bifidobacterium lactis giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, hỗ trợ cải thiện tiêu hóa. Không những vậy, GOS:FOS còn hỗ trợ cơ thể trẻ sản xuất kháng thể IgA, củng cố hàng rào niêm mạc ruột, ngăn ngừa tác nhân gây bệnh và huấn luyện hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả. Đồng thời, mẹ cũng cần lưu ý một số tiêu chí như:
- Thương hiệu uy tín, nguồn gốc rõ ràng: Đảm bảo chất lượng và độ an toàn tuyệt đối khi sử dụng cho trẻ nhỏ.
- Hương vị dễ uống: Sữa có vị nhạt thanh, thơm nhẹ giúp bé dễ làm quen và thích nghi.
- Ưu tiên chọn sữa công thức ứng dụng công nghệ sấy phun 1 lần: Trong 1.000 ngày đầu đời, hệ tiêu hóa của bé còn non nớt. Vì vậy, mẹ nên chọn loại sữa công thức ứng dụng công nghệ sấy phun 1 lần giúp giảm thiểu biến đổi cấu trúc đạm sữa và hạn chế hao hụt dưỡng chất, giúp bé hấp thu tốt hơn và nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
Đối với trẻ lớn, bên cạnh sữa, mẹ có thể bổ sung prebiotic cho trẻ thông qua các thực phẩm như rau củ, trái cây, các loại đậu… Khi tăng lượng prebiotic trong chế độ ăn, hãy nhớ bắt đầu với một lượng nhỏ khoảng 1/4 nhu cầu thông thường và tăng dần để hệ tiêu hóa có thời gian thích nghi.
Kết luận
Để hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ hoạt động hiệu quả, điều quan trọng là mẹ cần tìm cách duy trì sự cân bằng giữa các loại vi khuẩn có lợi. Có hai cách để làm điều này: một là bổ sung probiotic, hai là nuôi dưỡng các lợi khuẩn sẵn có bằng cách cung cấp nguồn thức ăn phù hợp – chính là prebiotic. Dù khác nhau về bản chất, cả hai đều hướng đến một mục tiêu chung: bảo vệ và tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch cho trẻ.
