Ciprofloxacin

Ciprofloxacin là loại thuốc kháng sinh thuộc nhóm quinolone, hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Đây là một hoạt chất thường thấy trong các thuốc kháng sinh dùng điều trị nhiều bệnh nhiễm khuẩn nặng.

Tác dụng của thuốc ciprofloxacin là gì?

Kháng sinh này chỉ dùng để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Thuốc này không hiệu quả để điều trị nhiễm virus (như cảm lạnh thông thường, cúm). Việc sử dụng khi không cần thiết hoặc sử dụng quá mức bất kỳ kháng sinh nào có thể gây giảm hiệu quả của thuốc.

Hiện nay, trên thị trường Việt Nam có rất nhiều sản phẩm có thành phần hoạt chất là ciprofloxacin như Ciprofloxacin 0,3%, Ciprofloxacin 500mg, Ciprofloxacin 250mg. Trong đó, Ciprofloxacin 0,3% có dạng thuốc nhỏ mắt, nhỏ tai.

Thuốc nhỏ mắt hoặc tai thường dùng điều trị các tình trạng sau:

• Mắt: Viêm kết mạc, viêm giác mạc, loét giác mạc, viêm bờ mi, viêm kết mạc bờ mi, viêm tuyến mi (Meibomius) cấp và viêm túi lệ gây ra bởi những chủng vi khuẩn nhạy cảm với ciprofloxacin. Phòng ngừa nhiễm khuẩn mắt sau khi ghép giác mạc và kết mạc, sau tổn thương gây ra do các tác nhân vật lý và hóa học, trước và sau khi mổ mắt. Phòng ngừa các nhiễm khuẩn mắt liên quan đến Neisseria gonorrhoeae hoặc Chlamydia trachomatis.
• Tai: Viêm tai ngoài, viêm tai giữa cấp và viêm tai giữa có mủ mạn tính, phòng ngừa trong phẫu thuật vùng tai như phẫu thuật xương chũm và sau phẫu thuật.

Bạn nên dùng ciprofloxacin như thế nào?

Đọc hướng dẫn dùng thuốc được dược sĩ cung cấp trước khi bạn bắt đầu sử dụng thuốc này và mỗi lần sử dụng lại. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn.

Thuốc này có thể được dùng kèm hoặc không kèm với thức ăn theo chỉ định của bác sĩ, thường dùng 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối.

Lắc đều chai thuốc trong 15 giây trước khi rót thuốc ra ngoài. Đo liều dùng cẩn thận bằng thiết bị đo/thìa đặc biệt. Không sử dụng muỗng ăn vì bạn có thể không đo được liều lượng chính xác. Không nhai các thành phần bên trong hỗn dịch thuốc.

Không dùng dạng hỗn dịch bằng ống dẫn thức ăn vì các hạt trong hỗn dịch có thể làm tắc nghẽn ống.

Bạn nên bảo quản ciprofloxacin như thế nào?

Bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm, tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm. Không bảo quản trong ngăn đá. Mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Liều dùng thuốc ciprofloxacin cho người lớn là gì?

Liều thông thường cho người lớn dự phòng bệnh than

Liều dự phòng cho người lớn đã phơi phiễm bệnh than do hít phải trực khuẩn than Bacillus anthracis

• Tiêm tĩnh mạch: 400mg mỗi 12 giờ.
• Uống: ciprofloxacin 500mg mỗi 12 giờ.

Việc điều trị nên bắt đầu càng sớm càng tốt sau khi có nghi ngờ tiếp xúc hoặc đã xác định phơi nhiễm. Tổng thời gian điều trị (kết hợp tiêm tĩnh mạch và uống thuốc) là 60 ngày.

– Liều thông thường cho người bị nhiễm trùng huyết

Nhiễm trùng huyết thứ cấp liên quan đến nhiễm trùng đường tiết niệu do khuẩn Escherichia coli: tiêm tĩnh mạch 400mg mỗi 12 giờ.

Việc điều trị nên được tiếp tục trong vòng 7-14 ngày, tùy theo tính chất và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.

– Liều thông thường cho người bị viêm phế quản

Đợt kịch phát của bệnh viêm phế quản mạn tính:

• Nhẹ/trung bình: tiêm tĩnh mạch: 400mg mỗi 12 giờ. Uống: 500mg mỗi 12 giờ.
• Nặng/phức tạp: tiêm tĩnh mạch: 400mg mỗi 8 giờ. Uống: 750mg mỗi 12 giờ.

Thời gian điều trị: 7–14 ngày.

– Đối với Ciprofloxacin 0,3%:

• Mắt:
  • Nhiễm khuẩn cấp tính: Khởi đầu nhỏ 1–2 giọt mỗi 15–30 phút, giảm dần số lần nhỏ mắt xuống nếu bệnh đã thuyên giảm..
  • Các trường hợp nhiễm khuẩn khác: Nhỏ 1–2 giọt, 2–6 lần/ngày hoặc hơn nếu cần.
  • Bệnh đau mắt hột cấp và mãn tính: 2 giọt cho mỗi mắt, 2–4/lần mỗi ngày. Tiếp tục điều trị trong 1–2 tháng hoặc lâu hơn.
• Tai:
  • Khởi đầu nhỏ 2–3 giọt mỗi 2–3 giờ, giảm dần số lần nhỏ khi bệnh đã thuyên giảm.

Liều dùng ciprofloxacin cho trẻ em là gì?

– Liều thông thường cho trẻ em dự phòng bệnh than:

Liều dự phòng cho trẻ em đã phơi phiễm do hít phải trực khuẩn than Bacillus anthracis

• Tiêm tĩnh mạch: 10 mg/kg mỗi 12 giờ (liều tối đa: 400 mg/liều).
• Uống: 15 mg/kg mỗi 12 giờ (liều tối đa: 500 mg/liều).

Việc điều trị nên bắt đầu càng sớm càng tốt sau khi có nghi ngờ tiếp xúc hoặc đã xác định phơi nhiễm. Tổng thời gian điều trị (kết hợp tiêm tĩnh mạch và thuốc uống) là 60 ngày.

– Liều thông thường cho trẻ em bị nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhiễm khuẩn có biến chứng do khuẩn Escherichia coli:

1-18 tuổi:

• Tiêm tĩnh mạch: 6-10 mg/kg mỗi 8 giờ (liều tối đa: 400 mg/liều).
• Uống: 10-20 mg/kg mỗi 12 giờ (liều tối đa: 750 mg/liều).

Tổng thời gian điều trị (kết hợp tiêm tĩnh mạch và thuốc uống) là 10–21 ngày.

Đối với trẻ em, ciprofloxacin không phải là thuốc đầu tiên được lựa chọn do tỷ lệ gặp phản ứng bất lợi cao.

Ciprofloxacin có những dạng và hàm lượng nào?

Ciprofloxacin có những dạng và hàm lượng sau:

• Viên nén bao phim, thuốc uống: 250mg, 500mg.
• Hỗn dịch, thuốc uống: 5% (100 mL); 10% (100ml).
• Ciprofloxacin 0,3% nhỏ tai hoặc mắt.

Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc ciprofloxacin?

Ngừng sử dụng ciprofloxacin và gọi cho bác sĩ ngay nếu bạn mắc tác dụng phụ nghiêm trọng như:

• Chóng mặt nặng, ngất, tim đập nhanh hay đập mạnh
• Khớp bị đau đột ngột, có âm thanh lách tách hoặc lốp bốp, bầm tím, sưng, đau, cứng khớp, hoặc không thể cử động bất kỳ khớp xương nào
• Tiêu chảy, có khi đi tiêu có máu
• Nhầm lẫn, ảo giác, trầm cảm, có suy nghĩ hoặc hành vi khác thường
• Động kinh (co giật)
• Đau đầu, ù tai, chóng mặt, buồn nôn, các vấn đề về thị lực, đau phía sau mắt
• Da tái hoặc vàng da, nước tiểu sẫm màu, sốt, suy nhược
• Đi tiểu ít hơn bình thường hoặc không thể tiểu
• Dễ bầm tím hoặc chảy máu
• Tê, ngứa ran hoặc đau bất thường ở các vị trí trong cơ thể
• Có dấu hiệu phát ban da, dù nhẹ
• Phản ứng da nghiêm trọng – sốt, đau họng, sưng mặt hoặc lưỡi, rát mắt, đau da, kèm phát ban da đỏ hoặc tím lan rộng (đặc biệt là ở mặt hoặc vùng trên của cơ thể) và gây phồng rộp và bong tróc da

Tác dụng phụ ít nghiêm trọng có thể bao gồm:

• Buồn nôn, nôn mửa
• Chóng mặt hoặc buồn ngủ
• Nhìn mờ
• Cảm thấy lo lắng, bất an hoặc kích động
• Khó ngủ (mất ngủ hay gặp ác mộng)

Không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.

Trước khi dùng thuốc ciprofloxacin bạn nên biết những gì?

Thuốc chống chỉ định cho các trường hợp sau:

• Quá mẫn với ciprofloxacin và các thuốc liên quan như axit nalidilic và các quinolon khác
• Trẻ em dưới 18 tuổi
• Phụ nữ đang mang thai và cho con bú

Cần thận trọng khi dùng huốc này đối với các trường hợp sau:

• Tiền sử động kinh hay rối loạn hệ thần kinh trung ương
• Suy chức năng gan hoặc thận
• Thiếu glucose 6 phosphate dehydrogenase
• Bệnh nhược cơ

Thuốc có thể gây hoa mắt, chóng mặt vì vậy không nên lái xe hoặc vận hành máy móc khi đang dùng thuốc.

Thuốc ciprofloxacin có thể tương tác với thuốc nào?

Không nên sử dụng thuốc này với bất kỳ các loại thuốc sau. Bác sĩ có thể không điều trị cho bạn bằng thuốc này hoặc thay đổi một số thuốc khác mà bạn đang dùng.

• Agomelatine
• Amifampridine
• Cisapride
• Dronedarone
• Lomitapide
• Mesoridazine
• Pimozide
• Piperaquine
• Sparfloxacin
• Thioridazine
• Tizanidine

Không khuyến cáo dùng thuốc này đối với bất kỳ các thuốc sau đây, nhưng có thể cần dùng trong một số trường hợp. Nếu cả hai loại thuốc được kê cùng nhau, bác sĩ có thể thay đổi liều lượng hoặc tần suất dùng thuốc ở một hoặc cả hai loại thuốc.

• Acarbose
• Acecainide
• Acetohexamide
• Alfuzosin
• Alogliptin
• Alosetron
• Amiodarone

• v.v

Thức ăn và rượu bia có tương tác tới ciprofloxacin không?

Những loại thuốc nhất định không được dùng trong bữa ăn hoặc cùng lúc với những loại thức ăn nhất định vì có thể xảy ra tương tác. Rượu và thuốc lá cũng có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia sức khỏe của bạn về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.

Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến ciprofloxacin?

Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:

• Nhịp tim chậm
• Tiểu đường
• Tiêu chảy
• Tiền sử bị nhồi máu cơ tim
• Bệnh tim (ví dụ, suy tim)
• Vấn đề về nhịp tim (ví dụ, hội chứng QT kéo dài), hoặc có tiền sử gia đình mắc chứng này
• Hạ kali máu (nồng độ kali trong máu thấp), chưa được chữa trị
• Hạ magie (nồng độ magne trong máu thấp), chưa được chữa trị
• Bệnh gan, nặng
• Có tiền sử bị động kinh (co giật)
• Có tiền sủ bị đột quỵ
• Bệnh não (ví dụ như xơ cứng động mạch)
• Bệnh thận nghiêm trọng
• Có tiền sử ghép nội tạng (ví dụ, tim, thận, hoặc phổi);
• Có tiền sử mắc rối loạn về gân (ví dụ, viêm khớp dạng thấp)
• Nhược cơ (nhược cơ nặng)

Bạn nên làm gì trong trường hợp khẩn cấp hoặc dùng quá liều?

Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.

Bạn nên làm gì nếu quên một liều?

Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều ciprofloxacin đã quy định.