Atorvastatin là thuốc hạ mỡ máu thuộc nhóm statin. Thuốc này ức chế chọn lọc và cạnh tranh men khử HMG-CoA trong quá trình chuyển hóa cholesterol ở gan nên có hiệu quả trong việc hạ mỡ máu.
Hoạt chất này được sản xuất thành thuốc dưới dạng viên nén bao phim dùng đường uống với nhiều hàm lượng khác nhau như atorvastatin 10mg, 20mg, 40mg, 80mg. Vì nguy cơ gây tiêu cơ vân tiềm ẩn nên việc sử dụng thuốc phải thật thận trọng.
Atorvastatin là thuốc gì? Thuốc atorvastatin trị bệnh gì?
Thuốc atorvastatin được dùng cùng với một chế độ ăn uống thích hợp để hạ cholesterol toàn phần và chất béo có hại (như LDL cholesterol, apoprotein B, VLDL cholesterol và triglycerid), đồng thời tăng cholesterol có lợi (HDL) và apolipoprotein A-1 trong máu. Từ đó, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm cả nhồi máu cơ tim và đột quỵ, cũng được giảm thiểu đáng kể.
Nhờ công dụng thuốc atorvastatin kể trên mà nó được dùng điều trị các tình trạng:
- Giảm cholesterol toàn phần, cholesterol LDL và apolipoprotein B ở những bệnh nhân tăng cholesterol nguyên phát và rối loạn chuyển hóa lipid hỗn hợp.
- Điều trị tăng nồng độ triglycerid huyết tương, cần tuân thủ chế độ ăn kiêng để đạt hiệu quả điều trị cao.
- Tăng cholesterol máu dạng gia đình đồng hợp tử, bằng các biện pháp hạ lipid khác khi các liệu pháp này không đáp ứng.
Ngoài việc có một chế độ ăn uống thích hợp (ví dụ như chế độ ăn uống ít chất béo hay ít cholesterol), thay đổi lối sống cũng có thể giúp thuốc atorvastatin hoạt động hiệu quả hơn. Bạn nên tập thể dục và giảm cân nếu bị béo phì, đồng thời dừng hút thuốc.
Tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn để biết thêm chi tiết.
Liều dùng thuốc atorvastatin cho người lớn là gì?
Khuyến cáo bắt đầu điều trị với liều thấp nhất thuốc có tác dụng, sau đó có thể điều chỉnh liều theo nhu cầu và đáp ứng của từng người bằng cách tăng liều từng đợt và phải theo dõi các tác dụng phụ, đặc biệt là các phản ứng có hại với hệ cơ.
Liều dùng tuân theo chỉ định của bác sĩ hoặc theo liều khuyến nghị như sau:
- Liều khởi đầu: dùng atorvastatin 10 mg/ ngày, có thể điều chỉnh liều (nếu cần) sau 4 tuần điều trị.
- Liều duy trì: dùng atorvastatin 10 – 40mg/ ngày, có thể tăng liều nhưng không quá 80mg/ ngày.
- Liều tối đa khi phối hợp với amiodaron: 20 mg/ ngày.
Liều dùng thuốc atorvastatin cho trẻ em là gì?
Bệnh nhân nhi từ 10–17 tuổi có rối loạn mỡ máu nghiêm trọng như tăng cholesterol máu có tính gia đình, liều khởi đầu khuyến cáo là atorvastatin 10mg. Liều dùng có thể tăng lên đến 20mg mỗi ngày tùy theo khả năng đáp ứng và dung nạp.
Liều dùng nên được cụ thể hóa cho từng bệnh nhân theo mục tiêu điều trị.
Cách dùng thuốc atorvastatin như thế nào?
Bạn cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng. Thuốc được dùng đường uống. Người bệnh cần theo chế độ ăn ít cholesterol trước khi uống thuốc và phải tiếp tục duy trì chế độ ăn này trong suốt thời gian điều trị.
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy uống càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không uống gấp đôi liều đã quy định.
Trong trường hợp quá liều, vẫn không có thuốc điều trị đặc hiệu. Lúc này, cần điều trị triệu chứng và sử dụng các biện pháp hỗ trợ khác để duy trì sự sống. Vì phần lớn thuốc gắn với protein huyết tương nên thẩm tách máu hầu như không hữu ích.
Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Bạn có thể gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc atorvastatin?
Tác dụng phụ của atorvastatin thoáng qua, gặp phải ở 1% bệnh nhân, bao gồm:
- Táo bón, đầy hơi, khó tiêu, đau bụng, nôn, tiêu chảy
- Suy nhược, nhức đầu, mất ngủ
- Rất hiếm gặp đau cơ, nhược cơ, yếu sức
- Tăng men gan, tăng hàm lượng creatinin phosphokinase huyết tương
- Mất trí nhớ, lú lẫn
- Tăng đường huyết, tăng chỉ số HbA1c.
Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn gặp phải biểu hiện bất thường nào khi dùng thuốc, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.
Trước khi dùng thuốc atorvastatin bạn nên biết những gì?
Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc atorvastatin:
- Cân nhắc khi dùng thuốc ở người bệnh có yếu tố nguy cơ dẫn đến tổn thương cơ như người trên 65 tuổi, bị thiểu năng tuyến giáp không được kiểm soát, bị bệnh thận. Đồng thời, theo dõi chặt chẽ các phản ứng có hại trong quá trình dùng thuốc.
- Loại trừ các nguyên nhân khác gây tăng cholesterol máu như đái tháo đường không được kiểm soát tốt, rối loạn protein máu, bệnh gan tắc mật, dùng một số thuốc khác, nghiện rượu.
- Tiến hành định lượng lipid (mỡ máu) định kỳ với khoảng cách không dưới 4 tuần.
- Tiến hành các xét nghiệm chức năng gan trước khi bắt đầu điều trị và trong một số trường hợp chỉ định lâm sàng yêu cầu xét nghiệm sau đó.
- Ngừng hoặc chấm dứt điều trị bằng atorvastatin khi có các triệu chứng cấp tính nặng của bệnh cơ hay yếu tố nguy cơ phát triển suy thận thứ cấp thành globulin niệu kịch phát.
- Bệnh nhân bệnh gan, người nghiện rượu, bệnh nhân đái tháo đường, suy giáp, rối loạn cơ di truyền, cơn thiếu máu não thoáng qua, nhiễm trùng cấp tính nặng, hạ huyết áp, rối loạn chuyển hóa nặng và co giật không kiểm soát, suy thận cần thận trọng khi dùng thuốc.
- Cân nhắc theo dõi creatinin kinase trước điều trị cho người suy thận, nhược giáp, tiền sử bản thân hoặc gia đình mắc bệnh cơ di truyền, tiền sử bị bệnh cơ do dùng atorvastatin trước đó, bệnh gan, uống nhiều rượu, người trên 70 tuổi có những yếu tố nguy cơ bị tiêu cơ vân; trong điều trị cho người có biểu hiện về cơ như đau, cứng, yếu cơ…
Chống chỉ định dùng thuốc atorvastatin cho các đối tượng sau:
- Mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc
- Suy tế bào gan, bệnh gan tiến triển có sự tăng nồng độ transaminase huyết thanh kéo dài
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú
- Đang sử dụng thuốc chống nấm itraconazol, ketoconazol, nhóm thuốc fibrat.
Atorvastatin có thể tương tác với thuốc nào?
Các loại thuốc có khả năng tương tác với thuốc atorvastatin có thể kể đến như:
- Thuốc có khả năng ức chế enzyme CYP3A4
- Amiodaron
- Gemfibrozil, thuốc hạ cholesterol máu nhóm fibrat khác, niacin liều cao
- Huyền dịch antacid đường uống có chứa magie, nhôm hydroxyd và cholestyramin
- Digoxin, erythromycin, clarithromicin
- Thuốc ngừa thai có chứa norethindron, ethinyl estradiol
- Thuốc điều trị HIV hay viêm gan C
Thức ăn và rượu bia có ảnh hưởng tới atorvastatin không?
Không nên dùng chung thuốc với rượu bia và các loại đồ uống có cồn khác.
Bạn nên bảo quản thuốc atorvastatin như thế nào?
Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ không quá 30ºC, tránh ánh sáng. Để thuốc tránh xa tầm tay của trẻ em.
