backup og meta

Tình trạng đau khớp ở phụ nữ tiền mãn kinh, những điều bạn cần lưu ý

Tình trạng đau khớp ở phụ nữ tiền mãn kinh, những điều bạn cần lưu ý

Tiền mãn kinh là giai đoạn mà cơ thể phụ nữ có nhiều thay đổi [1]. Những thay đổi này sẽ tác động và gây ra một số vấn đề về sức khỏe, có thể kể đến là tình trạng phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp thường xuyên [1, 2]. Tình trạng đau khớp gây nhiều khó chịu và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người mắc phải [2].

Vậy vì sao phụ nữ tiền mãn kinh hay bị đau khớp và làm thế nào để giảm đau khớp hiệu quả cho những đối tượng này? Mời bạn cùng tìm hiểu trong bài viết sau nhé!

Ảnh hưởng của giai đoạn tiền mãn kinh lên hệ xương khớp

Bệnh nhân bị đau xương khớp vào khoảng thời gian mãn kinh thường không bị hoặc không phát triển thành bệnh viêm khớp kèm theo. Đau trong giai đoạn này có thể liên quan đến những thay đổi nội tiết tố hoặc tình trạng thứ phát có thể đảo ngược khác [3].

Tác động lên xương: Gây loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương

Estrogen được xem như một chất bảo vệ xương tự nhiên [4]. Việc thiếu hụt hormone này trong thời kỳ tiền mãn kinh gây mất khối lượng xương và là một trong những yếu tố góp phần hình thành bệnh loãng xương [4, 5]. Bệnh lý này khiến xương trở nên yếu và làm tăng nguy cơ gãy xương đột ngột [5]. Trên thế giới, ước tính cứ 3 phụ nữ trên 50 tuổi lại có một người bị gãy xương do loãng xương [6].

Tác động lên khớp: Gây đau khớp

Estrogen là một thành phần quan trọng giúp điều hòa lượng chất lỏng trong cơ thể [7]. Do đó, việc thiếu hụt estrogen khiến cơ thể phụ nữ kém giữ nước và gây ảnh hưởng đáng kể đến việc bôi trơn các mô khớp [8]. Nếu không có chất bôi trơn, sụn dễ bị thoái hóa và khớp có nguy cơ bị viêm [9]. Một nghiên cứu trước đây cho thấy, lớp bề mặt sụn mất nước có xu hướng dễ vỡ hơn so với sụn được cung cấp đủ nước [10].

Việc mất nước còn có thể khiến nồng độ axit uric trong cơ thể tăng lên, đồng thời khiến khả năng đào thải lượng axit uric dư thừa của thận giảm xuống. Điều này làm tăng nguy cơ hình thành gout và khiến phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp thường xuyên [8, 11].

Không những vậy, estrogen cũng góp phần điều hòa quá trình chuyển hóa glucose và lipid trong cơ thể. Nồng độ estrogen thấp khiến phụ nữ tiền mãn kinh dễ tăng cân [12]. Theo các chuyên gia, việc tăng cân gây thêm nhiều áp lực lên các khớp chịu trọng lượng trên cơ thể, đặc biệt là khớp ở thắt lưng, hông và đầu gối, từ đó làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh cơ xương khớp ở những đối tượng này [13].

Tác động lên các mô mềm khác

Ngoài tác động lên xương và khớp, sự suy giảm hormone estrogen trong quá trình mãn kinh cũng có thể ảnh hưởng đến các mô mềm quanh khớp như dây chằng, gân, màng hoạt dịch, bao khớp… [14].

Đặc biệt, nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ tiền mãn kinh có thể bị đau khớp nhiều hơn người bình thường. Bởi vì, phụ nữ thời kỳ này dễ bị mất ngủ, đây là một trong những nguyên nhân khiến họ nhạy cảm hơn với các cơn đau, hay nói cách khác là tăng cảm giác đau [15, 16]. Không những vậy, khi bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, cơ thể phụ nữ sẽ kém hấp thu magie do căng thẳng và suy yếu hệ tiêu hóa, từ đó cũng làm thay đổi nhận thức của họ đối với từng cơn đau [17].

Triệu chứng đau xương khớp trong thời kỳ tiền mãn kinh

Triệu chứng phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp
Ảnh: Shutterstock.com – 1835804908

Các rối loạn tiền mãn kinh có thể ảnh hưởng và gây ra nhiều bệnh lý cơ xương khớp, đáng chú ý nhất là thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp [3]. Tùy vào từng bệnh lý cụ thể mà phụ nữ tiền mãn kinh sẽ bị đau khớp kèm theo các triệu chứng khác.

Đối với thoái hóa khớp, đây là dạng viêm khớp phổ biến nhất xảy ra khi lớp sụn bảo vệ đầu xương bị mài mòn theo thời gian. Bệnh thường ảnh hưởng đến các khớp ở bàn tay, đầu gối, hông, cột sống và có thể biểu hiện thành các triệu chứng [18, 19]:

  • Các khớp bị đau trong hoặc sau khi vận động.
  • Cảm giác cứng khớp dễ nhận thấy vào buổi sáng khi thức dậy hoặc khi không hoạt động một thời gian dài nhưng thường hết sau vài phút vận động.
  • Tiếng lục khục hoặc lạo xạo khi cử động khớp.
  • Hình thành những mảnh xương thừa xung quanh khớp bị ảnh hưởng, còn gọi là gai xương.
  • Sưng tấy do viêm mô mềm quanh khớp.

Đối với viêm khớp dạng thấp, đây là một bệnh tự miễn mạn tính ảnh hưởng đến niêm mạc khớp, gây sưng đau và cuối cùng dẫn đến biến dạng khớp [20]. Khác với thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp thường bắt đầu từ các khớp nhỏ như khớp bàn tay và bàn chân. Bệnh có xu hướng ảnh hưởng đến các khớp đối xứng trên cơ thể và biểu hiện thành các triệu chứng [20, 21, 22]:

  • Đau, sưng hoặc cứng khớp kéo dài hơn 6 tuần
  • Tình trạng cứng khớp vào buổi sáng kéo dài hơn 30 phút
  • Tình trạng viêm có thể khiến khớp bị sưng, nóng, đỏ và mềm khi chạm vào.
  • Ở một số người, các nốt thấp khớp có thể xuất hiện dưới da, xung quanh các khớp bị ảnh hưởng.
  • Các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, sốt, đổ mồ hôi nhiều, chán ăn, sụt cân
  • Tình trạng viêm có thể ảnh hưởng đến các vùng khác trên cơ thể như mắt, tim hoặc phổi và gây ra các vấn đề như khô mắt, đau ngực.

Những yếu tố cần thận trọng khi điều trị cho phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp

Các cơn đau khớp gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hằng ngày của phụ nữ độ tuổi tiền mãn kinh [2]. Nếu không được điều trị, các bệnh xương khớp như thoái hóa khớp hoặc viêm khớp dạng thấp có thể tiến triển và gây tàn tật [18, 20]. Tuy nhiên, việc điều trị cho phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp cần đặc biệt thận trọng do một số yếu tố nguy cơ trên tim mạch – huyết áp và hệ tiêu hóa [23, 24, 25].

Nguy cơ trên tim mạch – huyết áp

Điều trị cho phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp
Ảnh: Shutterstock.com – 1551981125

Sự thiếu hụt các hormone sinh dục trong thời kỳ tiền mãn kinh có thể dẫn đến [23]:

  • Thay đổi thành phần lipid máu, trong đó tăng các cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) và triglyceride, giảm cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL)
  • Giảm bài tiết và đào thải insulin, đồng thời tăng kháng insulin
  • Tăng tích tụ chất béo ở phần trung tâm và nội tạng
  • Rối loạn chức năng của nội mạc mạch máu

Những rối loạn tiền mãn kinh có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đặc biệt là bệnh mạch vành [23]. Không những thế, quá trình này còn gây ảnh hưởng đến huyết áp do làm tăng chỉ số khối cơ thể, tăng kháng insulin, giữ natri, tăng độ nhớt của máu và tăng sức cản hệ thống mạch máu do tăng sinh tế bào cơ trơn [24].

Nguy cơ trên hệ tiêu hóa

Sự suy giảm hormone có thể là nguyên nhân dẫn đến sự hình thành hoặc làm trầm trọng hơn các tình trạng đau và khó chịu đường tiêu hóa như [25]:

  • Đau bụng
  • Thay đổi thói quen đi tiêu
  • Đầy hơi

Điều trị bệnh đau khớp cho phụ nữ tiền mãn kinh

Các phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc có thể được sử dụng kết hợp để điều trị các bệnh đau nhức xương khớp [26].

Phương pháp dùng thuốc

Điều trị bằng thuốc là phương pháp chính giúp kiểm soát các cơn đau do bệnh xương khớp gây ra. Nhiều loại thuốc có thể được sử dụng, trong đó, thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAIDs) là một trong những nhóm thuốc được dùng phổ biến nhất [26, 27]. Tuy là nhóm thuốc thông dụng nhưng việc lựa chọn NSAIDs cho phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp cần đặc biệt thận trọng. Bởi vì nhóm thuốc này có thể gây tác dụng phụ trên tim mạch, huyết áp và cả hệ tiêu hóa, đặc biệt với những đối tượng có các yếu tố nguy cơ như phụ nữ tiền mãn kinh [23, 24, 25, 28].

Điều trị cho phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp bằng thuốc
Ảnh: Shutterstock.com – 1147191095

Nếu thuộc nhóm đối tượng này, bạn nên trao đổi với bác sĩ để được chỉ định sử dụng các loại thuốc NSAIDs phù hợp. Ngày nay, các thuốc NSAIDs chọn lọc COX-2 đã được chứng minh an toàn hơn trên cả hệ tiêu hóa trên và dưới so với các NSAIDs không chọn lọc [29]. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nghi ngờ về tác dụng phụ của nhóm thuốc này trên tim mạch và huyết áp. Một số NSAIDs chọn lọc COX-2 bị chống chỉ định cho những bệnh nhân có huyết áp trên 140/90 mmHg hoặc không ổn định, trong khi đó, một số thuốc khác lại cho thấy ít tác động trên huyết áp và tim mạch hơn [30, 31, 32].

Phương pháp không dùng thuốc

Bên cạnh việc dùng thuốc, bạn có thể áp dụng thêm một số phương pháp khác để điều trị bệnh đau khớp cho phụ nữ tiền mãn kinh, bao gồm [26]:

  • Vật lý trị liệu
  • Liệu pháp áp lạnh (Chườm lạnh)
  • Nhiệt trị liệu (Chườm nóng)
  • Liệu pháp kích thích thần kinh bằng xung điện qua da (TENS)
  • Châm cứu
  • Vận động trị liệu và phục hồi

Ngoài ra, phụ nữ tiền mãn kinh bị đau khớp cũng nên duy trì cân nặng hợp lý và thường xuyên tập thể dục để giúp kiểm soát tốt tình trạng bệnh của mình [33].

Tiền mãn kinh là giai đoạn mà cơ thể phụ nữ gặp nhiều rối loạn. Những rối loạn này gây ra một số vấn đề về sức khỏe, trong đó có thể kể đến tình trạng đau khớp [1, 2]. Các cơn đau gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ ở độ tuổi này [3]. Vì vậy, khi bị đau khớp, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời nhé.

PP-CEL-VNM-0480

VIATRIS đồng hành nâng cao kiến thức bệnh học cộng đồng.

HelloBacsi.com cung cấp đường dẫn trong mục các chủ đề liên quan, bài cùng chuyên mục và bài có nhiều người đọc vì mục đích thuận tiện tra cứu. VIATRIS không kiểm duyệt các đường dẫn trong trang này và cũng không chịu trách nhiệm về nội dung hay hoạt động của các trang liên kết này.

[embed-health-tool-bmi]

Miễn trừ trách nhiệm

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

1. Perimenopausal and Postmenopausal Health https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2096694/ Ngày truy cập: 08/03/2021

2. Quality of life among postmenopausal women in rural Minia, Egypt http://www.emro.who.int/emhj-volume-23-2017/volume-23-issue-8/quality-of-life-among-postmenopausal-women-in-rural-minia-egypt.html Ngày truy cập: 08/03/2021 

3. Musculoskeletal pain and menopause https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2053369118757537?journalCode=minc Ngày truy cập: 08/03/2021

4. Osteoporosis, Bone Health, and Menopause https://www.healthline.com/health/menopause/osteoporosis Ngày truy cập: 08/03/2021 

5. Osteoporosis and Menopause https://www.webmd.com/menopause/guide/osteoporosis-menopause Ngày truy cập: 08/03/2021

6. Prevalence of Osteoporosis in Apparently Healthy Adults above 40 Years of Age in Pune City, India https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5838914/#ref5 Ngày truy cập: 08/03/2021

7. Hormonal Changes During Menopause and the Impact on Fluid Regulation https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3984489/ Ngày truy cập: 08/03/2021

8. Menopause and joint pain: What is the link? https://www.naturesbest.co.uk/pharmacy/the-menopause/menopause-and-joint-pain-what-is-the-link/ Ngày truy cập: 08/03/2021

9. Could Hormone Therapy Improve Arthritis? https://www.practicalpainmanagement.com/patient/treatments/hormone-therapy/could-hormone-therapy-improve-arthritis Ngày truy cập: 08/03/2021

10. An ultrasound study of altered hydration behaviour of proteoglycan-degraded articular cartilage https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3819513/ Ngày truy cập: 08/03/2021

11. Your Gout Triggers https://www.webmd.com/arthritis/features/gout-triggers Ngày truy cập: 08/03/2021

12. What Are the Symptoms of Low Estrogen in Women and How Are They Treated? https://www.healthline.com/health/womens-health/low-estrogen-symptoms#weight-gain Ngày truy cập: 08/03/2021

13. Musculoskeletal Diseases, Overweight and Obesity, and Aging Workforce: How to Encounter the Problem https://www.omicsonline.org/open-access/musculoskeletal-diseases-overweight-and-besity-and-aging-workforce-how-to-encounter-the-problem-2165-7904.S4-e001.php?aid=24920 Ngày truy cập: 08/03/2021

14. Musculoskeletal Disorders and Menopause https://link.springer.com/article/10.1007/s13224-019-01213-7 Ngày truy cập: 08/03/2021

15. The Link Between Menopause and Chronic Pain https://www.webmd.com/menopause/features/menopause-chronic-pain-link Ngày truy cập: 08/03/2021

16. The Pain of Sleep Loss: A Brain Characterization in Humans https://www.jneurosci.org/content/39/12/2291 Ngày truy cập: 08/03/2021

17. Joint pain and menopause https://www.avogel.co.uk/health/menopause/symptoms/joint-pain/ Ngày truy cập: 08/03/2021

18. Osteoarthritis https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoarthritis/symptoms-causes/syc-20351925 Ngày truy cập: 08/03/2021

19. Explain the pain – Is it osteoarthritis or rheumatoid arthritis? https://www.health.harvard.edu/pain/explain-the-pain–is-it-osteoarthritis-or-rheumatoid-arthritis Ngày truy cập: 08/03/2021

20. Rheumatoid arthritis https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rheumatoid-arthritis/symptoms-causes/syc-20353648 Ngày truy cập: 08/03/2021

21. Symptoms – Rheumatoid arthritis https://www.nhs.uk/conditions/rheumatoid-arthritis/symptoms/ Ngày truy cập: 08/03/2021

22. Rheumatoid Arthritis https://www.arthritis.org/diseases/rheumatoid-arthritis Ngày truy cập: 08/03/2021

23. Cardiovascular Risk in Perimenopausal Women https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30280667/ Ngày truy cập: 08/03/2021 

24. Menopause and cardiovascular risk https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13679667/ Ngày truy cập: 08/03/2021

25. Do Fluctuations in Ovarian Hormones Affect Gastrointestinal Symptoms in Women With Irritable Bowel Syndrome? https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3322543/ Ngày truy cập: 08/03/2021

26. Management of Musculoskeletal Pain: An Update with Emphasis on Chronic Musculoskeletal Pain https://link.springer.com/article/10.1007/s40122-021-00235-2 Ngày truy cập: 08/03/2021

27. NSAIDs for Musculoskeletal Pain Management: Current Perspectives and Novel Strategies to Improve Safety https://www.researchgate.net/publication/258827178_NSAIDs_for_Musculoskeletal_Pain_Management_Current_Perspectives_and_Novel_Strategies_to_Improve_Safety Ngày truy cập: 08/03/2021

28. Side Effects from NSAIDs https://www.healthline.com/health/side-effects-from-nsaids Ngày truy cập: 08/03/2021

29. Cardiovascular and gastrointestinal effects of COX-2 inhibitors and NSAIDs: achieving a balance https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16168077/ Ngày truy cập: 08/03/2021

30. Etoricoxib (Arcoxia): be aware of hypertension risk https://www.nps.org.au/radar/articles/etoricoxib-arcoxia-be-aware-of-hypertension-risk Ngày truy cập: 08/03/2021

31. The Risk of Major NSAID Toxicity with Celecoxib, Ibuprofen, or Naproxen: A Secondary Analysis of the PRECISION Trial https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28756267/ Ngày truy cập: 08/03/2021

32. Differential blood pressure effects of ibuprofen, naproxen, and celecoxib in patients with arthritis: the PRECISION-ABPM (Prospective Randomized Evaluation of Celecoxib Integrated Safety Versus Ibuprofen or Naproxen Ambulatory Blood Pressure Measurement) Trial https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29020251/ Ngày truy cập: 08/03/2021

33. What’s the Connection Between Menopause and Arthritis? https://www.healthline.com/health/menopause/menopausal-arthritis Ngày truy cập: 08/03/2021

Phiên bản hiện tại

22/02/2022

Tác giả: Phương Quỳnh

Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh

Cập nhật bởi: Ngân Phạm


Bài viết liên quan

Phục hồi đau khớp cổ chân do chấn thương

Cẩn thận với tác dụng phụ của thuốc giảm đau trên người cao tuổi


Tham vấn y khoa:

Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh

Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh


Tác giả: Phương Quỳnh · Ngày cập nhật: 22/02/2022

ad iconQuảng cáo

Bài viết này có hữu ích với bạn?

ad iconQuảng cáo
ad iconQuảng cáo