Hormone sinh dục nữ ở tuổi dậy thì
Tuổi dậy thì thường bắt đầu từ 10 – 13 tuổi và kết thúc lúc khoảng 14 – 15 tuổi.
Ở tuổi dậy thì, tuyến yên sẽ sản xuất ra một lượng lớn hormone kích thích nang noãn (FSH) và hormone hoàng thể hoá (LH) giúp kích thích sản xuất ra estrogen và progesterone.
Nồng độ estrogen và progesterone tăng sẽ dẫn đến sự phát triển của các thay đổi của cơ thể, bao gồm:
- Phát triển vú
- Mọc lông ở nách, chân và bộ phận sinh dục
- Tăng chiều cao
- Tích tụ mỡ ở hông, mông và đùi
- Mở rộng xương chậu và hông
- Da đổ nhiều dầu hơn.
Hormone sinh dục nữ trong chu kỳ kinh nguyệt

Kinh nguyệt có thể xảy ra bất cứ lúc nào ở nữ giới trong giai đoạn từ 8 – 15 tuổi.
Nhiều người có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn cho đến khi mãn kinh. Chu kỳ kinh nguyệt thường kéo dài khoảng 28 ngày nhưng cũng có thể dao động trong khoảng từ 24 – 38 ngày. Chu kỳ kinh nguyệt xảy ra theo ba giai đoạn tương ứng với sự thay đổi của các nội tiết tố trong cơ thể:
Giai đoạn trước rụng trứng
Ở giai đoạn này, tuyến yên cũng giải phóng FSH và LH, làm tăng nồng độ estrogen và kích thích sự phát triển của nang trứng trong buồng trứng.
Sự gia tăng hormone sinh dục nữ estrogen sẽ kích thích giải phóng endorphin làm tăng mức năng lượng và cải thiện tâm trạng. Đồng thời tác động lên tử cung và làm dày lên lớp nội mạc tử cung.
Giai đoạn rụng trứng
Trong giai đoạn rụng trứng, nồng độ estrogen và hormone LH trong cơ thể đạt đến cao nhất, khiến một nang trứng vỡ ra và giải phóng trứng ra khỏi buồng trứng.
Một quả trứng có thể tồn tại trong khoảng 12 – 24 giờ sau khi rời buồng trứng. Sự thụ tinh của trứng sẽ xảy ra trong thời gian này.
Giai đoạn sau rụng trứng
Trong giai đoạn này, trứng di chuyển từ buồng trứng đến vòi tử cung và nằm tại đó (phần bóng của vòi tử cung), chờ tinh trùng di chuyển tới để thụ tinh. Phần còn lại của nang trứng sẽ hình thành hoàng thể và giải phóng progesterone.
Khi trứng không được thụ tinh sẽ khiến nồng độ hormone sinh dục nữ estrogen và progesterone giảm và đánh dấu sự khởi đầu của kinh nguyệt.
Cuối cùng, trứng không thụ tinh và các niêm mạc tử cung bong ra đi khỏi cơ thể cùng với máu và kinh nguyệt.
Hormone sinh dục nữ trong thời kỳ mang thai

Thai kỳ bắt đầu khi trứng được thụ tinh và làm tổ trong buồng tử cung. Sau đó, nhau thai bắt đầu phát triển và cơ thể sẽ sản xuất ra một số hormone, bao gồm progesterone, relaxin và HCG (Human Chorionic Gonadotrophin).
Hormone relaxin ngăn ngừa các cơn co thắt trong tử cung giúp thư giãn dây chằng và gân trong khung chậu.
Nồng độ HCG cao trong cơ thể sẽ kích thích sản xuất thêm hormone sinh dục nữ estrogen và progesterone. Sự gia tăng các hormone này dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn, nôn và đi tiểu thường xuyên hơn.
Nồng độ estrogen và progesterone tiếp tục tăng trong tháng thứ hai và thứ ba của thai kỳ. Các tế bào máu trong nhau thai sẽ bắt đầu sản xuất một loại hormone có tên là HPL (Human Placetal Lactogen). HPL điều chỉnh sự trao đổi chất của phụ nữ giúp nuôi dưỡng thai nhi đang phát triển.
Nồng độ các hormone sẽ suy giảm khi thai kỳ kết thúc và dần trở lại bình thường sau đó. Khi cho con bú có thể làm giảm nồng độ hormone sinh dục nữ estrogen trong cơ thể.
Hormone sinh dục nữ ở thời kỳ mãn kinh

Mãn kinh xảy ra khi người phụ nữ ngừng có kinh nguyệt và không còn khả năng mang thai. Độ tuổi trung bình của phụ nữ mãn kinh là 52 tuổi.
Trước khi bước vào thời kì mãn kinh, phụ nữ sẽ trải qua thời kỳ tiền mãn kinh. Ở thời kỳ này, nồng độ của hormone sinh dục nữ trong cơ thể thay đổi rất nhiều và gây ra một loạt các triệu chứng:
- Kinh nguyệt không đều
- Nóng bừng
- Khó ngủ
- Thay đổi tâm trạng
- Khô âm đạo
Tiền mãn kinh thường kéo dài khoảng 4 năm nhưng cũng có thể kéo dài từ 2 – 8 năm.
Sau khi mãn kinh, buồng trứng sẽ chỉ sản xuất một lượng hormone sinh dục nữ estrogen và progesterone rất nhỏ.
Nồng độ estrogen thấp hơn có thể làm giảm ham muốn tình dục và giảm mật độ xương dẫn đến chứng loãng xương. Những thay đổi của nội tiết tố nữ này cũng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Ham muốn tình dục và sự hưng phấn
Estrogen, progesterone và testosterone đều ảnh hưởng đến ham muốn tình dục và sự hưng phấn. Nồng độ hormone sinh dục nữ estrogen cao trong cơ thể sẽ gia tăng ham muốn tình dục. Ngược lại, nồng độ progesterone cao sẽ làm giảm ham muốn tình dục.
Nồng độ testosterone thấp cũng có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục ở một số phụ nữ.
Liệu pháp testosterone có thể tăng cường tác dụng của estrogen. Dù vậy, liệu pháp testosterone chỉ thích hợp cho những người bị thiếu hụt testosterone do không sản xuất được testosterone hoặc chỉ sản xuất rất ít. Vì liệu pháp này cũng có các tác dụng không mong muốn.
Mất cân bằng hormone sinh dục nữ

Sự cân bằng các nội tiết tố rất quan trọng đối với sức khỏe. Mặc dù nồng độ hormone sinh dục nữ trong cơ thể dao động thường xuyên, tuy nhiên, sự mất cân bằng hormone trong thời gian dài có thể dẫn đến một số triệu chứng:
- Kinh nguyệt không đều
- Tăng cân và giảm cân bất thường
- Mụn trứng cá
- Khô âm đạo
- Giảm ham muốn tình dục
- Gặp các vấn đề về dạ dày và ruột
- Nóng bừng
- Mệt mỏi
- Cáu gắt
- Lo lắng, phiền muộn
- Khó ngủ
Mất cân bằng nội tiết tố nữ có thể là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe xấu. Ngoài ra, cũng có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc. Vì vậy, bạn hãy tìm đến bác sĩ khi nhận thấy cơ thể đang có những triệu chứng của mất cân bằng nội tiết tố.
Một số nguyên nhân dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố ở nữ là:
- Hội chứng buồng trứng đa nang
- Suy buồng trứng nguyên phát
- Sử dụng liệu pháp thay thế hormone
- Dùng thuốc tránh thai
- Béo phì
- Ung thư buồng trứng
- Stress…
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về hormone sinh dục nữ (hay nội tiết tố nữ là gì) và vai trò của nội tiết tố đối với sự phát triển của phụ nữ qua từng giai đoạn. Từ đó, bạn có thể có sự chuẩn bị tốt hơn cho mình trong các giai đoạn quan trọng này nhé.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!