Mụn nhọt: Nguyên nhân, cách xử lý và lời khuyên từ chuyên gia

Mụn nhọt, những nốt sưng đỏ gây đau nhức trên da, hẳn không còn xa lạ với bất kỳ ai. Chúng xuất hiện khi vi khuẩn tấn công vào nang lông, gây viêm nhiễm và hình thành mủ. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng mụn gây khó chịu, mất thẩm mỹ, thậm chí có thể để lại sẹo nếu xử lý sai cách.

Chính vì vậy, hiểu rõ cách xử lý mụn nhọt có ý nghĩa quan trọng trong việc giữ gìn thẩm mỹ và sức khỏe làn da. Việc nhận biết đúng loại mụn nhọt, mức độ nghiêm trọng và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn xử lý chúng đúng cách; hạn chế những nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng khác. 

Hãy cùng Hello Bacsi trang bị cho mình kiến thức về cách xử lý chúng để bảo vệ sức khỏe làn da và sự tự tin của bản thân nhé!

Mụn nhọt là gì?

Mụn nhọt là tình trạng viêm cấp tính gây hoại tử nang lông và tổ chức xung quanh. Nó là một dạng nhiễm trùng da bắt đầu từ lỗ chân lông hoặc tuyến dầu nhờn. Ngay sau khi vi khuẩn xâm nhập, các tế bào bạch cầu trung tính tập trung tại vị trí nhiễm trùng để chống lại vi khuẩn. Điều này dẫn đến phản ứng viêm và hình thành mủ, một hỗn hợp của các tế bào bạch cầu, vi khuẩn và các tế bào da chết. Ban đầu, mụn xuất hiện dưới dạng một nốt đỏ nhỏ, cứng. Sau đó dần sưng to, đau nhức và chứa đầy mủ màu trắng đục ở giữa. Mụn nhọt có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể như mặt, nách, mông, lưng, sau gáy…

Vị trí thường gặp và biểu hiện đặc trưng của mụn nhọt

Mụn nhọt sưng to đau nhức

Khi vi khuẩn xâm nhập sâu và phát triển mạnh trong nang lông, phản ứng viêm sẽ diễn ra dữ dội hơn, khiến mụn sưng to và chứa nhiều mủ. Trong một số trường hợp, mụn nhọt sưng to có thể kèm theo sốt, mệt mỏi, sưng hạch bạch huyết. 

Nguyên nhân không chỉ xuất phát từ vi khuẩn mà còn do việc nặn mụn sai cách hoặc giữ vệ sinh da kém, khiến tình trạng mụn càng trầm trọng hơn. 

Mụn nhọt ở mông

Vùng mông dễ dàng trở thành “nơi trú ngụ” của những nốt mụn nhọt. Nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm trùng hoặc viêm nang lông. Cấu trúc da vùng này khá đặc biệt, dễ bị bít tắc lỗ chân lông do mồ hôi, quần áo chật cọ xát. 

Khi vi khuẩn tấn công vào các nang lông, mụn nhọt sẽ hình thành, gây cảm giác đau nhức, khó chịu, đặc biệt là khi ngồi hoặc vận động. Sự cọ xát liên tục từ quần áo chật càng làm tăng thêm sự khó chịu, khiến người bệnh cảm thấy ngứa ngáy, đau rát, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày.

Để chăm sóc và xử lý mụn nhọt ở mông hiệu quả, ngoài việc giữ gìn vệ sinh vùng da nhạy cảm này, bạn cũng cần: 

• Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái. 
• Dưỡng ẩm cho vùng da mông. 
• Tẩy tế bào chết một cách nhẹ nhàng. 
• Chườm ấm nhẹ nhàng mỗi 3-4 lần/ngày.

Mụn nhọt ở nách

Vùng nách thường xuyên ẩm ướt do mồ hôi tiết ra, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển. Ngoài ra, lông mọc ngược do thói quen cạo hay tẩy lông không đúng cách có thể hình thành viêm nang lông và dẫn đến mụn nhọt. 

Để vệ sinh và ngăn ngừa mụn nhọt ở nách, bạn cần lưu ý: 

• Vệ sinh sạch sẽ: Rửa sạch vùng nách hàng ngày bằng nước ấm và sữa tắm dịu nhẹ, lau khô kỹ sau khi tắm.
• Chọn trang phục phù hợp: Mặc áo thoáng mát, chất liệu thấm hút mồ hôi, tránh mặc áo quá chật.
• Cạo lông đúng cách: Sử dụng dao cạo sạch sẽ, cạo theo chiều lông mọc, thoa kem dưỡng ẩm sau khi cạo.
• Hạn chế sử dụng lăn khử mùi: Lựa chọn lăn khử mùi không gây kích ứng, không sử dụng quá nhiều.
• Tẩy tế bào chết: Tẩy da chết nhẹ nhàng cho vùng nách 1-2 lần/tuần để ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông.

Bằng cách chú ý vệ sinh và áp dụng các biện pháp ngăn ngừa, bạn hoàn toàn có thể “giải phóng” vùng da dưới cánh tay khỏi nỗi lo mụn nhọt, tự tin diện những bộ cánh yêu thích.

Mụn nhọt ở mặt

Mụn nhọt trên mặt không chỉ gây đau nhức, khó chịu mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ và tâm lý. Những nốt mụn sưng đỏ, đặc biệt là khi “tọa lạc” ở những vị trí dễ thấy, khiến chúng ta tự ti, ngại giao tiếp, thậm chí là lo lắng, stress.

Lưu ý khi điều trị mụn nhọt trên mặt:

• Không tự ý nặn mụn: Nặn mụn sai cách có thể khiến vi khuẩn lan rộng, gây viêm nhiễm nặng hơn, tăng nguy cơ để lại sẹo.
• Vệ sinh da đúng cách: Rửa mặt nhẹ nhàng 2 lần/ ngày với sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chà xát mạnh.
• Sử dụng sản phẩm phù hợp: Lựa chọn sản phẩm chăm sóc da phù hợp với loại da, tránh sử dụng mỹ phẩm gây kích ứng.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau củ quả, uống đủ nước, hạn chế đồ ngọt, đồ ăn cay nóng, để hỗ trợ quá trình điều trị mụn.
• Kiên trì điều trị: Điều trị mụn nhọt cần thời gian và sự kiên trì. Không nên nóng vội, thay đổi phương pháp điều trị liên tục.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu: Nếu tình trạng mụn nhọt nặng hoặc không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà, tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị.

Hãy nhớ rằng, làn da khỏe mạnh là nền tảng cho vẻ đẹp tự tin. Chăm sóc da đúng cách, điều trị mụn nhọt khoa học sẽ giúp bạn lấy lại làn da mịn màng, tự tin tỏa sáng.

Mụn nhọt ở lưng

Vùng lưng thường tiết nhiều mồ hôi, đặc biệt khi vận động mạnh hoặc trong thời tiết nóng ẩm. Mồ hôi kết hợp với bụi bẩn, tế bào chết tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm và hình thành mụn nhọt. 

Ngoài ra, quần áo chật, balo, túi xách cọ xát vào da cũng là nguyên nhân gây kích ứng, tổn thương da, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây mụn nhọt.

Để phòng ngừa mụn nhọt ở lưng, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh sạch sẽ: Tắm rửa thường xuyên bằng sữa tắm dịu nhẹ, đặc biệt sau khi vận động ra nhiều mồ hôi.
• Mặc quần áo thoáng mát: Chọn trang phục làm từ chất liệu thấm hút mồ hôi như cotton, hạn chế mặc đồ bó sát.
• Hạn chế ma sát: Chọn balo, túi xách phù hợp, tránh đeo quá nặng hoặc quá chật.
• Tẩy tế bào chết: Thường xuyên tẩy tế bào chết cho vùng lưng để loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa và thông thoáng lỗ chân lông.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Uống đủ nước, ăn nhiều rau củ quả, hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.
• Giữ tinh thần thoải mái: Stress cũng có thể làm tăng nguy cơ nổi mụn.

Nếu tình trạng mụn nhọt nghiêm trọng hoặc không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp trên, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Mụn sau gáy, mụn ở ngực

Mụn nhọt cũng thường xuyên xuất hiện ở vùng da sau gáy và ngực. Nguyên nhân xuất phát từ việc những vùng da này cũng thường xuyên tiếp xúc với tóc, dầu gội, dầu xả, đặc biệt khi bạn có mái tóc dài hoặc hay đổ mồ hôi. 

Việc vệ sinh không kỹ càng khiến các chất này tích tụ trên da, gây bít tắc lỗ chân lông và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây mụn nhọt. Thêm vào đó, nếu bạn mặc đồ lót chật, bí, cọ xát vào da tạo ma sát và môi trường ẩm ướt cũng là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, gây viêm nhiễm và hình thành mụn.

Cách giảm thiểu nguy cơ tái phát:

• Vệ sinh sạch sẽ: Gội đầu thường xuyên, xả sạch dầu gội, dầu xả. Lau khô vùng da sau gáy sau khi gội đầu. Tắm rửa sạch sẽ, chú ý nhất là ở vùng ngực và trước ngực hàng ngày, đặc biệt là sau khi vận động.
• Chọn trang phục phù hợp: Mặc áo ngực vừa vặn, làm từ chất liệu thấm hút mồ hôi. Hạn chế mặc áo quá chật hoặc áo ngực có chất liệu cứng, gây ma sát.
• Tẩy tế bào chết: Thực hiện tẩy tế bào chết định kỳ cho cả vùng sau gáy và ngực để loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa, giúp lỗ chân lông thông thoáng.
• Chăm sóc da đúng cách: Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, không gây kích ứng, phù hợp với loại da của bạn.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Uống đủ nước, ăn nhiều rau củ quả, hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.
• Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng, stress cũng là một trong những nguyên nhân gây mụn.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây mụn nhọt

Mụn nhọt, dù xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, đều bắt nguồn từ sự kết hợp của hai yếu tố chính bao gồm tắc nghẽn lỗ chân lông và nhiễm trùng da.

• Tắc nghẽn lỗ chân lông: Lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi tế bào chết, dầu thừa, bụi bẩn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Đây là bước khởi đầu cho quá trình hình thành mụn nhọt.
• Nhiễm trùng da: Vi khuẩn, đặc biệt là Staphylococcus aureus, xâm nhập vào lỗ chân lông bị tắc nghẽn, gây viêm nhiễm. Hệ miễn dịch phản ứng lại bằng cách gửi bạch cầu đến tiêu diệt vi khuẩn, dẫn đến hình thành mủ bên trong mụn nhọt.

Vi khuẩn Staphylococcus aureus là loại vi khuẩn thường trú ngụ trên da mà không gây hại. Tuy nhiên, khi có điều kiện thuận lợi như lỗ chân lông bị tắc nghẽn, vết thương hở trên da, chúng sẽ xâm nhập và gây nhiễm trùng. Staphylococcus aureus sản sinh ra độc tố gây viêm, phá hủy tế bào, góp phần hình thành mụn nhọt.

Lời khuyên từ bác sĩ khi bị nổi mụn nhọt

Bị mụn nhọt tuy gây khó chịu nhưng thường không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay khi:

• Mụn nhọt lớn, đau nhức, sưng tấy: Đặc biệt khi kèm theo sốt hoặc nổi nhiều mụn cùng lúc.
• Mụn không tự khỏi sau 2 tuần: Hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng nặng hơn như lan rộng, sưng đỏ.
• Mụn mọc ở vị trí nhạy cảm: Như trên mặt, gần mắt, mũi, miệng.

Để ngăn ngừa mụn nhọt, bác sĩ thường khuyên bạn xây dựng lối sống lành mạnh, bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Uống nhiều nước, ăn nhiều rau củ quả, hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đường.
• Vệ sinh cá nhân: Tắm rửa sạch sẽ hàng ngày, đặc biệt là sau khi vận động. Mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi.
• Kiểm soát stress: Thư giãn, ngủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn.

Về việc sử dụng thuốc:

• Thuốc kháng sinh: Chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt trong trường hợp mụn nhọt nặng, nhiễm trùng lan rộng.
• Tuân thủ đúng liều lượng: Sử dụng đủ liều, đủ thời gian theo chỉ định, không tự ý ngưng thuốc.

Lưu ý: Tự ý nặn mụn có thể khiến tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, lây lan sang vùng da khác và để lại sẹo.

Những câu hỏi thường gặp

1. Làm thế nào để phân biệt mụn nhọt với mụn bọc thông thường?

Mụn nhọt và mụn bọc đều là các dạng viêm nhiễm nang lông. Tuy nhiên, mụn nhọt thường có kích thước nhỏ hơn mụn bọc, chỉ khu trú ở nang lông. Mụn bọc có thể lan rộng ra xung quanh, gây viêm nhiễm sâu hơn và đau nhức nhiều hơn.

2. Mụn nhọt có lây không?

Mụn nhọt do vi khuẩn gây ra nhưng không lây lan qua tiếp xúc thông thường. Tuy nhiên, bạn cần tránh dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, dao cạo râu với người bị mụn nhọt để hạn chế nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn.

3. Bị mụn nhọt ở bẹn phải làm sao?

Bẹn là vùng da nhạy cảm nên cần đặc biệt cẩn trọng khi xử lý mụn nhọt. Vệ sinh sạch sẽ vùng kín bằng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ. Tránh mặc quần áo quá chật, bí bách. Nếu mụn nhọt gây đau nhức nhiều, sưng to hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, cần đến gặp bác sĩ để được khám và điều trị.

Kết luận

Mụn nhọt là một tình trạng da liễu thường gặp, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm mỹ. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị mụn nhọt sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả, tránh những biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng máu. 

Điều quan trọng là phải vệ sinh da sạch sẽ, giữ cho da khô thoáng và có chế độ ăn uống lành mạnh để tăng cường sức đề kháng.Khi bị mụn nhọt, không nên tự ý nặn mụn mà cần đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời. 

Bạn hãy tiếp tục theo dõi bài viết của Hello Bacsi để cập nhật thêm những thông tin, kiến thức bổ ích trong việc chăm sóc da và giải quyết các vấn đề về da liễu nhé!