Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ mang bầu. Bệnh có diễn biến âm thầm nên rất khó phát hiện. Theo thống kê cứ 7 mẹ bầu lại có 1 người gặp phải bị tiểu đường thai kỳ. Vậy nên tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không luôn là trăn trở của nhiều thai phụ. Hãy cùng tìm hiểu tiểu đường thai kỳ nguy hiểm như thế nào cho mẹ và bé trong bài viết sau!

I. 𝐓𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐢 𝐤𝐲̀ 𝐥𝐚̀ 𝐠𝐢̀?

Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tiểu đường thai kỳ là “tình trạng rối loạn dung nạp glucose ở bất kỳ mức độ nào, khởi phát hoặc được phát hiện lần đầu tiên trong lúc mang thai”. Tình trạng này thường không có triệu chứng nên khó phát hiện và sẽ biến mất sau 6 tuần kể từ sau khi sinh.

II. 𝐍𝐠𝐮𝐲𝐞̂𝐧 𝐧𝐡𝐚̂𝐧 𝐠𝐚̂𝐲 𝐫𝐚 𝐭𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐢 𝐤𝐲̀?

Trong suốt quá trình mang thai, nhau thai tạo ra nội tiết tố giúp thai nhi phát triển. Nhưng đồng thời chính những nội tiết tố này gây ức chế đến insulin, gây ra tình trạng rối loạn nội tiết tố, làm cho lượng đường trong máu mẹ bầu tăng cao.

III. 𝐃𝐚̂́𝐮 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐜𝐮̉𝐚 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐭𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐢 𝐤𝐲̀ 𝐥𝐚̀ 𝐠𝐢̀?

Như đã nói ở trên bệnh tiểu đường thai kỳ diễn ra âm thầm, không có triệu chứng cụ thể nên rất khó phát hiện. Bạn chỉ biết mình có mắc bệnh hay không cho đến khi bạn đi khám thai định kỳ và bác sĩ cho bạn làm xét nghiệm đường huyết bằng cách test dung nạp glucose vào khoảng giữa tuần 24 – 28. Một vài dấu hiệu tiểu đường thai kỳ chung ở các thai phụ mắc bệnh này là:

• Khát nước thường xuyên, hay thức giấc giữa đêm để uống nước.

• Đi tiểu nhiều lần và lượng nước tiểu cũng nhiều so với các thai phụ khác.

• Nếu chẳng may bị trầy hoặc xước, vết thương sẽ lâu lành.

• Vùng kín bị nhiễm nấm, dùng các kem/thuốc trị nấm thông thường không hết.

• Sụt cân, cơ thể mệt mỏi, uể oải.

𝐓𝐞𝐬𝐭 𝐝𝐮𝐧𝐠 𝐧𝐚̣𝐩 𝐠𝐥𝐮𝐜𝐨𝐬𝐞 𝐥𝐚̀ 𝐠𝐢̀?

Các bước tiến hành xét nghiệm dung nạp Glucose 75g – 2 giờ.

• Lần khám 1: Khi thai phụ đến khám thai lần đầu tiên vào 3 tháng đầu thai kỳ, bác sĩ sẽ cho xét nghiệm đường huyết lúc đói hoặc đường huyết bất kỳ. Nếu chỉ số đường huyết lúc đói là ≥ 126 (mg/dL) hoặc đường huyết bất kỳ là ≥ 200 (mg/dL), bác sĩ sẽ chẩn đoán tiểu đường thai kỳ.

• Lần khám sau đó: vào tuần lễ 24 – 28 của thai kỳ, bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ bầu về tầm soát tiểu đường thai kỳ bằng xét nghiệm dung nạp glucose 75g – 2 giờ. Khi làm xét nghiệm dung nạp glucose, bạn sẽ được lấy máu lần đầu tiên vào buổi sáng lúc bụng đói. Sau đó, bạn sẽ được cho uống 250ml nước đường để kiểm tra cơ thể phản ứng như thế nào với glucose. Khoảng 1 giờ sau uống và 2 giờ sau khi uống, bạn sẽ được lấy máu xét nghiệm lần nữa. (Lượng máu lấy đi rất ít, khoảng 2ml, và xét nghiệm máu không gây nguy hiểm cho mẹ và bé nên các mẹ cứ yên tâm nhé)

Nếu kết quả cho biết nồng độ đường cao, bạn sẽ được bác sĩ theo dõi cẩn thận. Trường hợp nồng độ đường quá cao, bác sĩ sẽ chỉ định việc tiêm insulin là cần thiết.

IV. 𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 đ𝐨̂́𝐢 𝐭𝐮̛𝐨̛̣𝐧𝐠 𝐧𝐚̀𝐨 𝐝𝐞̂̃ 𝐦𝐚̆́𝐜 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐭𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐢 𝐤𝐲̀?

Ai có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ?

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ dễ mắc đái tháo đường thai kỳ bao gồm:

- Những phụ nữ trên 25 tuổi

- Trong gia đình có người trực hệ (ông bà, cha mẹ, anh chị em...) mắc đái tháo đường

- Người có bệnh lý về sản khoa như: tiền sản giật, thai lưu, khó có thai, từng sinh con to (trên 4kg), người mắc buồng trứng đa nang…

- Người thừa cân, béo phì trước khi mang thai và trong quá trình mang thai. Một số bà mẹ trong quá trình mang thai có chế độ ăn không cân bằng dẫn tới rối loạn chuyển hóa như: ăn quá nhiều tinh bột, carbohydrate, hoa quả…

V. 𝐂𝐡𝐞̂́ đ𝐨̣̂ 𝐚̆𝐧 𝐜𝐡𝐨 𝐦𝐞̣ 𝐛𝐚̂̀𝐮 𝐛𝐢̣ 𝐭𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐢 𝐤𝐲̀

Việc thực hiện chế độ ăn lành mạnh, khoa học kết hợp vận động hợp lý khi mang thai sẽ giúp bạn kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ mà không cần dùng đến thuốc.

“𝐁𝐢̣ 𝐭𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐢 𝐤𝐲̀ 𝐧𝐞̂𝐧 𝐚̆𝐧 𝐠𝐢̀?” là câu hỏi của hầu hết các mẹ bầu khi bị chẩn đoán mắc bệnh. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp và cách cân bằng lượng tinh bột, chất béo và protein trong khẩu phần ăn của bạn hằng ngày.

Các chuyên gia thường khuyến khích phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ nên duy trì những thói quen ăn uống sau:

𝐇𝐚̃𝐲 𝐚̆𝐧 𝐬𝐚́𝐧𝐠 đ𝐚̂̀𝐲 đ𝐮̉

Dù bận đến thế nào thì bạn cũng không nên bỏ bữa sáng để đảm bảo đủ năng lượng cho một ngày. Việc ăn sáng đủ dưỡng chất giúp ổn định lượng đường huyết và giảm cảm giác thèm ăn bất chợt nhé.

Bạn có thể ăn sáng với ngũ cốc nguyên hạt (đậu xanh, đậu nành, đậu đỏ,…) một ít tinh bột và có thể tráng miệng bằng một hũ sữa chua. Sữa chua cực kỳ giúp ích cho mẹ bầu hay bị táo bón hoặc lâu ngày không đi ngoài nhé.

𝐓𝐫𝐚́𝐧𝐡 𝐱𝐚 𝐭𝐡𝐮̛̣𝐜 𝐩𝐡𝐚̂̉𝐦 𝐜𝐨́ đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐯𝐚̀ 𝐭𝐢𝐧𝐡 𝐛𝐨̣̂𝐭

Để giữ nồng độ đường trong máu không tăng quá cao, bạn cần phải tránh xa các thực phẩm giàu tinh bột và đường có khả năng làm tăng lượng đường như bánh ngọt, bánh kem, kẹo, các loại chè và nước ngọt. Bạn có thể ăn các món như ngô (bắp), khoai lang , các loại đậu, táo, lê, cam…

𝐊𝐢𝐞̂𝐧𝐠 𝐮𝐨̂́𝐧𝐠 𝐧𝐮̛𝐨̛́𝐜 𝐞́𝐩 𝐭𝐫𝐚́𝐢 𝐜𝐚̂𝐲

Ngay cả đường tự nhiên trong trái cây cũng có thể làm tăng lượng đường trong máu, vì vậy đừng lạm dụng chúng nhiều quá nhé. Thay vào đó, bạn có thể ăn trái cây tươi, vì các loại trái cây tươi có chứa chất xơ giúp làm chậm sự hấp thu đường vào máu.

𝐇𝐚̃𝐲 𝐚̆𝐧 𝐜𝐚́𝐜 𝐥𝐨𝐚̣𝐢 𝐭𝐡𝐮̛̣𝐜 𝐩𝐡𝐚̂̉𝐦 𝐜𝐨́ 𝐜𝐡𝐮̛́𝐚 𝐜𝐫𝐨̂𝐦

Loại khoáng chất này đã được chứng minh có thể giúp cải thiện việc dung nạp glucose của bệnh tiểu đường thai kỳ. Bạn có thể tìm thấy khoáng chất này trong các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt, rau bina, cà rốt và thịt gà. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn muốn uống thuốc bổ sung crôm.

𝐀̆𝐧 𝐭𝐡𝐮̛́𝐜 𝐚̆𝐧 𝐜𝐡𝐮̛́𝐚 𝐢́𝐭 𝐜𝐡𝐚̂́𝐭 𝐛𝐞́𝐨

Tất cả mọi người đều cần chất béo, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, ăn nhiều chất béo quá cũng không tốt cho sức khỏe của mẹ bầu. Bạn nên tập trung ăn các thực phẩm chứa chất béo lành mạnh như các loại hạt hoặc bổ sung chất béo từ dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu ôliu…

𝐊𝐢𝐞̂̉𝐦 𝐬𝐨𝐚́𝐭 𝐜𝐚̂𝐧 𝐧𝐚̣̆𝐧𝐠

Tăng cân một cách nhanh chóng (1kg trở lên/tuần) sẽ tạo ra lượng mỡ thừa cho cơ thể và có thể gây hiệu ứng kháng insulin. Do đó, bạn cần kiểm soát cân nặng một cách chặt chẽ.

Bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các bài tập vận động trong thai kỳ giúp giảm cân khi mang thai để kiểm soát cân nặng hiệu quả. Bạn cũng có thể tìm hiểu các bài tập yoga cho mẹ bầu để có thể tự tập tại nhà.

VI. 𝐓𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐢 𝐤𝐲̀ 𝐜𝐨́ 𝐧𝐠𝐮𝐲 𝐡𝐢𝐞̂̉𝐦 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠?

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không là những thắc mắc phổ biến. Cụ thể, theo NHS - trang web y tế lớn nhất của Vương quốc Anh , các thai phụ khi mắc tiểu đường thai kỳ có thể làm tăng tỷ lệ sảy thai, lưu thai, sinh non, đa ối, tăng huyết áp, nhiễm trùng tiết niệu, mổ lấy thai, viêm đài bể thận. Về lâu dài, các mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ tiến triển thành tiểu đường thai kỳ 2 và các biến chứng liên quan.

Tăng huyết áp và nguy cơ tiền sản giật

Thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ dễ bị cao huyết áp hơn thai phụ bình thường. Tăng huyết áp trong thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng như tiền sản giật, sản giật, suy gan, thận, tai biến mạch máu não,thai chậm phát triển, sinh non và tăng tỷ lệ chết chu sinh (hiện tượng thai nhi và trẻ sơ sinh tử vong trong tuần đầu tiên sau khi chào đời). Tỷ lệ các thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ bị tiền sản giật chiếm khoảng 12% cao hơn so với các thai phụ bình thường khác.

Sinh non

Thai phụ bị tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ sinh non so với thai phụ không bị tiểu đường thai kỳ. Nguyên nhân dẫn đến sinh non ở những thai phụ này là do kiểm soát glucose huyết muộn, đa ối, tiền sản giật, nhiễm trùng tiết niệu, tăng huyết áp.

Đa ối

Đa ối thường xuất hiện từ tuần 26-32 của thai kỳ, làm tăng nguy cơ sinh non ở thai phụ.

Nhiễm khuẩn tiết niệu

Tình trạng nhiễm khuẩn có thể không có triệu chứng lâm sàng nhưng làm cho glucose huyết tương thai phụ mất cân bằng và cần phải điều trị để tránh viêm đài bể thận cấp.

Ảnh hưởng về lâu dài

Nghiên cứu cho thấy, thai phụ có tiền sử tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao tiến thành tiểu đường thai kỳ tuýp 2 trong tương lai. Ngoài ra, thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ sẽ tăng nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai tiếp theo.

Tiểu đường thai kỳ nguy hiểm như thế nào cho thai nhi?

Bên cạnh những nguy hiểm cho mẹ, tiểu đường thai kỳ còn có thể gây ra một số nguy hiểm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi vào giai đoạn 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ.

Giai đoạn 3 tháng đầu Thai có thể không phát triển, sảy thai, dị tật bẩn sinh.

Giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ: Tăng tiết insulin thai nhi, làm thai nhi tăng trưởng quá mức.

Thai tăng trưởng quá mức

Hiện tượng này là hậu quả của tăng vận chuyển glucose từ mẹ bầu vào thai. Lượng glucose này kích thích tụy thai nhi bài tiết insulin làm tăng nhu cầu năng lượng, kích thích thai nhi tăng trưởng. Việc này có thể khiến quá trình sinh nở gặp các khó khăn như phải sinh mổ, sinh khó do kẹt vai, em bé bị chấn thương khi sinh,…

Hạ glucose huyết tương

Chiếm khoảng 15-25% ở trẻ sơ sinh có mẹ bị đái tháo đường. Nguyên nhân tình trạng này thường do gan thai nhi đáp ứng kém với glucagon, gây ra tình trạng giảm tân tạo glucose từ gan.

Bệnh lý đường hô hấp

Trước đây, hội chứng suy hô hấp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh có mẹ mắc tiểu đường trong thai kỳ, chiếm tỷ lệ 30%. Hiện nay, nhờ các thiết bị đánh giá độ trưởng phổi của thai nhi giúp các bác sĩ can thiệp kịp thời mà tỷ lệ này giảm còn khoảng 10%.

Tăng hồng cầu

Đây là một tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh khi mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ.

Nguy cơ tử vong ngay sau sinh

Mặc dù tình trạng này hiếm gặp nhưng nếu bệnh tiểu đường thai kỳ không được điều trị có thể dẫn đến thai chết lưu trước hoặc ngay sau khi sinh.

Vàng da sơ sinh

25% em bé sau sinh có mẹ mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ vàng da do tăng hủy hemoglobin dẫn đến tăng bilirubin huyết tương, có thể phải điều trị tại bệnh viện.

Nguy cơ béo phì và bệnh tiểu đường tuýp 2 sau này

Các ảnh hưởng khác về lâu dài như gia tăng tần suất béo phì, khi lớn trẻ sớm bị mắc đái tháo đường 2. Trẻ sinh ra từ bà mẹ bị đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ mắc đái tháo đường tăng gấp 8 lần khi đến 19-27 tuổi.

Như vậy bài viết này đã giúp các mẹ bầu giải đáp băn khoăn về vấn đề tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không . Tiểu đường thai kỳ là căn bệnh nguy hiểm thường gặp có thể xảy đến với bất kỳ phụ nữ nào. Do đó, các thai phụ cần đi khám thai đúng lịch và lưu ý các triệu chứng thường gặp ở bệnh này để sớm phát hiện và điều trị đúng cách, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân và sự phát triển của thai nhi sau này.