Thuốc tim mạch và những điều bạn cần lưu ý

Thuốc tim mạch có thể giúp bạn kiểm soát tốt các dấu hiệu bệnh tim, đồng thời ngăn ngừa những biến chứng có nguy cơ xảy ra.

Sử dụng thuốc tim mạch theo chỉ định từ bác sĩ là phương pháp điều trị các bệnh liên quan đến hệ tuần hoàn hiệu quả nhất. Những lợi ích do thuốc tim mạch mang lại có thể bao gồm:

• Hạn chế rủi ro phát sinh các biến chứng nguy hiểm như suy tim hay đột quỵ
• Kiểm soát tốt các dấu hiệu bệnh tim như tăng huyết áp, hàm lượng cholesterol trong máu cao, đau thắt ngực…
• Cải thiện chất lượng cuộc sống trong giai đoạn này

Tuy nhiên, không phải bất kỳ thuốc tim mạch nào cũng đều có tất cả công dụng như trên. Hiệu quả của thuốc sẽ phụ thuộc vào loại thuốc bạn chọn cũng như cách dùng.

Vậy, bạn đã biết mình cần loại thuốc tim mạch nào và làm sao sử dụng đúng cách chưa?

Các loại thuốc tim mạch phổ biến

Tùy vào vấn đề sức khỏe đang diễn ra cũng như các triệu chứng bệnh tim mạch phát sinh, bác sĩ sẽ đề ra những toa thuốc phù hợp. Chẳng hạn như, để đối phó với cơn đau tim hay thắt ngực, bạn có thể sẽ cần sử dụng phối hợp nhiều loại thuốc tim mạch khác nhau.

Sau đây là một số loại thuốc tim mạch bác sĩ thường chỉ định:

Thuốc làm loãng và chống đông máu

Một trong nhiều nguyên nhân phổ biến dẫn đến các bệnh về tim mạch là sự hiện diện của huyết khối trong mạch máu, gây cản trở cho dòng lưu lượng tế bào hồng cầu. Từ đó, nguy cơ đau tim hay thậm chí đột quỵ phát sinh rất cao.

Chính vì vậy, việc quan trọng lúc bấy giờ là làm loãng máu. Heparin có thể trở thành “đồng minh” đáng tin cậy của bạn trong trường hợp này. Tuy nhiên, nếu bạn bị dị ứng với loại thuốc trên, hãy yêu cầu bác sĩ kê một toa thuốc làm loãng máu khác, chẳng hạn như:

Warfarin

Nếu đang trong quá trình điều trị bằng warfarin, bạn sẽ cần phải làm xét nghiệm máu thường xuyên để kiểm tra loại thuốc tim mạch trên có hoạt động đúng như mong đợi hay không.

Mặt khác, cơ chế hoạt động của warfarin có thể bị tác động bởi một số yếu tố, chẳng hạn như:

• Thực phẩm
• Thảo dược
• Thức uống chứa cồn như bia, rượu…
• Vitamin bổ sung

Do đó, bạn nên tham vấn bác sĩ về những thứ có thể tương tác với warfarin mà bạn dễ dàng gặp phải. Đồng thời, bạn cũng cần hỏi ý kiến bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào khác mà bạn dự định trong thời gian này.

Thuốc chống đông máu thế hệ mới (NOAC)

Khi dùng một số thuốc chống đông máu thế hệ mới như dabigatran, apixaban và rivaroxaban, bạn có thể không cần phải làm xét nghiệm máu liên tục như lúc sử dụng warfarin.

Thuốc ức chế kết tập tiểu cầu

Thuốc ức chế kết tập tiểu cầu thông dụng gồm clopidogrel, prasugrel và ticagrelor. Đôi khi chúng có thể sử dụng kết hợp chung với aspirin. Vai trò của thuốc này là hạn chế yếu tố gây đông máu (tiểu cầu) “kết dính” với nhau, từ đó ngăn chặn sự hình thành của huyết khối.

Thông thường, bạn sẽ cần dùng loại thuốc tim mạch này sau khi trải qua ca phẫu thuật nong mạch vành và đặt stent. Trong vài tình huống, người bị đau tim tái phát hoặc đau thắt ngực cũng sẽ được chỉ định sử dụng thuốc ức chế kết tập tiểu cầu.

Thuốc kiểm soát huyết áp

Tăng huyết áp là tác nhân hàng đầu “đứng sau” các bệnh tim mạch. Do đó, nếu muốn điều trị triệt để vấn đề phát sinh ở tim, trước hết bạn sẽ cần kiểm soát huyết áp bằng các loại thuốc như:

Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE)

Nhiệm vụ của thuốc ức chế men chuyển là “mở rộng” mao mạch để máu lưu thông dễ dàng. Như vậy, huyết áp từ tim tạo ra cũng sẽ hạ dần về mức bình thường, từ đó giảm bớt gánh nặng công việc ở tim đáng kể.

Tuy nhiên, nếu loại thuốc này gây tác dụng phụ, bác sĩ có thể giúp bạn thay thế bằng thuốc ức chế thụ thể angiotensin II. Tác dụng của cả hai nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp này tương đương nhau.

Thuốc chẹn beta

Cơ chế hoạt động của thuốc chẹn beta là giảm nhịp tim đập, từ đó giúp hạ huyết áp cũng như giảm nguy cơ đau tim phát sinh. Trong một số trường hợp, bạn cũng có thể sử dụng loại thuốc tim mạch này trong quá trình điều trị rối loạn nhịp tim hoặc đau thắt ngực.

Thuốc kiểm soát hàm lượng cholesterol trong máu

Thuốc statin hoạt động như một loại thuốc tim mạch bằng cách giảm bớt hàm lượng cholesterol trong máu, từ đó ngăn ngừa rủi ro đau tim hoặc đột quỵ phát tác. Đôi khi loại thuốc này còn có thể giảm nồng độ triglyceride trong cơ thể.

Ngoài những người được chẩn đoán nồng độ cholesterol trong máu cao, người đã trải qua biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, đau tim… cũng sẽ cần dùng thuốc statin, kể cả khi hàm lượng hoạt chất này trong cơ thể họ ở mức bình thường. Đặc biệt, người mắc bệnh mạch vành càng cần sử dụng loại thuốc này.

Đôi khi, trong quá trình điều trị, bác sĩ có thể thay đổi lại liều lượng sử dụng của thuốc statin, nhằm đảm bảo thuốc vẫn hoạt động tốt và gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào.

Thuốc chống đau thắt ngực

Vai trò của thuốc nitrate là làm tăng lưu lượng hồng cầu đến tim bằng cách “mở rộng” các mạch máu, từ đó ngăn chặn và điều trị cơn đau thắt ở lồng ngực.

Dựa vào thời gian tác dụng của thuốc, các nhà nghiên cứu phân loại thuốc nitrate thành hai nhóm gồm:

• Nhóm có tác dụng tức thời: phổ biến nhất là glyceryl trinitrate (GTN), có thể thuyên giảm các triệu chứng đau thắt ngực trong vài phút.
• Nhóm có tác dụng lâu dài: có khả năng ngăn ngừa triệu chứng đau thắt ngực, nhưng không thể giảm bớt cơn đau trong ít phút.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tim mạch

Bạn sẽ cần ghi nhớ một số lưu ý dưới đây nhằm đảm bảo thuốc mang lại hiệu quả như mong đợi, bao gồm:

• Không uống thuốc tim mạch nếu không được bác sĩ kê đơn.
• Tập thói quen dùng thuốc chính xác theo chỉ dẫn từ bác sĩ, bao gồm cả liều lượng hay cách sử dụng.
• Mặt khác, thuốc tim mạch cần thời gian dài để kiểm soát các vấn đề phát sinh tại đây. Do đó, kể cả khi cảm thấy bản thân khá hơn, bạn vẫn phải tiếp tục duy trì việc uống thuốc theo toa, tuyệt đối không tự ý ngưng dùng thuốc.
• Bất kỳ loại thuốc nào cũng có tác dụng phụ, bao gồm cả thuốc tim mạch. Nếu bạn gặp phải biến cố như chóng mặt, hãy thử ngồi hoặc nằm nghỉ trong vài phút. Hãy báo lại với bác sĩ nếu các tác dụng phụ vẫn tiếp tục tái phát.
• Không tự ý cắt giảm đơn thuốc để tiết kiệm tiền. Điều này không chỉ khiến bạn “hao hụt” về mặt tài chính mà cả mặt sức khỏe do tình trạng của bạn chắc chắn sẽ không cải thiện nếu bạn không uống thuốc đúng liều lượng.
• Nói chuyện với bác sĩ về những loại thuốc bạn đang hoặc có dự định dùng trong thời gian này. Chúng có thể bao gồm thuốc không kê đơn, thảo dược hay vitamin bổ sung. Một số chúng có nguy cơ tương tác với thuốc tim mạch.
• Toa thuốc của bạn có thể bao gồm nhiều loại. Hãy đảm bảo bản thân luôn uống đủ thuốc.

Bác sĩ sẽ cân nhắc và kê toa thuốc tim mạch cho bạn dựa trên vấn đề phát sinh cũng như những triệu chứng đang diễn ra. Điều kiện tiên quyết để đạt kết quả điều trị như mong đợi là bạn không được tự ý sử dụng các loại thuốc này, đồng thời thực hiện đúng chỉ dẫn từ các chuyên gia.