Tìm hiểu chung
Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích là một hội chứng rối loạn ở ruột già có thể gây đau bụng kèm táo bón hoặc tiêu chảy.
Thức ăn trong đường tiêu hóa đi từ ruột non đến ruột già. Chức năng chính của ruột già là hấp thụ nước và đẩy phân ra ngoài nhờ các nhu động ruột. Ở những người mắc bệnh hội chứng ruột kích thích, nhu động ruột hoạt động dưới sự co thắt cơ sẽ diễn ra bất thường. Tình trạng cơ co thắt quá mức sẽ gây tiêu chảy. Ngược lại, cơ co thắt chậm hoặc ít sẽ dẫn đến táo bón. Việc nhu động ruột hoạt động không liên tục và bất thường có thể gây đau bụng hoặc cảm giác muốn đi ngoài ngay lập tức.
Những ai thường mắc phải hội chứng ruột kích thích?
Cứ 100 người thì có 10-15 người bị hội chứng ruột kích thích. Trong đó, một số nghiên cứu cho thấy bệnh nhân nữ chiếm tỷ lệ cao gấp hai lần so với bệnh nhân nam. Hội chứng ruột kích thích thường khởi phát ở lứa tuổi vị thành niên trở lên nhưng không loại trừ khả năng đến khi già, bệnh mới xuất hiện triệu chứng.
[embed-health-tool-bmr]
Triệu chứng và dấu hiệu
Những dấu hiệu và triệu chứng ruột kích thích là gì?
Những triệu chứng ruột kích thích bao gồm: đầy hơi, đau bụng, táo bón, tiêu chảy hoặc bị táo bón, tiêu chảy luân phiên. Trong đó triệu chứng phổ biến nhất là đau hoặc khó chịu ở bụng. Cơn đau có thể khiến người bệnh có cảm giác giống như bị chuột rút, và kèm theo những dấu hiệu sau:
- Cơn đau cải thiện sau khi đại tiện
- Tần suất đi ngoài có sự thay đổi
- Phân không giống lúc trước.
Những triệu chứng ruột kích thích khác có thể bao gồm: cảm giác muốn đi ngoài khẩn cấp hoặc đi ngoài không hết phân. Những dấu hiệu này tái đi tái lại hàng ngày, hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm.
Ngoài ra, người bị hội chứng ruột kích thích có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh hay bị hội chứng ruột kích thích nên ăn gì để giảm nhẹ triệu chứng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Thực tế là tỷ lệ người mắc chứng bệnh này khá cao nhưng lại ít người đến gặp bác sĩ. Nếu bạn có những triệu chứng hội chứng ruột kích thích như trên thì nên gặp bác sĩ vì các triệu chứng trên cũng có thể gặp phải ở các bệnh thực thể nghiêm trọng tại ruột như ung thư.
Ngoài ra, hội chứng ruột kích thích là một chứng rối loạn mãn tính, nghĩa là nó sẽ kéo dài khá lâu, thường là nhiều năm. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể xuất hiện và biến mất. Bạn có thể đã mắc hội chứng ruột kích thích nếu:
- Bạn đã có triệu chứng ít nhất ba lần một tháng trong 3 tháng qua.
- Các triệu chứng đầu tiên bắt đầu trong vòng 6 tháng gần đây.
Trong trường hợp trên, bạn cần phải đi khám ngay lập tức. Bác sĩ có thể giúp bạn điều trị các triệu chứng và loại bỏ vấn đề sức khỏe hoặc tránh những biến chứng như tiêu chảy mãn tính.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích là gì?
Hiện nay, nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích vẫn không được xác định rõ. Thế nhưng, các chuyên gia sức khỏe tin rằng sự tương tác sai lệch giữa não và đường tiêu hóa là nguyên nhân gây ra triệu chứng co cơ bất thường gây nên tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón. Ngoài ra, nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích do có ruột non nhạy cảm một cách bất thường.
Nhìn chung, các triệu chứng gây ra do một trong những yếu tố sau:
- Thực phẩm: Mặc dù sự liên quan giữa dị ứng thực phẩm hoặc chứng không dung nạp lactose và hội chứng ruột kích thích chưa được chứng minh rõ ràng, nhưng ở một số người, khi ăn một số thực phẩm nhất định có thể gây ra những triệu chứng ruột kích thích nghiêm trọng.
- Căng thẳng hoặc vấn đề tâm lý như ức chế tinh thần.
- Thay đổi hormone, chẳng hạn như do chu kỳ kinh nguyệt.
- Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa như khuẩn salmonella.
- Tác dụng phụ từ thuốc kháng sinh.
- Di truyền.
Nguy cơ mắc bệnh
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) là gì?
Nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích sẽ cao nếu bạn có các yếu tố sau:
- Độ tuổi: Hội chứng ruột kích thích thường phát bệnh với đối tượng dưới 45 tuổi.
- Giới tính: Nữ giới có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 lần nam giới.
- Gia đình có người bị hội chứng ruột kích thích.
- Có vấn đề về sức khỏe tinh thần như lo lắng, trầm cảm, rối loạn nhân cách hoặc bị lạm dụng tình dục tuổi vị thành niên.
Việc không có các yếu tố nguy cơ bệnh không có nghĩa là bạn không thể mắc bệnh. Những dấu hiệu trên chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để biết thêm chi tiết.
Điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những phương pháp dùng để điều trị hội chứng ruột kích thích là gì?
Trước hết, việc thay đổi lối sống có thể giúp giảm các triệu chứng hội chứng ruột kích thích, bao gồm thiết lập chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ, loại bỏ các thức ăn tạo khí, uống đủ nước, luyện tập thể dục và quản lý tốt tình trạng căng thẳng.
Ngoài ra, bác sĩ có thể giúp bạn lựa chọn những loại thuốc trị hội chứng ruột kích thích. Các loại thuốc có thể được sử dụng bao gồm:
- Thuốc bổ sung chất xơ
- Thuốc chống tiêu chảy
- Thuốc kháng cholinergic và chống co thắt
- Thuốc kháng sinh.
Hai loại thuốc đã được công nhận có thể chữa hội chứng ruột kích thích bao gồm:
- Alosetron
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán hội chứng ruột kích thích (IBS)?
Không phải ai có các triệu chứng về đường tiêu hóa cũng mắc phải hội chứng ruột kích thích. Bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh bằng cách hỏi bệnh sử để đoán triệu chứng. Không có xét nghiệm đặc biệt nào để xác minh được một người có bị hội chứng ruột kích thích hay không. Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể chỉ định bạn tiến hành xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, soi đại tràng sigma linh hoạt hoặc nội soi đại tràng nhỏ để tìm ra các chứng rối loạn hoặc các bệnh có liên quan khác.
Phong cách sống và thói quen sinh hoạt
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của hội chứng ruột kích thích (IBS)?
Để hạn chế diễn tiến của bệnh này, bạn nên duy trì những hoạt động sau:
- Tìm hiểu những loại thức ăn làm cho triệu chứng trầm trọng hơn và hạn chế tiêu thụ những loại thức ăn đó
- Duy trì một chế độ dinh dưỡng với những thực phẩm giàu chất xơ, ngũ cốc và rau quả
- Có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân đối
- Hãy uống nhiều nước để giúp ruột già hoạt động tốt
- Hãy uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ
- Hãy tập thể dục vừa phải khoảng 30 phút mỗi ngày;
- Hãy cố tránh bị stress.
Tuy hội chứng ruột kích thích là bệnh lành tính nhưng có rất nhiều bệnh thực thể có thể gây ra những triệu chứng tương tự trên. Vì vậy, trước khi chẩn đoán bạn bị hội chứng này, bác sĩ có thể cần thực hiện nhiều xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân gây bệnh nguy hiểm hơn như ung thư đại tràng hay nhiễm trùng tiêu hóa.
Khi được chẩn đoán mắc phải hội chứng ruột kích thích, bạn đừng quá lo lắng mà hãy sử dụng thuốc và sinh hoạt theo lời khuyên của bác sĩ. Việc lo lắng, căng thẳng có thể làm bệnh kéo dài và nặng hơn. Hy vọng thông tin chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn và người thân có thêm kiến thức về phòng tránh và cải thiện bệnh.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
