Nhật Bản luôn là quốc gia xếp thứ hạng cao xét về tuổi thọ trung bình của người dân. Tuổi thọ của người Nhật cao hơn chủ yếu là do số ca tử vong do bệnh tim mạch và ung thư ít hơn. Vì vậy, chế độ ăn uống của người Nhật rất được quan tâm tìm hiểu. Trong đó, Nattokinase – một loại enzyme có trong một loại thực phẩm truyền thống natto của người Nhật, được tìm thấy có nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch.
Bài viết sau cung cấp một số thông tin hữu ích về nguồn gốc, công dụng và cách sử dụng Nattokinase. Cùng tìm hiểu nhé!
Nattokinase là gì?
Nattokinase là một loại enzyme có trong natto, một loại thực phẩm truyền thống của Nhật Bản được làm từ đậu nành lên men. Enzyme này được tạo ra trong quá trình lên men đậu nành bởi một loại vi khuẩn có tên là Bacillus subtilis.
Vào năm 1980, nhà nghiên cứu người Nhật tại trường Đại học Y Chicago – Hiroyuki Sumi, đã phát hiện ra rằng natto có thể hòa tan fibrin nhân tạo (protein liên quan đến sự hình thành huyết khối). Từ đó, nhóm nghiên cứu đã chiết xuất enzym này và đặt tên là Nattokinase.
Hiện nay, enzyme này đã có trong nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe giúp người tiêu dùng tiếp cận và sử dụng dễ dàng.
Nattokinase có tác dụng gì?
Việc ăn nhiều natto có liên quan đến tuổi thọ trung bình dài hơn của người dân Nhật Bản và tỷ lệ mắc bệnh mạn tính thấp hơn. Đặc biệt, các nghiên cứu cho thấy những người có chế độ ăn giàu natto có tỷ lệ tử vong do bệnh tim thấp hơn. Những tác dụng này được cho là đến từ enzyme Nattokinase.
Ngăn ngừa hình thành cục máu đông
Nattokinase có đặc tính tiêu sợi huyết và chống huyết khối, có thể ngăn ngừa cục máu đông hình thành và thậm chí có khả năng làm tan cục máu đông. Huyết khối là một nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh tim thiếu máu cục bộ, đột quỵ và thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch.
Nattokinase làm tan cục máu đông bằng cách thủy phân trực tiếp fibrin và plasminogen (tiền chất của enzyme có tác dụng tiêu fibrin). Cơ chế hoạt động là chuyển đổi prourokinase nội sinh thành urokinase, làm suy giảm chất ức chế hoạt hóa plasminogen và làm tăng mức độ hoạt hóa chất plasminogen tại mô.
Kết quả từ thử nghiệm lâm sàng trên 45 người cũng cho thấy rằng, sử dụng Nattokinase bằng đường uống được coi là một loại dược phẩm dinh dưỡng cho bệnh tim mạch bằng cách giảm nồng độ fibrinogen, yếu tố VII và yếu tố VIII trong huyết tương.
Chống xơ vữa động mạch và hạ lipid máu
Xơ vữa động mạch là nguyên nhân chính gây ra bệnh tim và đột quỵ. Các bằng chứng cho thấy Nattokinase có tác dụng chống xơ vữa động mạch và hạ lipid đầy hứa hẹn. Theo các thử nghiệm trên động vật và con người, enzyme này có thể làm giảm mức cholesterol toàn phần, cholesterol LDL và chất béo trung tính. Nó cũng cho thấy khả năng chống xơ vữa động mạch nhờ tác dụng tổng hợp: chống huyết khối, chống đông máu, chống oxy hóa và hạ lipid.
Ngoài ra, khi so sánh tác dụng chống kết tập tiểu cầu của Nattokinase với aspirin, enzyme này đã được chứng minh là có tác dụng chống kết tập tiểu cầu và chống huyết khối tuyệt vời (in vitro, in vivo).
Một nghiên cứu lâm sàng với 1.062 người tham gia nhằm kiểm tra hiệu quả của Nattokinase trong bệnh xơ vữa động mạch và tăng lipid máu cũng như độ an toàn ở liều 10.800 FU/ngày sau 12 tháng dùng đường uống. Kết quả cho thấy xơ vữa động mạch tiến triển và tăng lipid máu có thể được kiểm soát hiệu quả với liều 10.800 FU/ngày. Liều thấp hơn 3.600 FU mỗi ngày không cho hiệu quả. Liều 10.800 FU/ngày an toàn và dung nạp tốt.
Hạ huyết áp
Nghiên cứu cho thấy, Nattokinase giúp hạ huyết áp tâm thu và tâm trương ở những người bị tăng huyết áp sau 8 tuần sử dụng. Các cơ chế đề xuất cho tác dụng hạ huyết áp của nó có liên quan đến việc ức chế men chuyển angiotensin I và phân cắt fibrinogen trong huyết tương. Do các tác dụng phụ liên quan đến việc sử dụng thuốc hạ huyết áp lâu dài, Nattokinase có thể là một lựa chọn thay thế đầy hứa hẹn trong việc kiểm soát tăng huyết áp ở bệnh nhân mắc bệnh.
Ngăn ngừa đột quỵ
Nattokinase cũng có thể có tác dụng bảo vệ thần kinh và ngăn ngừa đột quỵ. Trong một nghiên cứu nhỏ, Nattokinase kết hợp với chăm sóc tiêu chuẩn có thể giúp phục hồi chức năng sau đột quỵ. Sau 60 ngày bổ sung Nattokinase, những người tham gia đã kiểm soát huyết áp và cholesterol tốt hơn, cũng như cải thiện hoạt động thể chất và chất lượng cuộc sống.
Bảo vệ sức khỏe não bộ
Nattokinase cho thấy tiềm năng trong điều trị bệnh Alzheimer và các bệnh thần kinh khác. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy, nó có thể làm suy giảm các sợi amyloid, các protein dạng sợi có liên quan đến sự tiến triển của bệnh Alzheimer và Parkinson. Nattokinase cũng đã được chứng minh là làm giảm hoạt động của acetylcholinesterase và các dấu hiệu viêm liên quan đến bệnh thoái hóa thần kinh.
Nó cũng có thể giúp cải thiện chức năng não ở những người bị đột quỵ. Nghiên cứu cho thấy, Nattokinase là một liệu pháp hứa hẹn để điều trị suy giảm nhận thức sau đột quỵ. Trong các nghiên cứu trên động vật, nó đã được chứng minh là có tác dụng thúc đẩy sự hình thành thần kinh bằng cách tăng nồng độ hormone irisin trong máu.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần thêm các nghiên cứu lâm sàng có đối chứng để xác nhận tác dụng này.
Một số lợi ích khác
- Chống ung thư: Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng các polypeptide natto chiết xuất từ bột natto có tác dụng kháng khuẩn đáng kể và có hoạt tính chống ung thư thông qua xét nghiệm tế bào ung thư.
- Cải thiện sức khỏe xoang: Một nghiên cứu cho thấy, Nattokinase có thể thu nhỏ polyp mũi gây tắc nghẽn và làm loãng chất nhầy, cải thiện hô hấp; đồng thời giảm bớt sự khó chịu.
- Cải thiện sức khỏe đường ruột và sự trao đổi chất: Một nghiên cứu khác cũng cho thấy, Nattokinase có thể thúc đẩy sự cân bằng của vi khuẩn trong ruột giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, nó còn có thể tăng cường trao đổi chất và giảm mỡ trong cơ thể, điều chỉnh và có khả năng ngăn ngừa các rối loạn chuyển hóa như béo phì và tiểu đường.
Cách sử dụng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Nguồn cung cấp Nattokinase có thể đến từ thực phẩm hoặc thực phẩm bổ sung. Thực phẩm bổ sung thường ở dạng viên nang.
Chưa có đủ bằng chứng để xác định liều hiệu quả của Nattokinase. Hiện tại, mức sử dụng được khuyến nghị là 2 viên mỗi ngày (1 viên có khối lượng 100mg tương đương 2.000 đơn vị tiêu sợi huyết [FU]). Liều lượng này ít gây ra mối lo ngại về độc tính dựa trên các nghiên cứu an toàn đã được công bố trước đó.
Hiệp hội NattoKinase Nhật Bản khuyến cáo tốt nhất nên dùng Nattokinase sau bữa tối hoặc trước khi đi ngủ vì huyết khối có nhiều khả năng được tạo ra vào khoảng nửa đêm đến sáng sớm. Nattokinase nên được dùng thường xuyên cho những người trên 40 tuổi, bị căng thẳng, huyết áp cao, độ nhớt của máu cao do mỡ máu cao hoặc tiểu đường.
Tính an toàn của Nattokinase
Nattokinase là thành phần có trong thực phẩm nên khá an toàn, ít tác dụng phụ. Một số tác dụng phụ quan sát được là:
- Phản ứng dị ứng. Các triệu chứng có thể bao gồm khó thở, ngứa và phát ban.
- Cục máu đông di chuyển. Nattokinase hoạt động bằng cách phá vỡ cục máu đông. Khi cục máu đông vỡ ra, nó có thể di chuyển và mắc kẹt ở một nơi khác. Nếu cục máu đông mắc kẹt trong phổi có thể gây tắc mạch phổi. Nếu cục máu đông mắc kẹt trong mạch não có thể dẫn đến đột quỵ. Bệnh nhân có tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu nên tránh sử dụng.
- Huyết áp thấp quá mức. Nattokinase làm giảm huyết áp, tác dụng này có thể trở nên quá mức và nghiêm trọng. Các triệu chứng của huyết áp thấp nguy hiểm có thể bao gồm chóng mặt và ngất xỉu.
- Chảy máu và bầm tím. Tác dụng phụ này xảy ra do tác dụng tiêu sợi huyết.
Lưu ý khi sử dụng Nattokinase
Chống chỉ định
Tránh sử dụng Nattokinase ở những đối tượng sau:
- Đột quỵ do thiếu máu cục bộ
- Loét dạ dày tá tràng
- Đang sử dụng aspirin hàng ngày
- Bị rối loạn đông máu
- Trước và sau phẫu thuật.
Thận trọng
Nattokinase có thể gây rủi ro với các đối tượng sau đây:
- Người bị dị ứng Nattokinase hoặc các thành phần khác của sản phẩm.
- Phụ nữ có thai và cho con bú: Có rất ít thông tin về tác dụng và độ an toàn của Nattokinase ở người mang thai và cho con bú. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Trẻ em: Có rất ít thông tin về tác dụng và độ an toàn của Nattokinase ở trẻ em. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Người lớn trên 65 tuổi: Tính an toàn chưa rõ ràng. Cần có những nghiên cứu lớn hơn để đánh giá chính xác về tác dụng và độ an toàn của Nattokinase ở người lớn tuổi. Một số người lớn tuổi có thể nhạy cảm hơn với tác dụng phụ của thuốc. Hãy thận trọng khi dùng cho nhóm đối tượng này.
- Người mắc bệnh lý về máu: Nattokinase có thể làm tan cục máu đông và chống đông máu. Không nên sử dụng sản phẩm nếu bạn mắc một số bệnh về máu, chẳng hạn như bệnh máu khó đông.
Tương tác thuốc
Hãy thận trọng khi dùng Nattokinase với những thuốc sau đây:
- Thuốc hạ huyết áp: Nattokinase có thể làm giảm huyết áp, do đó, có thể làm tăng tác động khi dùng với các thuốc hạ huyết áp khác.
- Thuốc chống đông máu/thuốc chống kết tập tiểu cầu/thuốc tiêu sợi huyết: dùng chung có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
- Aspirin: dùng chung có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết nội sọ.
Để đảm bảo an toàn, hãy thảo luận với nhân viên y tế trước khi dùng chung Nattokinase với thuốc, thực phẩm, các chất bổ sung khác.
Một số sản phẩm chứa Nattokinase trên thị trường
- Nattokinase 2000FU Orihiro Nhật Bản. Cách sử dụng: uống 3 viên mỗi ngày. Giá bán: khoảng 335.000 – 380.000 đồng/hộp 60 viên.
- Warnke Nattokinase Đức 2000FU. Cách sử dụng: Ngày 2 viên uống trước khi ăn 30 phút hoặc sau ăn 60 phút. Giá bán dao động khoảng 350.000 – 380.000 đồng/hộp 60 viên.
- Nattokinase Jintan Nhật Bản. Cách dùng: Uống 1-2 gói/ngày. Thời gian sử dụng 3 tháng trở lên. Nattokinase Jintan Nhật Bản giá bao nhiêu? Giá bán dao động khoảng 335.000 – 380.000 đồng/hộp 60 viên và khoảng 1.200.000 – 1.500.000 đồng/hộp 60 gói.
- Nattospes (Việt Nam) chứa Nattokinase 300FU. Cách dùng: Uống từ 1-3 viên/lần, mỗi ngày 2 lần. Nên uống trước bữa ăn 30 phút hoặc sau khi ăn 1 giờ. Giá bán khoảng 160.000 đồng/hộp 30 viên.
- Kenkan Nattokinase 2400FU Nhật Bản. Cách dùng: Uống 2 – 3 viên mỗi ngày với nước. Giá bán: 515.000 đồng/hộp 60 viên.
- Nattokinase 2400FU Mamori Nhật Bản. Cách dùng: Mỗi ngày 2 viên sáng và tối, uống trước bữa ăn 30 phút hoặc sau bữa ăn 60 phút. Giá bán: 650.000 đồng//hộp 60 viên.
Nattokinase cho thấy nhiều lợi ích về sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, chưa có đủ bằng chứng về hiệu quả nên nó không phải là thuốc mà chỉ là thực phẩm chức năng hỗ trợ, giúp bảo vệ sức khỏe. Do đó, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuyệt đối không lạm dụng sản phẩm này.
