Mặc dù các hoạt động tập luyện thể dục, thể thao mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giảm thiểu nguy cơ mắc một số bệnh, đặc biệt là các bệnh tim mạch, nhưng chúng cũng có những rủi ro mang tên “chấn thương thể thao”. (1) Do đó, khi tập luyện bạn cần biết cách phòng ngừa hoặc điều trị, giảm nhẹ triệu chứng khi chấn thương xảy ra.
Chấn thương thể thao là từ dùng để diễn tả chung các loại thương tổn xảy ra có liên quan đến hoạt động thể thao. (1) Các nguyên nhân phổ biến gây ra chấn thương là do vận động quá mức, bị va đập trực tiếp hoặc cơ thể phải chịu một lực quá khả năng chịu đựng. (2)
Những chấn thương trong khi tập luyện được chia thành hai dạng: cấp tính và mạn tính. Khi thương tổn xảy ra đột ngột, chẳng hạn như bị bong gân mắt cá chân do té ngã sai tư thế, thì được xem là chấn thương cấp tính. Chấn thương mạn tính thường xuất hiện và kéo dài do lặp lại các vận động quá mức ở một nhóm cơ hoặc khớp. Kỹ thuật kém và bất thường cấu trúc cơ cũng có thể góp phần vào sự gây phát triển những chấn thương mãn tính. (2)
Những chấn thương thể thao thường gặp
Hầu như bộ phận nào trên cơ thể cũng đều có khả năng bị chấn thương trong quá trình tập luyện, bao gồm cơ, xương, khớp và dây chằng, gân. Vị trí dễ bị tổn thương nhất là mắt cá chân và đầu gối. (3)
Lý do khiến cho bạn dễ gặp chấn thương thể thao bao gồm: (3)
- Tai nạn trong khi tập/ chơi thể thao, như té ngã hay bị va đập mạnh
- Sử dụng thiết bị/ dụng cụ sai cách hoặc sai kỹ thuật
- Không khởi động đúng cách trước khi tập luyện
- Ép bản thân vận động quá sức
Những chấn thương thể thao phổ biến gồm: (4)
- Bong gân và căng cơ
- Chấn thương đầu gối
- Sưng cơ
- Chấn thương gân gót chân (còn gọi là gân Achilles)
- Đau dọc theo xương ống chân
- Chấn thương chóp xoay ở vai
- Gãy xương
- Trật khớp xương
Lưu ý, chấn thương dù lớn hay nhỏ đều cần được kiểm tra, chẩn đoán y khoa rõ ràng vì đôi khi tổn thương thật sự nặng hơn bạn nghĩ. Ví dụ, các dấu hiệu trông giống như bong gân mắt cá chân thực ra có thể là gãy xương. (2)
