Giữ gìn sức khỏe vùng kín là yếu tố quan trọng để phụ nữ tự tin trong đời sống chăn gối. Song có nhiều trường hợp da vùng kín bị khô nứt nhưng chị em không biết rõ nguyên nhân và cách xử lý thế nào.
Nội dung bài viết sau đây sẽ cùng bạn tìm hiểu:
- 4 nguyên nhân bệnh lý thường gặp khiến da vùng kín bị khô nứt
- Những rủi ro có thể xảy ra nếu bạn tự ý điều trị tại nhà
- Lưu ý khi đi khám để xử lý tình trạng da vùng kín bị khô nứt.
4 bệnh lý thường gặp khiến da vùng kín bị khô nứt
Dưới đây là một số căn bệnh về da phổ biến ở âm hộ khiến da vùng kín bị khô nứt, đau rát.
1. Chàm âm hộ (hoặc chàm âm đạo)
Chàm là một bệnh viêm da cơ địa. Ở những vùng da khác trên cơ thể, chàm sẽ gây tổn thương bề mặt da, khiến da nứt nẻ, gây ra các mảng đỏ khô và bong tróc.
Chàm âm hộ thường khiến vùng kín bị bong da và ngứa. Chàm ở âm hộ khởi phát triệu chứng ngứa dai dẳng dẫn tới viêm da lichen mãn tính (một bệnh viêm da mãn tính có sự xuất hiện của các vùng da dày lên và ngứa âm hộ rất khó chịu). Nếu chàm xuất hiện ở vùng da âm đạo cạnh môi bé thì sẽ gây rát và xót. Một số trường hợp chàm ở cửa mình xuất hiện trong giai đoạn sớm.
Nguyên nhân của tình trạng này chưa được xác định rõ nhưng các chuyên gia cho rằng bệnh thường khởi phát sau khi tiếp xúc với một chất gây kích ứng hoặc tác nhân dị ứng như:
- Băng vệ sinh
- Chất bôi trơn
- Khăn lau, bông tắm
- Chất diệt tinh trùng
- Nước hoa, chất khử mùi
- Dịch tiết âm đạo, mồ hôi và nước tiểu
- Cách thụt rửa vệ sinh âm đạo quá sâu
- Xà phòng, các chất tẩy rửa, dầu gội, dầu xả
- Đồ lót làm bằng chất liệu ni-lông hay xử lý bằng hóa chất.
Nhóm các chất gây dị ứng khiến da vùng kín bị khô nứt (triệu chứng có thể không xuất hiện ngay mà sau khi tiếp xúc vài ngày mới bắt đầu xuất hiện) thường là:
- Benzocaine
- Neomycin
- Chlorhexidine
- Propylene glycol
- Dầu cây tràm trà
- Thuốc chống nấm Imidazole
- Mủ cao su trong bao cao su.
Cách chẩn đoán và điều trị
Khi bị chàm âm hộ khiến vùng kín bị khô bong da gây ngứa, bạn cần chăm sóc vùng da này thật cẩn thận. Cách đơn giản nhất là sử dụng thuốc mỡ corticosteroid tại chỗ, bôi mỗi ngày hai lần trong khoảng 2 – 4 tuần. Sau đó, bạn giảm dần số lần bôi cho đến khi các triệu chứng chàm âm hộ biến mất.
Các trường hợp bị chàm nặng có thể cần đến thuốc mỡ corticosteroid mạnh dùng trong một liệu trình ngắn. Trong thời gian điều trị, bạn phải hạn chế gãi vào vùng da bị ngứa. Bác sĩ sẽ có thể kê cho bạn một loại thuốc kháng histamin để giảm ngứa, thường dùng vào buổi tối để tránh gây buồn ngủ.
2. Da vùng kín bị khô nứt do vảy nến
Vảy nến là tình trạng các tế bào da được sản xuất quá nhanh, tạo thành các mảng vảy dày bị viêm và đỏ lên. Vảy nến ở âm hộ thường xuất hiện ở dạng các mảng hồng ban có viền khiến da vùng kín bị nứt rát. Vảy nến ở âm hộ thường ảnh hưởng đến vùng da ở môi lớn trong âm đạo, có thể gây nhiễm trùng.
Cách chẩn đoán và điều trị
Khi da vùng kín bị khô nứt, ngứa do bệnh vảy nến, tốt nhất là bạn nên đi khám phụ khoa, bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh để kê đơn thuốc điều trị phù hợp.
Ngoài việc dùng thuốc điều trị thì da vùng kín bị khô nứt phải làm sao để giảm nhẹ triệu chứng? Lời khuyên là bạn nên mặc quần áo vừa vặn, thoáng mát, làm từ chất liệu dễ thấm hút mồ hôi. Khi vệ sinh âm hộ, bạn nên dùng các sản phẩm vệ sinh dịu nhẹ hoặc chỉ cần rửa bằng nước sạch.
3. Bệnh lichen phẳng ở âm hộ khiến vùng kín bị khô và ngứa rát
Bệnh lichen phẳng ở âm hộ thường khiến da vùng kín bị nóng rát và khô nứt hoặc bong da. Lichen phẳng ở âm hộ có thể xuất hiện ở dạng màu nhạt hoặc hồng, đôi khi có màu trắng. Nếu da âm hộ bị tổn thương, vùng bị bong tróc sẽ bị đỏ và rỉ dịch.
Lichen phẳng ở âm đạo cũng có thể khiến phụ nữ bị đau khi quan hệ. Theo thời gian, lichen phẳng có thể làm biến dạng âm hộ.
Cách chẩn đoán và điều trị
Bệnh được chẩn đoán dựa trên đặc điểm lâm sàng trên da hoặc sinh thiết. Điều trị ban đầu đối với bệnh lichen phẳng âm hộ thường dùng các loại kem bôi steroid mạnh. Tuy nhiên, lichen phẳng âm hộ thường tồn tại dai dẳng và cần điều trị bảo tồn lâu dài.
Ngoài ra, bệnh lichen phẳng có thể khởi phát do phản ứng với một số loại thuốc như thiazide diuretics, thuốc ức chế beta-blockers, thuốc ức chế ACE, một số loại thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống sốt rét. Vì vậy, nếu bạn đã sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bạn nên cung cấp thông tin này cho bác sĩ để chẩn đoán tình trạng da vùng kín bị khô nứt được chính xác hơn.
4. Bệnh lichen xơ hóa ở âm hộ khiến da vùng kín bị khô nứt
Lichen xơ hóa ở âm hộ còn có tên gọi khác là bệnh bạch biến âm hộ. Lichen xơ hóa là một rối loạn viêm da xảy ra ở nhiều vùng da trên cơ thể nhưng thường xuất hiện ở âm hộ hoặc hậu môn của phụ nữ mãn kinh.
Nguyên nhân gây bệnh lichen xơ hóa có liên quan đến rối loạn hệ thống miễn dịch. Triệu chứng ban đầu của lichen xơ hóa âm hộ là ngứa, tình trạng này có thể khó chịu và nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tới giấc ngủ và các hoạt động khác.
Cách chẩn đoán và điều trị da vùng kín bị khô nứt do lichen xơ hóa
Bác sĩ thường tiến hành khám trong vùng âm hộ để theo dõi các mảng da ở vùng da bị rách hoặc tấy đỏ do ngứa. Khi bệnh tiến triển nặng hơn có thể gây nguy hiểm, khiến các mô ở âm hộ có sẹo và co lại. Bệnh lichen xơ hóa ở âm hộ thường được chẩn đoán dựa trên dấu hiệu lâm sàng ở vùng da âm hộ, đôi khi có thể dùng đến phương pháp sinh thiết.
Phương pháp điều trị thông thường là dùng thuốc mỡ corticosteroid mạnh trong vài tuần, sau đó giảm dần liều. Phụ nữ cũng cần kiểm tra thường xuyên sau khi điều trị lichen xơ hóa vì bệnh này có thể khiến vùng da bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các tổn thương và vết loét (viêm da vùng kín) do lichen xơ hóa cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để giảm nguy cơ tiến triển trầm trọng của bệnh.
Hãy đọc thêm: Hướng dẫn cách dùng thuốc đặt âm đạo
[embed-health-tool-ovulation]
Rủi ro khi bạn tự điều trị bệnh phụ khoa
Việc điều trị bệnh lý phụ khoa cần có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Nếu tự điều trị bệnh phụ khoa tại nhà, bạn sẽ dễ gặp phải các nguy cơ khiến bệnh ngày càng trở nặng hơn:
Rủi ro khi tự ý sử dụng kem kháng nấm
- Nếu bạn không bị nhiễm nấm, việc bôi kem nhiễm nấm sẽ không phát huy hiệu quả.
- Trường hợp bạn dùng các chất như alcohol hay propylene glycol hoặc các thành phần khác chứa trong kem kháng nấm sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Rủi ro khi vệ sinh vùng kín quá mức
- Tăng nguy cơ làm mất cân bằng pH vùng kín
- Tăng kích ứng da có thể khiến vùng kín bị khô bong da hay ngứa ngáy.
Thế nên, khi da vùng kín bị khô nứt thì việc chăm sóc và vệ sinh nhẹ nhàng là điều cần thiết. Bạn nên nhẹ nhàng rửa âm hộ với tay sạch, lau khô với một chiếc khăn mềm.
Nếu da vùng kín bị khô nứt, đau rát hoặc nghi ngờ mình mắc các vấn đề viêm nhiễm, bạn cần đến gặp bác sĩ phụ khoa hoặc da liễu để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Lưu ý khi khám phụ khoa
Khi vùng kín bị khô bong da hay khi mắc các bệnh ngoài da ở vùng kín nữ giới, việc đi khám phụ khoa là cần thiết. Tuy nhiên, để việc khám phụ khoa và chẩn đoán bệnh chính xác, bạn nên lưu ý đến một số vấn đề bên dưới đây:
Vai trò của người bệnh
Các triệu chứng da vùng kín bị khô nứt (hay vùng kín bị khô bong da), ngứa, đau rát hầu hết đều có thể chữa khỏi, nhưng hiệu quả và thời gian điều trị ngắn hay dài còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra chúng. Khi khám phụ khoa, bạn nên cung cấp thông tin đầy đủ nhất cho bác sĩ, đặc biệt là các thông tin về:
- Loại thuốc đang sử dụng: Bạn nên đưa ra thông tin về loại thuốc mình đang dùng để bác sĩ xem xét khả năng nếu có tương tác thuốc xảy ra.
- Các vấn đề về da khác trên cơ thể: Nếu bạn bị vảy nến ở các vùng da khác trên cơ thể, bạn có thể dễ bị bệnh lichen xơ hóa ở âm hộ. Bệnh Crohn – một bệnh viêm ruột mạn tính có thể gây viêm da vùng âm hộ. Lichen phẳng ở miệng cũng có thể gây lichen phẳng âm hộ.
Vai trò của bác sĩ
Bác sĩ sẽ khám âm hộ, trong một số trường hợp sẽ sử dụng một chiếc kính lúp và chèn mỏ vịt để kiểm tra âm đạo. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra pH của âm đạo và lấy dịch tiết từ âm đạo để xét nghiệm, chẩn đoán và tư vấn hướng điều trị.
Kết luận
Có nhiều nguyên nhân khiến da vùng kín bị khô nứt. Trong số đó có những nguyên nhân sinh lý có thể cải thiện và khắc phục tại nhà. Song nếu nghi ngờ tình trạng nứt da âm hộ có liên quan đến nhóm các bệnh ngoài da ở vùng kín nữ giới, bạn hãy nhanh chóng gặp bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn hướng điều trị phù hợp.
Bạn có thể tham gia cộng đồng sức khỏe phụ nữ của Hello Bacsi để cùng thảo luận, tìm hiểu, cập nhật kiến thức chăm sóc sức khỏe của bản thân.
