Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư · Dược · Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM
Tâm thần phân liệt là bệnh tâm thần mãn tính nghiêm trọng gây nhiễu loạn suy nghĩ. Tư duy người bệnh trở nên lộn xộn và tách khỏi thực tại. Tốc độ tư duy trở nên nhanh hoặc chậm lại, thậm chí dừng hẳn khiến tốc độ nói cũng nhanh, chậm hoặc ngập ngừng theo. Bệnh này cũng làm người bệnh mất khả năng suy nghĩ, ghi nhớ hoặc hiểu một vấn đề nào đó.
Bệnh nhân tâm thần phân liệt có nhiều hành vi kỳ lạ do nghe thấy các giọng nói trong đầu và thấy những thứ không có thật; bị ảo tưởng, cảnh giác quá mức (hoang tưởng ảo giác), nóng nảy và bạo lực.
Tâm thần phân liệt là một bệnh mãn tính, cần phải điều trị suốt đời.
Các triệu chứng chính của bệnh tâm thần phân liệt bao gồm:
Một số các triệu chứng khác có thể không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bệnh nhân tâm thần phân liệt sẽ không biết rằng mình có bệnh tâm thần và cần phải điều trị. Vì vậy, nếu bạn thấy người thân có bất kỳ triệu chứng tâm thần hoặc hành vi bất thường nào, bạn cần đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt, tốt nhất là đến bệnh viện chuyên khoa thần kinh.
Bệnh nhân có thể chống đối và bỏ trốn, do đó bạn cần liên lạc trước với bệnh viện hoặc bác sĩ chuyên khoa thần kinh để có biện pháp tốt nhất mà không gây thương tổn cho người thân của bạn.
Hiện nay, nguyên nhân gây ra tâm thần phân liệt hiện nay vẫn là ẩn số. Tuy nhiên các nhà khoa học tin rằng các yếu sau có thể góp phần gây bệnh:
Bệnh nhân tâm thần phân liệt chiếm khoảng 1% dân số, tức là cứ 100 người thì có 1 người bị tâm thần phân liệt. Số bệnh nhân nam và nữ là ngang nhau nhưng bệnh nhân nam thường được phát bệnh sớm hơn, từ tuổi dậy thì đến khoảng 25 tuổi, trong khi phần lớn bệnh nhân nữ bắt đầu phát bệnh từ 25 tuổi trở lên.
Những yếu tố làm nguy cơ mắc bệnh tâm thần phân liệt tăng bao gồm:
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi các bác sĩ nghi ngờ một người có tâm thần phân liệt, họ thường xem xét bệnh sử, khám lâm sàng và tiến hành các xét nghiệm bao gồm:
Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC) và một số xét nghiệm máu khác có thể giúp loại trừ các tình trạng khác gây ra triệu chứng tương tự, cũng như kiểm tra nồng độ rượu và ma túy. Các bác sĩ cũng có thể yêu cầu xát nghiệm hình ảnh, ví dụ như chụp MRI hoặc CT scan.
Đánh giá tâm lý: bác sĩ tâm thần có thể kiểm tra tình trạng tâm thần của bệnh nhân bằng cách quan sát ngoại hình, phong thái và hỏi về những suy nghĩ, tâm trạng, hoang tưởng, ảo giác, lạm dụng chất gây nghiện cũng khả năng bạo lực hoặc tự tử.
Bệnh tâm thần phân liệt không thể chữa khỏi nhưng rất nhiều triệu chứng có thể được điều trị bằng thuốc và liệu pháp nhận thức hành vi.
Các bệnh thần kinh thường hình thành do người bệnh có lối tư duy sai lệch hoặc tiêu cực nào đó trong thời gian dài. Bác sĩ sẽ áp dụng liệu pháp nhận thức giúp người bệnh tìm ra thói quen trong tiềm thức gây ra bệnh thần kinh đó. Sau đó, liệu pháp hành vi hướng dẫn và tập cho bạn thói quen khác để tránh cách nghĩ đó đi. Khi bạn không còn nghĩ theo cách cũ nữa nghĩa là triệu chứng đã được trị khỏi.
Bác sĩ có thể sẽ chỉ định dùng các loại thuốc chống rối loạn thần kinh hằng ngày như ALKS 3831, Aritero,… để ngăn triệu chứng ảo tưởng và hoang tưởng ảo giác. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ điều trị tâm lý xã hội cho người bệnh. Điều trị tâm lý xã hội là liệu pháp tư vấn hỗ trợ sinh hoạt hằng ngày cũng như sinh hoạt cộng đồng. Nhóm tình nguyện theo hướng dẫn của bác sĩ cũng sẽ dạy cho bạn hoặc người thân bị bệnh các kỹ năng mềm cần thiết.
Bạn có thể kiểm soát tốt tình trạng bệnh nếu bạn lưu ý vài điều dưới đây:
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!