Ở những năm đầu đời, trẻ có hiện tượng nôn trớ sau khi ăn hoặc uống mà bố mẹ vẫn thường nghĩ do trẻ biếng ăn hay trẻ đã ăn quá nhiều. Kì thực, những biểu hiện này rất có thể là dấu hiệu của trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em mà bố mẹ nên tìm hiểu kĩ nếu không muốn con yêu gặp phải các vấn đề nghiêm trọng hơn.
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng rối loạn tiêu hóa mạn tính xảy ra khi dịch vị có tính axit trong dạ dày, hay thực phẩm và chất lỏng khác dẫn ngược vào thực quản. Trào ngược dạ dày thực quản là hiện tượng xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn cả là ở trẻ sơ sinh. Bệnh là nguyên nhân hàng đầu gây nôn mửa ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, đối với những trẻ ở độ tuổi lớn hơn, trào ngược dạ dày thực quản là một điều bất thường mà bố mẹ cần hết sức lưu ý.
Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em
Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thực quản bắt nguồn từ những vấn đề liên quan đến cơ vòng thực quản dưới. Cơ vòng thực quản dưới là phần cơ vòng nằm dưới cùng của thực quản. Thông thường, cơ vòng mở ra để cho thức ăn vào dạ dày và đóng lại để giữ thức ăn trong dạ dày không trào ngược ra. Khi cơ vòng giãn ra quá thường xuyên hoặc quá lâu thì các axit sẽ trào ngược trở vào thực quản, gây nôn hoặc ợ nóng.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em
Ợ nóng là triệu chứng phổ biến nhất của trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em và trẻ vị thành niên. Chứng ợ nóng có thể kéo dài đến 2 giờ và có xu hướng nghiêm trọng hơn sau bữa ăn. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, trào ngược dạ dày thực quản có thể dẫn đến các vấn đề sau:
- Nôn mửa đặc biệt là sau khi ăn;
- Nghẹn hoặc thở khò khè nếu dịch trào ngược vào khí quản và phổi;
- Ợ hơi hoặc nấc cụt;
- Kéo dài triệu chứng nôn thức ăn hoặc dịch chua lỏng khi trẻ đã ngoài 1 tuổi vì thông thường triệu chứng như vậy sẽ chấm dứt khi trẻ được 1 tuổi;
- Cáu kỉnh hoặc quấy khóc sau khi ăn;
- Chán ăn hoặc ăn với số lượng ít;
- Không tăng cân.
Một số triệu chứng có thể nặng hơn nếu bố mẹ cho bé nằm xuống hoặc đặt vào trong xe đẩy ngay sau bữa ăn.
Các biến chứng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em
Trào ngược dạ dày thực quản có thể dẫn đến:
- Các vấn đề hô hấp nếu trào ngược axit vào khí quản, phổi hoặc mũi;
- Sưng tấy và nóng rát trong thực quản;
- Xuất huyết thực quản;
- Để lại mô sẹo trong thực quản gây cản trở quá trình nuốt thức ăn.
Cách điều trị trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em
Điều trị trào ngược dạ dày thực quản phụ thuộc vào từng loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Đối với trẻ sơ sinh, các mẹ nên làm đặc sữa hay thức ăn của trẻ bằng cách thêm 1 muỗng ngũ cốc yến mạch để giảm hiện tượng trào ngược. Đảm bảo bé luôn ở tư thế thẳng đứng trong khi cho bú cũng có thể giúp đỡ làm giảm trào ngược.
Trẻ lớn hơn thì cần tránh các loại thực phẩm và đồ uống mà có khả năng kích hoạt các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản, chẳng hạn như:
- Trái cây họ cam quýt;
- Chocolate;
- Thực phẩm và đồ uống có chứa caffeine;
- Những thực phẩm giàu béo và đồ chiên;
- Tỏi và hành tây;
- Những thực phẩm cay;
- Những thực phẩm có cà chua và nước sốt;
- Bạc hà.
Bố mẹ nên kê cao đầu giường của trẻ lên khoảng 15-20 cm nhằm giảm thiểu trào ngược xảy ra vào ban đêm. Ngoài ra, bố mẹ cần đưa trẻ đến khám bác sĩ để được chẩn đoán các nguyên nhân khác gây nên trào ngược có thể do béo phì hay một số loại thuốc. Đối với trẻ vị thành niên, việc hút thuốc, uống rượu cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh trào ngược.
Nếu các biện pháp này không giúp giảm các triệu chứng, bác sĩ có thể cho trẻ thuốc uống như thuốc kháng thụ thể H2 giúp ngăn chặn việc tiết axit ở dạ dày hoặc thuốc ức chế bơm proton và làm giảm lượng axit do dạ dày tiết ra. Thuốc prokinetics đôi khi được sử dụng để giảm số lần trào ngược bằng cách giúp cơ thắt thực quản làm việc tốt hơn và dạ dày nhanh tiêu hóa hơn.
Một số ít trường hợp, khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật bao đáy vị nissen để thắt chặt các cơ vùng phình vị gần thực quản, từ đó giữ cho dịch dạ dày không trào ngược lên.
Trào ngược dạ dày thực quản khiến quá trình hấp thụ dinh dưỡng ở trẻ bị gián đoạn và làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung của trẻ. Bố mẹ có thể tham khảo những thông tin trên để giúp trẻ phòng tránh và điều trị bệnh một cách hiệu quả nhé.Trào ngược dạ dày thực quả
