Nốt vôi hóa phổi là gì? Có nguy hiểm không và cách điều trị?

Nốt vôi hóa ở phổi được quan sát trên hình ảnh chụp X quang hay CT như những đốm mờ hoặc bóng mờ. Vì không biết nguyên nhân xuất hiện những nốt này nên nhiều người lo lắng rằng vôi hóa phổi có nguy hiểm không, có thể tiến triển thành ung thư hay không?

Mặc dù hơn 95% các nốt (u) ở phổi là lành tính nhưng cũng cần thận trọng về tình trạng phổ biến này ở phổi, đặc biệt là người hút thuốc lá. Vậy vôi hóa phổi là gì, có nguy hiểm không và cách điều trị ra sao?

Tìm hiểu chung

Vôi hóa phổi là gì?

Nốt vôi hóa ở phổi là tình trạng xuất hiện một khối các tế bào nhỏ (nốt phổi) bất thường trong phổi. Chúng hình thành do nhiễm trùng hoặc bệnh nào đó khiến mô phổi bị viêm.

Khi mới hình thành, các nốt phổi thường mềm và theo thời gian chúng có thể bị vôi hóa và cứng lại. Vôi hóa là có sự lắng đọng canxi ở trong mô phổi bị viêm, làm chúng đặc hơn (giống như xương). Trên hình ảnh X-quang hay CT sẽ thấy chúng xuất hiện như những đốm sáng. Ngoài phổi, nốt vôi hóa cũng xuất hiện ở các cơ quan khác, điển hình như gan.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây nên tình trạng phổi bị vôi hóa là gì?  

Các nốt vôi hóa ở phổi này có nhiều hình thái khác nhau và có thể do nhiều nguyên nhân gây nên. Cụ thể là:

Vi nốt (nốt vôi hóa siêu nhỏ):

• Viêm phổi đã chữa lành.
• Các bệnh bụi phổi như bệnh bụi phổi silic, bệnh bụi phổi của công nhân than, bệnh bụi phổi do thiếc, bệnh bụi phổi do barit.
• Bệnh u máu phổi.
• Hẹp van tim hai lá.
• Bệnh vi sỏi phế nang.

Nốt vôi hóa lớn hoặc tập trung thành khối ở phổi:

• U xơ màng phổi (đôi khi có thể do canxi lắng đọng gây nên)
• U hạt hyalin hóa ở phổi
• Giả u xơ vôi hóa ở phổi
• Khối u di căn phổi bị vôi hóa
• Vôi hóa vô định hình
• Vôi hóa động mạch phổi
• Ung thư phổi nguyên phát.
• U mô thừa dạng bướu của phổi (đơn hay đa).
• U xơ phổi.
• U hạt vôi hóa, ví dụ như mắc bệnh mô bào ở phổi trước đó, bệnh lao kê đã hồi phục (hiếm gặp).

Bệnh vôi hóa ở phổi có lây không?

Vì nguyên nhân gây vôi hóa phổi phải do vi trùng nên bệnh không có khả năng lây nhiễm từ người sang người.

Biến chứng

Bệnh vôi hóa phổi có nguy hiểm không?

Hầu hết các trường hợp nốt vôi hóa ở phổi quan sát được trên X-quang đều là khối u lành tính (chiếm tỷ lệ 95%) nhưng khi quan sát thấy các “đốm trắng” hay “bóng mờ” này ở phổi bác sĩ vẫn khuyên bệnh nhân tiến hành thêm các xét nghiệm để xác định nguyên nhân và loại trừ ung thư.

Mặt khác, nốt vôi hóa phổi cũng xuất hiện và tiến triển âm thầm, người bệnh thường không biểu hiện triệu chứng cho đến khi vô tình chụp X-quang ngực. Hoặc nếu khối u phát triển lớn sẽ chèn ép lên đường thở, làm người bệnh bị ho, thở khò khè hay khó thở.

Một số trường hợp hiếm gặp, triệu chứng của nốt phổi sẽ giống với ung thư phổi giai đoạn đầu nên bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân tiến hành giám sát tích cực.Trong 6-12 tháng, bệnh nhân sẽ được chụp CT-scan lồng ngực một lần nữa. Nếu các nốt vẫn giữ nguyên kích thước trong thời gian theo dõi hai năm thì không có khả năng là ung thư. Ngược lại, nếu khối u này lớn hơn (có kích thước khoảng 12 mm) thì bác sĩ có thể yêu cần thực hiện thêm các xét nghiệm như sinh thiết để xác định ung thư.

Điều trị

Những cách điều trị vôi hóa phổi

Với các nốt ở phổi lành tính, có kích thước nhỏ có thể tự lành mà không cần điều trị. Tuy nhiên, đây lại là biểu hiện tiềm ẩn cho các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Vì vậy, cách điều trị vôi hóa phổi chủ yếu là xác định và giải quyết các nguyên nhân gây bệnh.

• Nếu nguyên nhân là nhiễm trùng do vi khuẩn hay do nấm, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh hay kháng nấm phù hợp.
• Đối với các nguyên nhân gây ra bởi viêm không do nhiễm trùng như bệnh u hạt có thể được điều trị bằng corticosteroid hay các thuốc ức chế miễn dịch.
• Hiếm khi các nốt vôi hóa ở phổi phát triển gây chèn ép lên đường thở, khi đó, bệnh nhân cần phẫu thuật.
• Nếu các nốt này là ung thư phổi, bác sĩ sẽ tư vấn bệnh nhân phương pháp điều trị phù hợp từng giai đoạn bệnh (hóa, xạ trị, phẫu thuật,..).

Phòng ngừa

Những biện pháp làm giảm và ngăn ngừa tình trạng lắng đọng canxi ở phổi

Ngoài nhiễm trùng gây nên các nốt vôi hóa thì một số yếu tố khác cũng gây nên tình trạng vôi hóa ở phổi như bệnh bụi phổi (bệnh nghề nghiệp của các công nhân than), tiếp xúc với bụi talc, bụi kim loại, hút thuốc lá,… Để phòng ngừa tốt nhất bạn cần hạn chế tối đa việc tiếp xúc với các tác nhân này chẳng hạn như bỏ hút thuốc lá, dùng khẩu trang và đồ bảo hộ phù hợp khi làm việc, thay đổi môi trường sống,…

Bạn không thể xác định nốt vôi hóa ở phổi của mình là lành tính hay ác tính, liệu có để lại những vấn đề lâu dài về sức khỏe hay không. Vì vậy, nên đến bệnh viện ngay nếu gặp triệu chứng khó thở, ho kéo dài, ho ra máu hoặc giảm cân không rõ nguyên nhân; đồng thời tuân thủ mọi chỉ định của bác sĩ.