Trên thực tế, không có thuốc trị bệnh vảy nến dứt điểm. Bạn chỉ có thể kiểm soát các triệu chứng của bệnh bằng cách dùng thuốc cũng như thay đổi lối sống, chẳng hạn như giữ ẩm cho da, bỏ hút thuốc và kiểm soát căng thẳng.
Trên thị trường hiện nay có vô số thuốc trị vảy nến nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực của bệnh.
Bệnh vảy nến là gì?
Bệnh vảy nến là một tình trạng da phổ biến làm tăng tốc độ vòng đời của các tế bào da. Nó khiến các tế bào tích tụ nhanh chóng trên bề mặt da. Các tế bào da thừa hình thành nên vảy và những mảng đỏ gây ngứa, đôi khi gây đau đớn.
Bệnh vảy nến là một bệnh mãn tính. Mục tiêu chính của điều trị bệnh là ngăn chặn các tế bào da phát triển quá nhanh.
Triệu chứng của bệnh vảy nến
Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh khác nhau ở mỗi bệnh nhân. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Những mảng da đỏ phủ vảy dày
- Các đốm nhỏ (thường thấy ở trẻ em)
- Da khô, nứt nẻ đến mức chảy máu
- Ngứa, rát hoặc đau nhức
- Móng tay dày, bị rỗ
- Các khớp bị sưng và cứng
Hầu hết các dấu hiệu bệnh vảy nến đều xuất hiện trong vài tuần hoặc vài tháng, sau đó giảm dần hoặc hết hoàn toàn nếu bệnh nhân sử dụng thuốc trị vảy nến theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Các dạng bệnh vảy nến
Biết cặn kẽ về các loại bệnh vảy nến sẽ giúp bạn và bác sĩ lập kế hoạch điều trị một cách đúng đắn. Hầu hết mọi người chỉ có một loại bệnh vảy nến ở một thời điểm. Cá biệt có trường hợp, sau khi các triệu chứng của bệnh biến mất, một dạng bệnh vảy nến mới sẽ mọc lên.
Bệnh vảy nến mảng bám: Triệu chứng chính của dạng bệnh này là viêm, da đỏ phủ vảy bạc, trắng, ngứa và bỏng. Thường xuất hiện ở những khu vực khuỷu tay, đầu gối, da đầu và sau lưng.
Bệnh vảy nến thể giọt: Thường xảy ra ở trẻ em, chúng gây ra những đốm nhỏ màu đỏ hồng trên da ở thân, cánh tai, đùi, da đầu. Bệnh vảy nến này có thể biến mất trong vòng một vài tuần và thậm chí không cần điều trị.
Bệnh vảy nến đảo ngược: Nằm xuất hiện tại các vị trí ở nách, hang, dưới ngực, nếp gấp quanh bộ phận sinh dục và mông. Chúng thường là các mảng da có màu đỏ tươi, mịn và sáng bóng, nhưng không có vảy và sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu da mồ hôi hoặc cọ xát.
Vảy nến mụn mủ: Triệu chứng gồm sốt cao đột ngột, mệt mỏi, da có các đám đỏ da lan tỏa, nổi chi chít các mụn mủ đường kính 1-2 mm, cảm giác rát bỏng. Về sau xuất hiện giai đoạn róc vẩy lá rộng kéo dài nhiều tuần, có thể gây rụng tóc và tổn thương móng.
Vảy nến đỏ da toàn thân: Dạng này ít phổ biến nhất nhưng lại rất nghiêm trọng. Nó ảnh hưởng đến hầu hết cơ thể của bạn và khiến làn da bỏng rát lan rộng như bị đốt cháy.
Bệnh vảy nến móng tay: Có tới một nửa số người mắc bệnh vảy nến ở móng tay. Bệnh vảy nến móng tay thậm chí còn phổ biến hơn ở những người bị viêm khớp vảy nến. Triệu chứng bao gồm rỗ móng tay, móng tay đau, thay đổi màu sắc móng (vàng hoặc nâu).
Viêm khớp vẩy nến: Viêm khớp vảy nến là tình trạng bị cả bệnh vảy nến và viêm khớp. Các triệu chứng bao gồm đau khớp, cứng khớp vào buổi sáng hay sau khi nghỉ ngơi, sưng và đổi màu khớp ngón tay, ngón chân.
Thuốc trị vảy nến bôi ngoài da
Cách sử dụng thuốc bôi ngoài da là thoa trực tiếp vào nơi bị vảy nến. Cách này thường không gây ảnh hưởng hay có quá nhiều tác dụng phụ đến sức khỏe người dùng so với đường tiêm và đường uống.
Acid salicylic
Một số bác sĩ khuyên dùng thuốc mỡ axit salicylic, chất này có tác dụng làm mịn da bằng cách thúc đẩy sự bong tróc vảy nến. Tuy nhiên, sử dụng acid salicylic trên các vùng da rộng lớn khiến cơ thể hấp thụ quá liều dẫn đến tác dụng phụ. Axit salicylic cũng có khả năng gây kích ứng da và làm rụng tóc tạm thời.
Kem steroid
Làm giảm viêm, giảm ngứa và ngăn chặn sự sản xuất quá mức các tế bào trong bệnh vảy nến. Các chế phẩm có liều mạnh sẽ hiệu quả hơn các liều nhẹ. Tuy nhiên, kem đồng thời gây ra các tác dụng phụ như bỏng rát, khô, kích ứng và làm mỏng da. Bạn lưu ý nên cẩn thận làm theo hướng dẫn của bác sĩ khi thoa kem.
Thuốc mỡ Calcitriol và Calcipotriene
Thuốc đã được chứng minh là có hiệu quả để điều trị bệnh vảy nến, đặc biệt là khi kết hợp với kem bôi corticosteroid. Tốt nhất chỉ nên sử dụng số lượng hạn chế để tránh tác dụng phụ.
Thuốc mỡ và dầu gội đầu chứa Coal-tar
Những sản phẩm này giúp làm chậm sự phát triển nhanh chóng của các tế bào da cũng như làm giảm các triệu chứng bệnh vảy nến. Song chúng lại có tác dụng phụ đặc biệt là viêm nang lông, phát ban giống như mụn nhọt ảnh hưởng đến nang lông. Thuốc trị vảy nến này chỉ nên được sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ.
Thuốc bôi retinoids
Retinoids là một dạng vitamin A tổng hợp giúp cải thiện bệnh vảy nến. Các chế phẩm này không có hiệu quả nhanh như steroid. Retinoids tại chỗ đôi khi còn gây khô và kích ứng da.
Quang trị liệu cho bệnh vảy nến
Ánh nắng mặt trời vừa phải sẽ giúp giảm bớt tổn thương do bệnh vảy nến ở nhiều người. Đối với các trường hợp bệnh dai dẳng, khó điều trị, nhiều bác sĩ áp dụng liệu pháp ánh sáng, chẳng hạn như:
PUVA
Là thuốc psoralen kết hợp với tia cực tím A (UVA). Đây là một trong những phương pháp điều trị vảy nến hiệu quả nhất. Tuy nhiên, hình thức trị liệu này ít được sử dụng bởi vì nó đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ phát triển ung thư da.
Ánh sáng cực tím B (UVB)
Được tìm thấy nhiều trong ánh nắng mặt trời tự nhiên, tia cực tím B (UVB) là sự lựa chọn hữu ích cho người bệnh vảy nến. UVB có khả năng thâm nhập vào các lớp da và kìm hãm sự phát triển của các tế bào bị ảnh hưởng.
Phương pháp quang trị liệu UVB được chia thành hai loại là UVB băng rộng và UVB băng hẹp. So với UVB băng rộng thì UVB băng hẹp sẽ cung cấp luồng ánh sáng cực tím nhỏ hơn. Tuy nhiên, UVB băng hẹp lại được đánh giá cao hơn do có hiệu quả tương đương PUVA nhưng ít có khả năng gây ung thư.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Tác hại và cách phòng tránh tia cực tím
Thuốc trị vảy nến đường uống và đường tiêm
Khi các phương pháp điều trị khác không khả quan, bác sĩ sẽ kê toa thuốc uống hoặc thuốc tiêm để điều trị bệnh vảy nến. Các loại thuốc này thường ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch.
Methotrexate
Thuốc được sử dụng như một loại thuốc hóa trị ung thư và cho các dạng viêm khớp khác nhau. Nó cũng có hiệu quả đáng kể đối với bệnh vảy nến. Tuy nhiên, thuốc sẽ gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng ở máu, vì vậy bạn cần đi xét nghiệm máu thường xuyên.
Retinoids đường uống
Vitamin A sẽ giúp ích cho những người bị bệnh vảy nến nặng. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cần sử dụng biện pháp tránh thai khi sử dụng do thuốc có liên quan đến việc tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: 5 biện pháp tránh thai phổ biến
Chế phẩm sinh học
Những thuốc này kiểm soát phản ứng miễn dịch của cơ thể bạn. Chúng thường được sử dụng để điều trị bệnh vảy nến nặng và viêm khớp vảy nến. Chúng được làm từ protein của người hoặc động vật, khá hiệu quả nhưng cực kỳ đắt tiền. Một số loại thuốc phổ biến bao gồm adalimumab, brodalumab, certolizumab pegol, etanercept, guselkumab, infliximab, ixekizumab, secukinumab, tildrakizumab và ustekinumab.
Phương pháp điều trị bệnh vảy nến tự nhiên
Nếu thuốc trị vảy nến không làm giảm các triệu chứng của bệnh vảy nến hoặc gây ra tác dụng phụ không mong muốn, bạn hãy thử các biện pháp tự nhiên, chẳng hạn như thảo dược và vitamin. Ở một số bệnh nhân vảy nến, ánh sáng mặt trời tự nhiên và nước biển giúp việc điều trị trở nên hữu ích hơn.
Bạn đang xem xét các biện pháp tự nhiên cho bệnh vảy nến? Đây là những gì bạn nên biết về các biện pháp thường được sử dụng:
Muối biển
Bạn cần pha muối biển với nước dùng để tắm hoặc pha với dầu, bột yến mạch nhằm loại bỏ vảy và giảm ngứa. Trộn chúng vào bồn tắm và sau đó ngâm mình trong khoảng 15 phút. Sau khi tắm xong, hãy thoa kem dưỡng ẩm cho da.
Nha đam
Nghiên cứu sơ bộ cho thấy kem bôi từ cây nha đam giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh vảy nến. Chất gel trong lá nha đam chứa lượng lớn các chất glycoproteins và polysaccharides. Đây là hai chất có tác dụng chống viêm kháng khuẩn và giúp làm lành các tổn thương da rất tốt.
Dầu cá
Dầu cá hữu ích cho bệnh vảy nến ở dạng tiêm tĩnh mạch hơn so với đường uống. Tuy nhiên, nó chỉ bổ trợ cho liệu pháp ánh sáng UVB.
Cayenne
Ớt cayenne đã được sử dụng trong y học trong hàng ngàn năm. Capsaicin là thành phần của ớt có mặt trong nhiều loại gel và kem giảm đau.
Theo một nghiên cứu, bôi kem capsaicin lên da làm giảm ngứa và tổn thương da ở những người bị bệnh vảy nến. Capsaicin gây cảm giác nóng rát cho da. Vì vậy, bạn phải rửa tay ngay sau khi chà xát capsaicin và không được để nó tiếp xúc với mắt hoặc miệng.
Người bị bệnh vảy nến kiêng ăn gì?
Dưới đây là 8 loại thực phẩm và đồ uống mà người bị bệnh vảy nến kiêng ăn. Bạn có thể cân nhắc cắt bỏ chúng ra khỏi chế độ ăn hàng ngày để kiểm soát bệnh.
Rượu bia: Rượu mở các mạch máu trong da. Khi các mạch máu của bạn bị giãn, những tế bào bạch cầu, bao gồm các tế bào T được cho là nguyên nhân gây bệnh vảy nến, có thể lẻn vào các lớp ngoài của da dễ dàng hơn. Từ đó, các triệu chứng của bệnh vảy nến sẽ trở nên tồi tệ hơn.
Đồ ăn vặt: Đồ ăn vặt có xu hướng chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, tinh bột và đường tinh chế, tất cả đều thúc đẩy tình trạng viêm. Một lý do khác để tránh đồ ăn vặt là chúng có lượng calo cao và ít giá trị dinh dưỡng. Những người bị bệnh vảy nến thường có vấn đề về cân nặng, có nhiều nguy cơ mắc các bệnh tim và mạch máu.
Thịt đỏ: Thịt đỏ chứa một chất béo không bão hòa đa gọi là axit arachidonic. Loại chất béo này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh vảy nến, bởi nó thường dễ dàng chuyển đổi thành các hợp chất gây viêm.
Các sản phẩm từ sữa: Giống như thịt đỏ, các sản phẩm từ sữa cũng chứa axit arachidonic tự nhiên. Sữa bò là một trong những thủ phạm lớn nhất bởi nó cũng chứa protein casein, có liên quan đến viêm. Lòng đỏ trứng cũng vậy, có nhiều axit arachidonic.
Trái cây có múi: Đôi khi một phản ứng dị ứng có thể làm cho bệnh vảy nến bùng phát. Trái cây họ cam quýt, chẳng hạn như bưởi, cam, chanh… chứa các chất gây dị ứng phổ biến.
Gia vị: Những gia vị gây rắc rối nhất cho những người bị bệnh vảy nến là quế, cà ri, giấm, sốt mayonnaise, ớt bột, sốt Tabasco và sốt cà chua.
Mặc dù nghiên cứu vẫn chưa xác nhận mối liên hệ trực tiếp giữa những gì bạn ăn và bệnh vảy nến, nhưng tốt nhất bệnh nhân nên đề phòng với những gì mình ăn để bảo vệ bản thân và giúp việc điều trị bệnh hiệu quả hơn.
