Bệnh viêm gan do rượu ngày càng trở thành chứng bệnh phổ biến do nhiều người có thói quen lạm dụng rượu bia, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.
Viêm gan do rượu là bệnh lý gan bị tổn thương bởi thói quen sử dụng rượu bia trong thời gian dài. Người bệnh chỉ có thể phát hiện ra bản thân đã mắc căn bệnh này khi tình trạng viêm gan đã chuyển biến nặng và đi khám. Trong bài viết dưới đây, Hello Bacsi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng ngừa viêm gan do rượu để từ đó có thể chăm sóc sức khỏe của mình và người thân một cách tốt nhất.
Viêm gan do rượu là gì?
Viêm gan do rượu là tình trạng viêm tổn thương mô gan do việc sử dụng rượu, bia. Tình trạng này thường xảy ra ở những người uống nhiều rượu bia trong thời gian dài.
Tuy nhiên mối liên hệ giữa uống rượu bia và viêm gan không đơn giản. Có nhiều trường hợp uống rượu bia nhiều nhưng không bị viêm gan, và ngược lại có bệnh nhân viêm gan dù uống rất ít.
Nếu nhận được chẩn đoán bị viêm gan do rượu, bạn nên ngừng uống rượu nhằm giảm thiểu tình trạng gan bị tổn thương nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ dẫn tới bệnh gan mạn, và tử vong do các biến chứng của bệnh.
Viêm gan do rượu: Nguyên nhân do đâu?
1. Nguyên nhân viêm gan do rượu
Theo các chuyên gia sức khỏe, nguyên nhân viêm gan do rượu xuất phát từ thói quen lạm dụng thức uống này với nồng độ cồn cao trong một thời gian dài.
Mỗi thực phẩm và đồ uống bạn tiêu thụ đều cần đi qua gan để xử lý. Gan có nhiệm vụ chuyển hóa chất dinh dưỡng và lọc chất độc hại. Khi rượu đi vào gan, thức uống này được xem như một chất độc bởi rượu không có giá trị dinh dưỡng và thay vào đó rượu sẽ được chuyển hóa thành các hóa chất độc hại.
Thói quen sử dụng rượu nhiều có thể khiến gan của bạn quá tải bởi phải xử lý quá nhiều chất độc hại. Khi lá gan không thể hoạt động được nữa, những độc tố này cùng với chất béo từ chế độ ăn sẽ tích tụ và bắt đầu làm tổn thương gan, từ đó tạo ra phản ứng viêm. Đây là cách cơ thể bạn cố gắng chữa lành và tránh bị tổn thương thêm.
Về lâu về dài, tình trạng viêm gan sẽ làm tổn thương các mô, gây chết tế bào và khiến người bệnh đối mặt với nhiều nguy cơ khác nhau.
2. Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh
Yếu tố nguy cơ chính gây viêm gan do rượu là số lượng thức uống có cồn mà bạn uống. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa thể công bố chính xác lượng rượu đủ để gây viêm gan.
Một bệnh nhân viêm gan do rượu điển hình thường uống từ 100g alcohol/ ngày trở lên trong 10 năm (khoảng từ 3 lon bia 330ml một ngày trở lên).
Tuy nhiên, viêm gan do rượu cũng có thể xảy ra với những người uống ít rượu và có các yếu tố nguy cơ khác, bao gồm:
- Giới tính: Phụ nữ dường như có nguy cơ mắc bệnh viêm gan do rượu cao hơn. Đó có thể là do rượu chuyển hóa trong cơ thể phụ nữ chậm hơn so với nam giới.
- Béo phì: Những người nghiện rượu nặng và thừa cân có thể dễ bị viêm gan do rượu hơn.
- Gene: Các nghiên cứu cho thấy gene có thể liên quan đến bệnh gan do rượu gây ra.
- Chủng tộc và sắc tộc: Người da màu và gốc Tây Ban Nha có thể có nguy cơ mắc bệnh viêm gan do rượu cao hơn.
- Uống rượu liên tục (binge drinking): Uống 5 ly rượu trở lên trong khoảng 2 giờ đối với nam và 4 ly trở lên đối với nữ có thể là yếu tố thúc đẩy làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan do rượu.
Người bị viêm gan do rượu có những triệu chứng gì?
Nếu bạn chỉ bị viêm gan nhẹ hoặc giai đoạn đầu, cơ thể thường sẽ không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào quá rõ ràng. Khi bệnh tiến triển, bạn có thể nhận thấy một số tình trạng sau:
- Buồn nôn
- Nước tiểu sậm màu
- Đi tiêu phân màu sáng
- Chán ăn và sụt cân
- Bụng chướng hoặc sưng tấy do có dịch tích tụ
- Đau ở vùng bụng trên bên phải…
Khi bệnh viêm gan chuyển biến nặng có nghĩa là gan của bạn đang bị viêm nặng nề dần chuyển qua xơ hoá gan, hay ung thư gan. Bạn sẽ dần nhận thấy các dấu hiệu của những biến chứng này, là dấu hiệu của chức năng gan suy giảm nghiêm trọng, chẳng hạn như:
- Sốt
- Nhịp tim nhanh
- Mệt mỏi và khó chịu
- Dễ nhầm lẫn (bệnh não gan)
- Vàng da (vàng lòng trắng mắt)
- Dễ chảy máu và bầm tím (nguyên nhân là do số lượng tiểu cầu giảm), vỡ tĩnh mạch thực quản dạ dày).
- Báng bụng phù chân…
Viêm gan do rượu được chẩn đoán và điều trị như thế nào?
1. Chẩn đoán
Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử sức khỏe của bạn, bao gồm cả thói quen sử dụng rượu bia. Nếu nghi ngờ bạn mắc chứng rối loạn sử dụng rượu, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện một vài xét nghiệm để tìm các dấu hiệu tổn thương cơ quan liên quan. Một trong các xét nghiệm có thể là:
- Xét nghiệm máu: Tổng phân tích tế bào máu (CBC) sàng lọc nhiều loại rối loạn, trong khi xét nghiệm chức năng gan sẽ kiểm tra cụ thể tình trạng men gan tăng cao. Việc sàng lọc nồng độ rượu trong máu và nước tiểu, chẳng hạn như phosphatidyl ethanol và ethyl glucuronide trong nước tiểu, đang trở nên phổ biến hơn.
- Xét nghiệm hình ảnh: Bác sĩ có thể chỉ định bạn làm một trong các xét nghiệm sau: siêu âm, chụp CT hoặc MRI, siêu âm đo độ đàn hồi gan (FibroScan – nếu có). Hình ảnh thu được từ phương pháp xét nghiệm sẽ tạo điều kiện cho bác sĩ đánh giá chức năng lá gan của bạn và tìm kiếm các dấu hiệu viêm và tổn thương hiệu quả hơn.
- Sinh thiết gan: Một mẫu mô gan của bạn có thể sẽ được lấy và làm sinh thiết để tìm kiếm các dấu hiệu bất thường của lá gan.
2. Biện pháp điều trị bệnh
Thực tế là hiện nay không có bất kỳ một loại thuốc nào có thể điều trị trực tiếp bệnh viêm gan do rượu gây ra. Cách điều trị hiệu quả duy nhất là người bệnh cần bỏ rượu bia. Tuy nhiên, tốt nhất nên ngừng uống rượu dưới sự tư vấn của bác sĩ. Nguyên nhân là nếu người bệnh nghiện rượu bia ngừng uống đột ngột sẽ dễ dẫn đến các triệu chứng mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần mà dân gian gọi nôm na là “vã” rượu (withdrawal symptoms) và có thể gây ra tác dụng phụ nguy hiểm.
Bên cạnh đó, các bác sĩ có thể chỉ định những phương pháp điều trị bổ sung cho tình trạng gan bị sưng viêm gây ra bởi thức uống có cồn. Các phương pháp điều trị bổ sung có thể bao gồm:
2.1. Liệu pháp dinh dưỡng
Theo các chuyên gia sức khỏe, cả 2 yếu tố là thói quen sử dụng rượu và tình trạng tổn thương gan đều có thể khiến người bệnh bị suy dinh dưỡng. Nguyên do lúc này cơ thể bị ức chế cảm giác thèm ăn, buồn nôn và giảm khả năng chuyển hóa chất dinh dưỡng.
Tình trạng suy dinh dưỡng có thể góp phần khiến khả năng phục hồi của người bệnh kém đi. Do vậy, bác sĩ sẽ tiến hành việc thay đổi chế độ ăn uống và bổ sung dinh dưỡng để giúp người bệnh phục hồi, kích thích cảm giác thèm ăn.
2.2. Sử dụng thuốc
Việc sử dụng thuốc có thể giúp ích cho bệnh viêm gan do rượu nặng. Tùy vào tình trạng mà người bệnh có thể được chỉ định một trong các loại thuốc sau:
- Corticosteroid: Loại thuốc kháng viêm này có thể giúp một số người bị viêm gan do rượu nặng kéo dài sự sống. Tuy nhiên, việc dùng corticosteroid có thể dẫn tới các tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó, các bác sĩ sẽ không chỉ định cho bệnh nhân dùng nếu người bệnh bị suy thận, chảy máu dạ dày hoặc nhiễm trùng.
- Pentoxifylline: Bác sĩ có thể đề xuất loại thuốc này nếu bệnh nhân không thể dùng corticosteroid. Tuy nhiên, hiệu quả của pentoxifylline đối với bệnh viêm gan do rượu vẫn chưa rõ ràng.
Người bị viêm gan do rượu có thể gặp phải các biến chứng nào?
Viêm gan do rượu có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng và lâu dài, từ đó làm phát sinh các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe. Những điều này thường xảy ra do sẹo gan, tổn thương mạch máu và tích tụ chất lỏng trong gan. Các biến chứng của viêm gan do rượu sẽ bao gồm xơ gan và ung thư gan:
- Xơ gan: Đây là tình trạng mô sẹo dần thay thế các tế bào gan khỏe mạnh. Khi mô sẹo tích tụ, gan bắt đầu mất khả năng hoạt động bình thường.
- Ung thư gan: Rượu là chất gây ung thư nhóm 1, thói quen tiêu thụ quá nhiều rượu có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Từ hai biến chứng trên, tùy theo giai đoạn nặng nhẹ bệnh nhân có các triệu chứng sau:
- Chảy máu trong hoặc giãn tĩnh mạch: Tình trạng bị tổn thương và mô sẹo có thể khiến gan không thể lọc máu một cách hiệu quả, đồng thời làm tăng huyết áp trong tĩnh mạch cửa. Điều này làm tăng huyết áp, gây thêm áp lực cho các mạch máu, khiến máu khi đi qua các mạch máu khác mỏng hơn có thể khiến tĩnh mạch sưng lên và chảy máu, dẫn đến giãn tĩnh mạch thực quản và chảy máu trong.
- Suy dinh dưỡng: Các vấn đề về dinh dưỡng thường xuất hiện với những người mắc bệnh viêm gan do rượu vì nhiều triệu chứng có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn. Đồng thời, chức năng gan bị hạn chế có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ dinh dưỡng từ thức ăn.
- Xơ gan cổ trướng: Hiện tượng này xảy ra nếu gan không hoạt động bình thường. Khi chất lỏng tích tụ, tình trạng này có thể gây khó chịu và khó thở.
- Nhiễm trùng: Người bệnh cũng tăng cao nguy cơ bị nhiễm trùng, ví dụ như viêm phúc mạc (tình trạng nhiễm trùng dịch báng bụng). Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị sốc nhiễm trùng.
- Bệnh não gan: Đây là tình trạng viêm và suy giảm chức năng não do chất độc trong máu. Khi gan không thể loại bỏ độc tố khỏi máu, những độc tố này có thể xâm nhập vào não và làm tổn thương tế bào não. Điều này có thể làm tổn thương não và dẫn đến hôn mê.
- Suy thận: Ngoài việc gây tổn thương gan, viêm gan do rượu còn có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến thận. Điều này được gọi là hội chứng gan thận. Nếu không điều trị, các cơ quan này có thể bị tổn thương nghiêm trọng.
Hello Bacsi hi vọng rằng qua bài viết trên, bạn đã có được những thông tin hữu ích xoay quanh chứng bệnh viêm gan do rượu. Từ đó sẽ biết cách bảo vệ sức khỏe bản thân tốt hơn.
[embed-health-tool-bmr]
