Bệnh Celiac (không dung nạp gluten) là bệnh gì?

Bệnh Celiac hay còn gọi là bệnh nhạy cảm với gluten hoặc bệnh không dung nạp gluten. Đây là một căn bệnh dị ứng với một dạng protein gọi là gluten, không cho phép cơ thể hấp thu gluten.

Gluten được tìm thấy trong nhiều loại bột, ngũ cốc, như lúa mạch, lúa mì, yến mạch. Bệnh dị ứng này ảnh hưởng chủ yếu ở ruột non, nơi chứa thức ăn sau khi rời dạ dày.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Celiac là gì?

Những triệu chứng phổ biến của bệnh Celiac bao gồm: tiêu chảy, kèm theo phân xám ở dạng lỏng hay hơi lỏng, thường có mùi hôi, trông như có dầu và có bọt; sụt cân; chậm lớn và phát triển (ở trẻ nhỏ); thường xuyên đầy hơi; phình bụng hoặc đau bụng; loét miệng; mệt mỏi; yếu người; xanh xao; phát ban hay chuột rút ở cơ.

Người lớn mắc bệnh Celiac thường ít triệu chứng hơn trẻ em, do đó bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng cách xét nghiệm máu nhằm phát hiện ra thiếu máu bất thường. Một biểu hiện khác hiếm gặp của bệnh Celiac là mụn rộp.

Bạn có thể gặp các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn cần gặp bác sĩ khi thấy xuất hiện những dấu hiệu và triệu chứng kể trên hoặc nếu bạn bị tiêu chảy hay gặp các vấn đề khó chịu về đường tiêu hóa kéo dài hơn hai tuần. Hãy cho bé đi khám bác sĩ ngay nếu phát hiện ra bé nhợt nhạt, bụng phình to hay phân có mùi hôi. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh bệnh trầm trọng thêm.

Nguyên nhân gây ra bệnh Celiac (không dung nạp gluten) là gì?

Dị ứng với gluten là nguyên nhân chính gây ra bệnh Celiac. Khi người bệnh ăn thức ăn có chứa gluten, hệ thống miễn dịch của họ sẽ tấn công và gây tổn thương những mô lót trong ruột non. Ruột non không thể hấp thụ một số chất dinh dưỡng và người bệnh có thể trở nên suy dinh dưỡng.

Những ai thường mắc phải bệnh Celiac?

Bệnh thường xuất hiện lần đầu ở trẻ em khi chúng bắt đầu ăn thức ăn có chứa gluten. Bệnh không dung nạp gluten là bệnh di truyền trong gia đình. Bệnh xảy ra phổ biến ở trẻ em vùng Tây Âu.

Bệnh Celiac không thể chữa trị được nhưng có thể kiểm soát bằng chế độ ăn uống không có gluten.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh Celiac (không dung nạp gluten) là gì?

Bệnh không dung nạp gluten có xuất hiện ở bất kỳ người nào. Tuy nhiên, nó thường có xu hướng phổ biến hơn ở các đối tượng:

• Có thành viên trong gia đình bị bệnh Celiac hoặc bệnh Herpes
• Triệu chứng Down hoặc hội chứng Turner
• Bệnh tuyến giáp tự miễn dịch
• Bệnh tiểu đường tuýp 1
• Triệu chứng Sjogren
• Viêm đại tràng.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế dùng để chẩn đoán bệnh Celiac là gì?

Bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra xem bệnh nhân có thiếu dưỡng chất và có kháng thể phản ứng với gluten không.

Bác sĩ có thể tiến hành việc kiểm tra khác (như nội soi) để xác định triệu chứng và loại trừ những bệnh khác. Bác sĩ sẽ thực hiện nội soi bằng một ống mỏng, mềm có gắn máy quay ở đầu ống được đưa vào cổ họng rồi thông qua dạ dày đến ruột non.

Theo phương pháp mới, nội soi bằng thuốc viên (capsule endoscopy), một máy quay nhỏ được đặt trong một viên thuốc uống có thể quan sát bên trong ruột. Sau đó bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô để nghiên cứu dưới kính hiển vi (sinh thiết).

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp X-quang đường tiêu hóa trên có cản quang để kiểm tra đường tiêu hóa của bạn.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh Celiac (không dung nạp gluten)?

Phương pháp điều trị chính là ăn chế độ dinh dưỡng đặc biệt tránh bất cứ thức ăn nào có chứa gluten, bao gồm ngũ cốc, đặc biệt là lúa mì và lúa mạch.

Bác sĩ có thể cho người bệnh sử dụng thực phẩm bổ sung để tăng chất dinh dưỡng và dùng thuốc để kiểm soát dị ứng.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh?

Bạn có thể kiểm soát tốt tình trạng hồi phục của mình nếu bạn lưu ý vài điều sau đây:

• Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe của bạn.
• Nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc trong toa được kê cho bạn.
• Tham khảo một chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn uống hợp lý dành cho bạn.
• Theo chế độ ăn uống không có gluten hằng ngày. Tiếp tục ăn theo chế độ ăn uống của riêng bạn, ngay cả khi bạn thấy khỏe mạnh.
• Sử dụng những thực phẩm bổ sung được chỉ định hay được kê theo toa thuốc.
• Tìm một nhóm hỗ trợ nếu bạn quan tâm về việc tham khảo từ những người mắc bệnh Celiac khác.
• Gọi cho bác sĩ nếu những triệu chứng không suy giảm sau 3 tuần theo chế độ ăn uống mới.
• Gọi cho bác sĩ nếu bị sốt đột ngột.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Hello Health Group và Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.