Chắc hẳn ai trong chúng ta đều từng bị chướng bụng đầy hơi sau khi ăn. Tình trạng này có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, thường gặp từ thói quen ăn uống do nuốt hơi quá nhiều như vừa ăn vừa nói chuyện hay ăn những thực phẩm khó tiêu hóa, sinh ra nhiều khí…

Vậy bạn nên làm gì khi bị như vậy? Hãy cùng tìm hiểu những thông tin hữu ích qua bài viết sau.

Đầy hơi chướng bụng là gì?

Chướng bụng đầy hơi là tình trạng khí (gas) bị tích tụ trong dạ dày và ruột làm cho bạn cảm thấy bị đầy bụng, tức bụng và trong một số trường hợp bụng có thể căng lên.

Tình trạng này thường xảy ra do bạn nuốt nhiều không khí trong khi ăn hoặc khí hình thành từ sự phân hủy của thực phẩm trong quá trình tiêu hóa. Bạn có thể gặp phải cảm giác này một hoặc nhiều lần trong ngày.

Những dấu hiệu và triệu chứng khi bị chướng bụng đầy hơi là gì?

Hầu hết mọi người đều mô tả chướng bụng đầy hơi là cảm giác không thoải mái và khó chịu ở bụng, có khi đó là cảm giác căng chướng bụng, xì hơi, ợ nóng thường xuyên hoặc ợ hơi và sôi bụng. Đôi khi, bạn có thể bị đau quặn thắt từng cơn kèm ói nếu nguyên nhân do sự tắc nghẽn ở ruột làm thức ăn và hơi bị ứ nhiều trong lòng ruột.

Nếu bạn có các dấu hiệu bệnh khác kèm theo, và các triệu chứng có vẻ ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hằng ngày của bạn, hãy đi khám và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Thông thường tình trạng đầy bụng, ợ hơi có thể tự hết. Bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu các triệu chứng không cải thiện mặc dù bạn đã thay đổi thói quen ăn uống để giảm tình trạng này. Ngoài ra, bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu cảm thấy:

• Tức ngực
• Sụt cân
• Tiêu chảy
• Phân thay đổi màu sắc (có máu trong phân, phân bạc màu) hoặc tần suất đi ngoài thay đổi
• Sốt cao
• Đau bụng
• Đi tiêu phân mỡ

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Những dấu hiệu trên đôi khi có thể là do một loại bệnh đường tiêu hóa khác nghiêm trọng hơn gây ra. Vì vậy, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được chỉ định phương pháp điều trị thích hợp nhất.

Chướng bụng đầy hơi là bệnh gì?

Bệnh có thể bị chướng bụng đầy hơi do:

• Nuốt hơi quá nhiều: Điều này xảy ra từ thói quen ăn uống, ăn nhanh và nhiều trong một lần, căng thẳng, lo lắng, nói chuyện khi ăn, hút thuốc, nhai kẹo cao su.
• Tăng lượng hơi trong lòng ruột: Do thức ăn bị ứ trệ và không xì hơi được trong trường hợp tắc ruột, hay ruột không hấp thu được một số loại thực phẩm (ăn thức ăn béo hoặc uống đồ uống có gas).
• Khí trong lòng ruột không được hấp thu vào máu hoặc ngược lại được khuếch tán từ máu vào lòng ruột theo sự chênh lệch áp suất: Ví dụ: ở dạ dày áp lực khí CO₂ ít hơn trong máu nên sẽ khuếch tán khí từ máu vào lòng ruột, nhưng ở tá tràng thì ngược lại.

Những ai thường bị đầy hơi chướng bụng?

Đầy hơi chướng bụng là hiện tượng rất phổ biến và thường gặp ở cả người lớn và trẻ em. Bệnh thường ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn là nam giới. Tình trạng đầy hơi chướng bụng không nghiêm trọng và có thể dễ dàng điều trị. Nếu bị đầy hơi kéo dài và không giảm dù đã áp dụng những biện pháp thông thường, bạn cần phải đi khám.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị đầy hơi chướng bụng?

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ bị đầy hơi, ví dụ như:

• Chế độ ăn uống bao gồm các loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và cây họ đậu
• Cơ thể bạn không thể tiêu hóa lactose hoặc gluten. Lactose có trong sữa và các sản phẩm làm từ sữa như phô mai và kem. Gluten là hỗn hợp các protein và có trong một số sản phẩm làm từ lúa mì như mì ống và bánh mì
• Ít vận động làm cho hệ tiêu hóa hoạt động chậm lại
• Sử dụng đồ uống có gas
• Đầy hơi chướng bụng có thể gặp ở người mắc bệnh lý trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS), nhưng không phải là triệu chứng thường gặp, ợ hơi góp phần làm axit trào ngược trong một số trường hợp nên có thể kèm theo cảm giác nóng rát vùng ngực hay vùng bụng trên rốn.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán chướng bụng đầy hơi?

Bước đầu tiên trong việc chẩn đoán đầy hơi là khám lâm sàng và xem xét tiền sử bệnh. Bạn nên nói chi tiết với bác sĩ về những triệu chứng cũng như chế độ ăn uống của mình. Bạn cũng nên cho bác sĩ biết về bất cứ loại thuốc hoặc thảo dược nào đang dùng. Điều này sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

Phương pháp điều trị khi bị đầy hơi chướng bụng

Cách chữa đầy hơi chướng bụng thường tập trung vào việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống. Những thay đổi này bao gồm:

• Xác định các loại thực phẩm gây đầy hơi: Bạn nên chụp ảnh hoặc ghi chép lại mình đã ăn những món gì và cảm giác sau khi ăn món đó ra sao. Điều này sẽ giúp bạn xác định các loại thực phẩm làm bạn bị đầy hơi.
• Hạn chế chất béo trong chế độ ăn: Chất béo có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, làm cho dạ dày của bạn cảm thấy no nhanh hơn.
• Tạm thời hạn chế các loại thực phẩm nhiều chất xơ: Việc tiêu thụ thực phẩm chứa chất xơ thường tốt cho cơ thể. Nhưng hiện tượng đầy hơi chướng bụng có thể xảy ra do cơ thể quá nhạy cảm với chất xơ nên bạn phải tạm thời hạn chế ăn thực phẩm giàu chất xơ để giảm triệu chứng. Đôi khi có thể mất 3 tuần để cơ thể điều chỉnh lại lượng chất xơ cần tiêu thụ.
• Giảm uống sữa: Nếu có thói quen uống sữa, thay vì uống một ly sữa đầy mỗi lần, bạn nên uống từng chút một. Bạn cũng có thể dùng các sản phẩm giúp hỗ trợ cơ thể tiêu hóa lactose trong sữa như các loại thực phẩm chứa lactase, một enzyme phân hủy lactose.

Khi việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống không làm giảm triệu chứng đầy hơi, bạn hãy đi khám. Bác sĩ có thể chỉ định bạn điều trị bằng thuốc:

• Simethicone: Là loại thuốc không kê đơn có tác dụng giảm sức căng bề mặt của các bóng khí trong ống tiêu hóa, phá vỡ các bong bóng khí này và dễ tống hơi ra ngoài.
• Than hoạt tính: Than hoạt tính có thể giúp hấp thu khí.
• Bổ sung lactase: Lactase là một enzyme có thể giúp tiêu hóa thức ăn chứa đường lactose.

Ngoài ra, bạn nên tham vấn ý kiến bác sĩ về việc dùng men vi sinh nhằm bổ sung lợi khuẩn cho đường tiêu hóa, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Khi chọn men vi sinh, bạn nên ưu tiên sản phẩm đến từ các công ty dược lớn, có thành phần là Lactobacillus plantarum 299v (LP 299V) – một chủng lợi khuẩn đặc biệt, được chứng minh lâm sàng hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng liên quan hội chứng ruột kích thích (chướng bụng đầy hơi)

Một nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng việc bổ sung một số men vi sinh có thể giúp cải thiện môi trường vi sinh vật trong đường ruột, từ đó đem lại hiệu quả trong việc giảm sản xuất khí, đầy hơi chướng bụng ở những người có vấn đề về tiêu hóa.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế đầy hơi chướng bụng?

Bạn sẽ có thể kiểm soát tình trạng chướng bụng đầy hơi bằng việc áp dụng các biện pháp sau:

• Chia nhỏ bữa ăn và ăn thường xuyên hơn
• Ăn chậm, nhai kỹ
• Tránh các loại thực phẩm chiên và béo
• Tránh uống bia rượu và các loại đồ uống có gas
• Vận động và tập thể dục thường xuyên
• Ngưng hút thuốc lá
• Tránh nhai kẹo cao su, uống bằng ống hút hoặc ngậm kẹo cứng (vì chúng sẽ làm bạn nuốt nhiều không khí)

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.