Ung thư da ở đầu, đặc biệt là loại ung thư hắc tố (còn gọi là Melanoma hay Mêlanôm), rất nguy hiểm bởi triệu chứng dễ bị tóc che phủ, thường khó phát hiện, dẫn tới chẩn đoán muộn. Vì vậy, nắm được những thông tin cơ bản về bệnh này và cách kiểm tra phát hiện sớm ung thư da đầu là rất quan trọng. Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Tìm hiểu chung
Ung thư da đầu là gì?
Ung thư da có thể xảy ra ở bất kì đâu trên cơ thể, nhưng thường gặp hơn ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như đầu, mặt, cổ, bàn tay và cánh tay. Ung thư da đầu là một loại ung thư da xảy ra khi các tế bào trên da đầu phát triển và nhân lên một cách mất kiểm soát.
Ung thư da đầu nguy hiểm hơn các loại ung thư da khác vì khó chẩn đoán ở giai đoạn sớm. Rất khó để mọi người tự nhìn rõ tất cả vùng da đầu của chính mình trong gương. Bên cạnh đó, nhiều người cho rằng da đầu cũng có nhiều mạch máu và hạch bạch huyết, khiến cho các khối u ác tính nhanh chóng lan rộng và di căn.
Các khối u ác tính ở da đầu đã được chứng minh là gây tử vong cao hơn so với các khối u ác tính khác. Đã có nghiên cứu cho thấy các ca tử vong do u ác tính ở da đầu và cổ gần gấp đôi so với các khối u ác tính ở những nơi khác trên cơ thể.
Phân loại
Các loại ung thư da đầu bao gồm:
- Ung thư tế bào đáy. Đây là dạng ung thư da phổ biến nhất nhưng hiếm khi gây tử vong. Ung thư tế bào đáy thường thấy nhất ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời bao gồm đầu, cổ, bàn tay, cánh tay. Bệnh thường phát triển chậm, thường không lan tràn sang các bộ phận khác của cơ thể và không đe dọa đến tính mạng.
- Ung thư tế bào vảy. Đây là loại ung thư da phổ biến thứ hai, hiếm khi gây tử vong nhưng dễ di căn và tiến triển nếu không được điều trị sớm. Ung thư tế bào vảy cũng thường gặp ở nơi tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời gồm đầu, bàn tay, tai, gáy, cẳng tay.
- Ung thư hắc tố. Đây là dạng ung thư da ít phổ biến nhất, nhưng nguy hiểm và có nguy cơ gây tử vong cao. Khối u ác tính cũng có nhiều khả năng lây lan và khó kiểm soát hơn.
[embed-health-tool-bmi]
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng ung thư da đầu
Dấu hiệu ung thư da đầu cũng giống như dấu hiệu của tất cả các bệnh ung thư da khác, bao gồm một khối u mới phát triển, bất thường trên da hoặc vết loét không lành. Khối u trên da đầu hay da đầu nổi cục thường xuất hiện dưới dạng mụn cóc, đốm cứng có màu đỏ, nhẵn bóng, nốt ruồi hoặc vết loét. Tình trạng nổi cục u trên da đầu cũng có thể đi kèm chảy máu, gây đau hoặc không.
Triệu chứng ung thư da đầu có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào loại ung thư.
1. Ung thư tế bào đáy:
- Đốm màu hồng, đỏ hoặc nâu như nốt ruồi xuất hiện trên da đầu, bằng phẳng, lõm ở giữa hoặc nổi lên. Các đốm này có thể dễ chảy máu kể cả chỉ va chạm nhẹ. Nếu khối này lớn hơn bạn còn nhìn thấy được các mạch máu không đều trên bề mặt.
- Khối u có thể sáng bóng hoặc thô ráp sần sùi.
2. Ung thư tế bào vảy:
- Nốt cứng hoặc mảng màu hồng hoặc đỏ xuất hiện trên da đầu. Chúng sần sùi, có vảy và bong tróc
- Da đầu ngứa ngáy và chảy máu.
3. Ung thư hắc tố:
- Đốm hoặc vết sưng có sắc tố màu nâu hoặc đen như nốt ruồi
- Các đường viền quanh nốt ruồi có màu sắc không đều hoặc sẫm màu hơn
- Nốt ruồi thay đổi về màu sắc và kích thước, gây ngứa hoặc chảy máu.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ?
Một số người thường bỏ qua những triệu chứng kể trên vì nghĩ rằng là do chấn thương hoặc trầy xước. Nếu gần đây bạn nhận thấy một nốt ruồi mới, bất thường trên da đầu, vết loét không lành, hay bất kỳ dấu hiệu nào bất thường trên da đầu thì bạn nên đi kiểm tra da càng sớm càng tốt.
Nguyên nhân
Nguyên nhân ung thư da dầu là gì?
Tóc trên đầu giúp bảo vệ da đầu khỏi ánh nắng mặt trời nhưng không hoàn toàn. Nguyên nhân chính của ung thư da đầu là do tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời. Tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời làm biến đổi ADN của các tế bào da đầu, khiến chúng nhanh chóng phân chia một cách vô tổ chức, tạo thành khối tế bào ung thư trên da đầu.
Một nguyên nhân khác gây bệnh là do da đầu thường xuyên tiếp xúc với một số hóa chất độc hại, chẳng hạn như hắc ín, than đá, thuốc nhuộm tóc…
Các yếu tố nguy cơ
Các yếu tố làm tăng nguy cơ gây ung thư da đầu bao gồm:
- Phơi nắng, tắm nắng hoặc làm việc thường xuyên dưới ánh nắng mặt trời
- Tiền sử bị cháy nắng hoặc da dễ cháy nắng
- Tóc vàng hoặc làn da trắng, nhiều tàn nhang
- Có nhiều nốt ruồi hoặc nốt ruồi có hình dạng bất thường
- Bị dày sừng quang hóa (da tăng trưởng mạnh thành những mảng sần sùi, có vảy, màu hồng đậm đến nâu)
- Bản thân từng bị ung thư da hoặc thành viên gia đình mắc bệnh ung thư da
- Có một tình trạng ức chế hệ thống miễn dịch như HIV
- Dùng thuốc ức chế hoặc làm suy yếu hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như thuốc chống thải ghép trong cấy ghép nội tạng
- Da từng bị tổn thương do điều trị bằng xạ trị
- Chiếu xạ vào vùng đầu.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán ung thư da dầu?
Chẩn đoán ung thư da đầu được thực hiện giống như đối với các loại ung thư da khác, thường gồm khám lâm sàng và sinh thiết.
Việc phát hiện và chẩn đoán sớm bệnh có thể gặp khó khăn do tóc che phủ và suy nghĩ chủ quan của bệnh nhân. Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi xem bạn có nhận thấy bất kỳ thay đổi hoặc bất thường nào trên da đầu hay không. Tiếp theo, họ sẽ dùng tay vén tóc và kiểm tra kỹ lưỡng da đầu.
Nếu nghi ngờ có tổn thương da đầu, sinh thiết có thể được thực hiện. Bác sĩ lấy mẫu mô da đầu bất thường để kiểm tra dưới kính hiển vi xem có phải là ung thư không.
Ung thư tế bào đáy và tế bào vảy được phân loại theo kích thước và mức độ tăng trưởng. Ung thư tế bào đáy hiếm khi di căn đến các hạch bạch huyết, nhưng chúng có thể phát triển khá lớn và xâm lấn các cấu trúc lân cận. Ung thư tế bào vảy có tỷ lệ di căn đến hạch bạch huyết ở cổ cao hơn nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm.
Trong khi đó, ung thư hắc tố được phân loại theo mức độ xâm lấn sâu vào các lớp da. Loại này phát triển rất khó lường và dễ lan tràn đến các cơ quan ở xa. Vì vậy, việc chẩn đoán những khối u hắc tố có kích thước trung bình thường phải sinh thiết hạch, xem nó đã di căn tới hạch bạch huyết hay chưa. Đồng thời cũng cần khảo sát các cơ quan khác xem đã bị di căn xa hay chưa.
Những phương pháp điều trị ung thư da đầu
Ung thư da đầu có chết không? Gần như tất cả các bệnh ung thư da đều có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện và điều trị sớm, bao gồm cả ung thư da đầu. Các phương pháp điều trị bao gồm phẫu thuật cắt bỏ, phẫu thuật Mohs, hóa trị và xạ trị.
Khối u của ung thư tế bào đáy hoặc ung thư tế bào vảy giai đoạn đầu có thể được loại bỏ bằng phẫu thuật Mohs, chỉ loại bỏ khối u và để lại mô lân cận, đảm bảo diện cắt không còn tế bào ác tính.
Còn các tình trạng ung thư da đầu có liên quan đến hạch bạch huyết hoặc có kích thước lớn sẽ không phù hợp với phẫu thuật Mohs. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ, kết hợp với xạ trị hoặc hóa trị bổ trợ.
Riêng với khối u hắc tố, nó có nhiều nguy cơ lan rộng hơn nên cần cắt bỏ tích cực với bờ rộng kết hợp hóa trị và/hoặc xạ trị.
Phòng ngừa
Những biện pháp nào giúp phòng ngừa ung thư da đầu?
Bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây để phòng ngừa bệnh:
- Thường xuyên kiểm tra da đầu. Bạn nên nhờ người khác kiểm tra da đầu kỹ lưỡng và thường xuyên xem có bất thường nào không. Nếu thuộc nhóm có nguy cơ cao, bạn nên tầm soát ung thư định kỳ.
- Tránh để da đầu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Khi tóc mỏng đi, ánh nắng mặt trời có thể tác động trực tiếp đến da đầu và làm tăng nguy cơ ung thư. Đây là lý do tại sao đội mũ là rất quan trọng để bảo vệ da đầu, mặt và cổ khỏi ánh nắng mặt trời.
Hi vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ về ung thư da đầu và cách để phòng ngừa, điều trị hiệu quả. Hãy chủ động theo dõi những bất thường, không chỉ trên da đầu mà toàn bộ cơ thể để phát hiện sớm bệnh ung thư (nếu có) và có giải pháp phù hợp cho bản thân mình.
