Bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 đều có đặc trưng là mức đường huyết cao hơn bình thường, tuy nhiên nguyên nhân và sự phát triển bệnh lại biểu hiện khác nhau.
Không phải lúc nào các biểu hiện cũng rõ ràng để chúng ta có thể xác định được tuýp bệnh tiểu đường.
Điển hình là những người bị bệnh tiểu đường tuýp 2 (đái tháo đường) sẽ thừa cân và không tiêm insulin, trong khi những người có bệnh tiểu đường tuýp 1 phải tiêm insulin và bị thiếu cân.
Tuy vậy, những khái niệm này không phải lúc nào cũng đúng. Khoảng 20% những người bị bệnh tiểu đường tuýp 2 có cân nặng bình thường khi phát hiện bệnh, và nhiều người trong số họ vẫn phụ thuộc vào insulin.
Trong một số trường hợp, những người bị bệnh tiểu đường tuýp 1 vẫn bị thừa cân.
Vì cả hai tuýp bệnh tiểu đường rất đa dạng và không thể đoán trước, nên thường rất khó xác định bạn bị tiểu đường tuýp nào.
Giả định rằng một người thừa cân có đường huyết cao thì mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 là không chính xác, bởi vì người bệnh có thể mắc bệnh tiểu đường tuýp 1.
Trong một số trường hợp, khi không rõ bạn mắc bệnh tiểu đường tuýp nào, bác sĩ cần thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên biệt để đề xuất cách điều trị thích hợp nhất.
Những khác biệt thông thường giữa bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2
Mặc dù có những điều không chắc chắn từ chẩn đoán về bệnh tiểu đường, nhưng có một vài đặc điểm riêng biệt cho từng tuýp.
Xin lưu ý rằng những khác biệt này được dựa trên sự tổng hợp và vẫn có ngoại lệ (ví dụ như nhiều trường hợp được chẩn đoán ở tuổi trưởng thành, là một khái niệm không phải lúc nào cũng đúng).
Bảng sau đây nên được xem như một hướng dẫn cơ bản về những khác biệt giữa bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2. Bạn lưu ý rằng đây không phải là quy chuẩn chung cho tất cả người bệnh.
Sự khác biệt thông thường giữa bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2
| Tiểu đường tuýp 1 | Tiểu đường tuýp 2 | |
| Yếu tố nguy cơ | Không rõ nguyên nhân chính xác | Một số yếu tố như cân nặng hoặc chủng tộc sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh |
| Triệu chứng | Các triệu chứng tiểu đường tuýp 1 thường xuất hiện rất nhanh | Các triệu chứng tiểu đường tuýp 2 thường dễ bỏ qua vì chúng phát triển chậm |
| Kiểm soát | Sử dụng insulin để kiểm soát đường huyết | Có nhiều cách kiểm soát tiểu đường tuýp 2 hơn tuýp 1, bao gồm thiền, tập thể dục và chế độ ăn uống phù hợp. Người bệnh cũng cần dùng insulin |
| Chữa trị và phòng ngừa | Hiện tại chưa có phương pháp chữa trị tiểu đường tuýp 1 | Không có phương pháp chữa khỏi tiểu đường tuýp 2, nhưng có biện pháp giúp thuyên giảm và phòng ngừa bệnh |
Bệnh tiểu đường tuýp 1 phát triển như thế nào?
Bệnh tiểu đường tuýp 1 là một bệnh tự miễn, có nghĩa là do hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các bộ phận của cơ thể. Lúc này, hệ thống miễn dịch xác định sai mục tiêu và hướng đến các tế bào beta sản xuất insulin trong tuyến tụy.
Chưa ai biết được nguyên nhân của tình trạng này, hay làm thế nào để ngăn chặn nó. Các hệ thống miễn dịch của bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 tiếp tục tấn công các tế bào beta cho đến khi tuyến tụy mất khả năng sản xuất insulin.
Những người bị bệnh tiểu đường tuýp 1 cần phải tiêm insulin để bù đắp lại sự chết đi của các tế bào beta trong cơ thể. Bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 phải phụ thuộc insulin.
Bệnh tiểu đường tuýp 2 phát triển như thế nào?
Triệu chứng tiểu đường tuýp 2 sẽ khác so với tuýp 1. Các hệ thống tự miễn dịch của bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 không tấn công các tế bào beta. Thay vào đó, bệnh tiểu đường tuýp 2 xảy ra khi cơ thể mất khả năng đáp ứng lại insulin. Tình trạng này được gọi là kháng insulin.
Cơ thể bù đắp lại sự hoạt động thiếu hiệu quả của insulin bằng cách sản xuất ra nhiều hơn, nhưng không phải lúc nào cũng đủ. Theo thời gian, các tế bào beta của tuyến tụy phải sản xuất lượng lớn insulin chịu nhiều áp lực dẫn đến tế bào bị phá hủy và làm mất bớt sản lượng insulin.
Nhấn vào và xem sơ đồ chuyển hóa và hấp thu glucose trong bệnh tiểu đường tuýp 2
Bệnh tiểu đường tuýp 2 và tiêm insulin
Những người bị bệnh tiểu đường tuýp 2 cần phải tiêm insulin, vì một trong hai lý do sau:
- Kém nhạy với insulin: Thừa cân gây ra tình trạng cơ thể phản ứng ít nhạy cảm hơn với insulin nghĩa là insulin mất khả năng làm giảm lượng đường trong máu. Những người có độ nhạy cảm với insulin thấp thường cần phải tiêm insulin để tránh tăng đường huyết.
- Suy yếu tế bào beta: Nếu cơ thể bạn kháng insulin, insulin được sản sinh nhiều hơn để duy trì lượng đường trong máu của bạn ổn định, nghĩa là tuyến tụy phải làm việc nhiều. Theo thời gian, các tế bào beta có thể bị phá hủy do chịu áp lực liên tục, và dẫn đến ngừng sản xuất insulin hoàn toàn. Sau cùng, bạn có thể gặp tình trạng tương tự như bệnh nhân tiểu đường tuýp 1, đó là cơ thể không có khả năng sản xuất ra lượng insulin đủ để duy trì, kiểm soát lượng đường trong máu, do đó cần tiêm insulin trong những ca bệnh này.
Các bài viết của Hello Health Group và Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
