Thuốc kháng sinh Cefuroxim và những điều cần biết

Thuốc kháng sinh Cefuroxim được bán tổng hợp phổ rộng. Thuốc thuộc nhóm cephalosporin, bao gồm thuốc tiêm là dạng muối natri và thuốc uống là dạng axetil este.

Cefuroxim axetil là tiền chất của thuốc kháng sinh Cefuroxim, là chất có rất ít hoạt tính kháng khuẩn khi chưa bị thủy phân thành Cefuroxim trong cơ thể sau khi được hấp thu.

Dạng thuốc và hàm lượng

Cefuroxim axetil

• Dạng thuốc uống;
• Hỗn dịch uống: 125 mg/5 ml; 250 mg/5 ml;
• Viên nén: 125 mg, 250 mg, 500 mg.

Cefuroxim natri

• Dạng thuốc tiêm;
• Lọ 250 mg, 750 mg hoặc 1,5 g bột pha tiêm.

Dược lý và cơ chế tác dụng

Cefuroxim là kháng sinh bán tổng hợp phổ rộng thuộc nhóm cephalosporin; thuốc tiêm là dạng muối natri và thuốc uống là dạng axetil este. Cefuroxim axetil là tiền chất của Cefuroxim, chất này có rất ít hoạt tính kháng khuẩn khi chưa bị thủy phân thành Cefuroxim trong cơ thể sau khi được hấp thu.

Thuốc kháng sinh Cefuroxim có hoạt tính kháng khuẩn do ức chế tổng hợp thành tế bào vi khuẩn bằng cách gắn vào các protein đích thiết yếu (các protein gắn penicillin). Nguyên nhân kháng thuốc có thể là do vi khuẩn tiết enzyme cephalosporinase hoặc do biến đổi các protein gắn penicillin.

Cefuroxim có thành phần chống lại nhiều tác nhân gây bệnh thông thường, kể cả các chủng tiết beta – lactamase/cephalosporinase của cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Cefuroxim đặc biệt rất bền với nhiều enzyme beta-lactamase của vi khuẩn Gram âm.

Chỉ định

Thuốc uống Cefuroxim axetil được dùng để điều trị nhiễm khuẩn thể nhẹ đến vừa ở đường hô hấp dưới, bệnh viêm tai giữa, viêm xoang tái phát, viêm amiđan và viêm họng tái phát do vi khuẩn nhạy cảm gây ra.

Cefuroxim axetil giúp điều trị nhiễm khuẩn đường tiết niệu không biến chứng, nhiễm khuẩn da và mô mềm do các vi khuẩn nhạy cảm gây ra. Ngoài ra, thuốc này còn có khả năng điều trị bệnh Lyme thời kỳ đầu biểu hiện bằng triệu chứng ban đỏ loang do Borrelia burgdorferi.

Dạng thuốc tiêm Cefuroxim natri giúp cơ thể chống lại nhiễm khuẩn thể nặng đường hô hấp dưới (kể cả viêm phổi), nhiễm khuẩn da và mô mềm, nhiễm khuẩn xương và khớp, nhiễm khuẩn thể nặng niệu – sinh dục, nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não do các vi khuẩn nhạy cảm gây ra. Ngoài ra, trong phẫu thuật, Cefuroxim natri cũng được tiêm để dự phòng nhiễm khuẩn.

Chống chỉ định dùng thuốc

• Người bệnh có tiền sử dị ứng với kháng sinh nhóm cephalosporin;
• Trước khi bắt đầu điều trị bằng Cefuroxim, phải điều tra kỹ về tiền sử dị ứng của người bệnh với cephalosporin, penicillin hoặc thuốc khác;
• Vì có phản ứng quá mẫn (bao gồm phản ứng sốc phản vệ) xảy ra giữa các người bệnh dị ứng với các kháng sinh nhóm beta-lactam, nên những người bệnh này phải thận trọng và sẵn sàng mọi thứ để điều trị sốc phản vệ khi dùng Cefuroxim cho người bệnh trước đây đã bị dị ứng với penicillin;
• Mặc dù thuốc kháng sinh Cefuroxim hiếm khi gây biến đổi chức năng thận nhưng vẫn bạn vẫn nên kiểm tra thận trước khi điều trị bằng Cefuroxim, nhất là ở người bệnh ốm nặng đang dùng liều tối đa. Nếu là bác sĩ, bạn nên cẩn trọng khi cho người bệnh dùng đồng thời với các thuốc lợi tiểu mạnh vì có thể có tác dụng bất lợi đến chức năng thận;
• Nên giảm liều Cefuroxim tiêm ở người suy thận tạm thời hoặc mạn tính, vì ở những người này nồng độ kháng sinh trong huyết thanh cũng có thể cao và kéo dài dù cho dùng liều lượng bình thường;
• Dùng Cefuroxim dài ngày có thể làm các chủng không nhạy cảm phát triển quá mức, do đó cần theo dõi người bệnh cẩn thận. Nếu bị bội nhiễm nghiêm trọng trong khi điều trị, phải ngừng sử dụng thuốc;
• Ðã có báo cáo cho thấy viêm đại tràng màng giả có thể xảy ra khi sử dụng các kháng sinh phổ rộng, vì vậy cần quan tâm chẩn đoán bệnh này và điều trị bằng metronidazol cho người bệnh bị ỉa chảy nặng do dùng kháng sinh. Là bác sĩ, bạn nên hết sức thận trọng khi kê đơn kháng sinh phổ rộng cho những người có bệnh đường tiêu hóa, đặc biệt là viêm đại tràng.

Lưu ý dùng thuốc trong thời kỳ mang thai

• Các nghiên cứu cho thấy không có dấu hiệu tổn thương khả năng sinh sản hoặc có hại cho bào thai do dùng thuốc Cefuroxim;
• Ngoài ra, người mang thai sử dụng kháng sinh này để điều trị viêm thận − bể thận cũng sẽ không xảy ra những biến chứng ở trẻ sơ sinh sau khi mẹ tiếp xúc với thuốc. Cephalosporin là loại thuốc được xem là an toàn cho phụ nữ đang mang thai;
• Tuy nhiên, cần phải thêm nhiều nghiên cứu để đảm bảo không có bất kỳ tác hại xấu nào đến thai nhi. Chính vì vậy, nếu bạn đang mang thai thì chỉ nên dùng thuốc này khi thật cần và phải theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Lưu ý dùng thuốc trong khi cho con bú

Cefuroxim được bài tiết trong sữa mẹ ở nồng độ thấp. Các nhà khoa học cho rằng nồng độ này không gây ảnh hưởng đến trẻ đang bú sữa mẹ. Tuy nhiên, bạn nên chú ý nếu thấy trẻ bị ỉa chảy, tưa và nổi ban.

Tác dụng phụ

Dùng thuốc kháng sinh Cefuroxim có thể dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn như:

• Ðau rát và viêm tĩnh mạch huyết khối tại nơi tiêm truyền;
• Tiêu chảy;
• Nổi ban sần sùi;
• Gây phản ứng phản vệ, nhiễm nấm Candida;
• Buồn nôn.

Ngoài những công dụng chữa bệnh tuyệt vời của thuốc Cefuroxim, bạn cần phải tìm hiểu kỹ cơ thể của bạn có bị dị ứng hoặc phản ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc để tránh khỏi những hậu quả nghiêm trọng.