Viêm âm đạo là bệnh nhiễm trùng cơ quan sinh dục nữ thường gặp. Bệnh gây ra chủ yếu là do những hiểu biết sai lầm về cách vệ sinh cá nhân vùng âm đạo (sử dụng xà phòng có tính tẩy rửa mạnh, các chất khử trùng, tạo mùi…), số còn lại là do lây nhiễm khi quan hệ tình dục.

Tuy khá phổ biến nhưng kiến thức về căn bệnh này của đa số chị em chưa nhiều. Hơn nữa, với tâm lý ngại ngùng, ít chia sẻ, phụ nữ thường cố gắng chịu đựng hoặc sử dụng các phương pháp điều trị sai cách, dẫn tới bệnh không thuyên giảm mà còn tiến triển phức tạp hơn, để lại những hậu quả đáng tiếc.

Tìm hiểu chung

Viêm âm đạo là bệnh gì?

Viêm âm đạo là tình trạng âm đạo bị viêm nhiễm dẫn đến tiết dịch, ngứa và đau. Nguyên nhân thường do sự mất cân bằng của vi khuẩn âm đạo hoặc bị nhiễm trùng. Giảm nồng độ estrogen sau mãn kinh cũng có thể gây ra viêm âm đạo.

Các loại viêm âm đạo phổ biến nhất là:

• Nhiễm khuẩn âm đạo: do mất cân bằng môi trường vi khuẩn thường trú của âm đạo dẫn đến sự phát triển quá mức của các loại vi khuẩn khác.
• Nhiễm nấm: thường do nấm Candida albicans gây ra.
• Trichomonasis: do ký sinh trùng gây ra và thường lây truyền qua quan hệ tình dục.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm âm đạo là gì?

Một số dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của viêm âm đạo bao gồm:

• Thay đổi màu sắc, mùi hoặc lượng dịch trong âm đạo
• Ngứa hoặc kích ứng âm đạo
• Đau trong quá trình giao hợp
• Tiểu đau
• Xuất huyết âm đạo nhẹ.

Nếu bạn bị tiết dịch âm đạo, đặc điểm của chất dịch có thể giúp bạn phát hiện ra loại bệnh viêm âm đạo, bao gồm:

• Viêm âm đạo do vi khuẩn: Bạn có thể tiết dịch màu trắng xám, mùi hôi hoặc tanh và những dấu hiệu này có thể rõ ràng hơn sau khi quan hệ tình dục.
• Nhiễm nấm: Triệu chứng chính là ngứa nhưng âm đạo có thể tiết dịch trắng, dày giống phô mai làm từ sữa gạo kem.
• Trichomonas: Có thể gây ra tiết dịch màu xanh và đôi khi có bọt.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Chẩn đoán và điều trị sớm có thể ngăn ngừa tình trạng này diễn tiến nặng hơn và tránh các tình huống phải cấp cứu, vì vậy hãy gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm âm đạo là gì?

Một số nguyên nhân phổ biến có thể gây ra viêm âm đạo, bao gồm:

Viêm âm đạo do vi khuẩn

Nguyên nhân thường gặp nhất của viêm âm đạo là do sự thay đổi của vi khuẩn thường trú trong âm đạo dẫn đến sự phát triển quá mức của một vài vi khuẩn khác. Ở điều kiện bình thường, vi khuẩn lactobacilli (là loại vi khuẩn bảo vệ có lợi) chiếm ưu thế trong âm đạo so với vi khuẩn kỵ khí. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó, vi khuẩn kỵ khí phát triển quá mức sẽ gây mất cân bằng hệ vi khuẩn âm đạo, gây ra viêm âm đạo.

Loại viêm âm đạo này liên quan đến quan hệ tình dục, đặc biệt nếu bạn có nhiều bạn tình hoặc có bạn tình mới, nhưng đôi khi bệnh cũng xảy ra ở những phụ nữ không hoạt động tình dục.

Nhiễm nấm âm đạo

Bệnh xuất hiện khi có sự tăng sinh nấm trong âm đạo quá nhiều. Albicans cũng gây nhiễm trùng ở những vùng ẩm ướt khác trong cơ thể, chẳng hạn như trong miệng (tưa), nếp gấp da và giường móng.

Nhiễm trichomonas

Loại nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục thường gặp này là do ký sinh trùng trichomonas vaginalis gây ra, lây nhiễm khi quan hệ tình dục với người bị bệnh.

Các tác nhân khác ít gặp hơn

Gonorrhea, chlamydia, mycoplasma, herpes, campylobacter hoặc một số loại ký sinh trùng khác cũng lây nhiễm qua đường tình dục do vệ sinh kém, đôi khi có thể gặp viêm âm đạo do vi khuẩn lây lan từ đường hậu môn qua âm đạo.

Viêm âm đạo không nhiễm trùng

Thuốc xịt, thuốc tẩy âm đạo, xà phòng thơm và các sản phẩm diệt tinh trùng có thể gây phản ứng dị ứng hoặc gây khó chịu cho âm hộ và âm đạo. Các vật lạ chẳng hạn như giấy lụa hoặc tampon vệ sinh bị bỏ quên trong âm đạo cũng có thể gây kích thích lớp niêm mạc âm đạo.

Hội chứng viêm teo đường niệu dục ở người già

Sự giảm lượng estrogen trong cơ thể sau mãn kinh hoặc sau khi phẫu thuật cắt bỏ 2 buồng trứng có thể làm cho lớp lót niêm mạc âm đạo mỏng hơn, gây cảm giác kích ứng, bỏng rát và khô âm đạo.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc bệnh này?

Bệnh viêm âm đạo rất phổ biến. Theo nghiên cứu, đa số phụ nữ sẽ mắc bệnh này ít nhất một lần trong đời.

Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh?

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải bệnh này, chẳng hạn như:

• Những thay đổi nội tiết như liên quan đến thai kỳ, thuốc tránh thai hoặc mãn kinh
• Hoạt động tình dục
• Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục
• Các loại thuốc như kháng sinh và steroid
• Sử dụng các thuốc diệt tinh trùng để ngừa thai
• Bệnh tiểu đường không kiểm soát được
• Sử dụng các sản phẩm vệ sinh như bông tắm, thuốc xịt âm đạo hoặc thuốc khử mùi âm đạo
• Thụt rửa âm đạo
• Mặc quần áo ẩm ướt hoặc chật
• Sử dụng dụng cụ tử cung để ngừa thai.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế dùng để chẩn đoán bệnh viêm âm đạo là gì?

Nếu nghi ngờ bạn bị viêm âm đạo, bác sĩ sẽ thực hiện khám âm đạo để xác định tình trạng này. Sau đó, bác sĩ có thể đề nghị bạn một số xét nghiệm như:

• Lấy mẫu làm xét nghiệm: Bác sĩ có thể lấy mẫu dịch tiết tử cung hoặc âm đạo để xét nghiệm chẩn đoán xác định viêm âm đạo loại nào bằng cách soi tươi dịch âm đạo và cấy dịch âm đạo.
• Thực hiện xét nghiệm pH: Bác sĩ có thể kiểm tra độ pH âm đạo bằng cách sử dụng que thử pH hoặc giấy pH. pH tăng cao có thể cho thấy nhiễm vi khuẩn âm đạo hoặc trichomonas. Tuy nhiên, chỉ kiểm tra pH thì chưa thể đưa ra quyết định chắc chắn.

Những phương pháp dùng để điều trị bệnh viêm âm đạo là gì?

Nếu bạn mắc bệnh viêm âm đạo, bác sĩ có thể khuyên bạn một số lựa chọn điều trị. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra viêm âm đạo, bác sĩ sẽ có cách điều trị khác nhau:

Thuốc điều trị viêm âm đạo có thể sử dụng tại chỗ hoặc đường uống.

• Viêm âm đạo do vi khuẩn: Đối với loại viêm âm đạo này, bác sĩ thường có thể kê thuốc metronidazole hoặc clindamycin cho bạn.
• Nhiễm nấm: Nhiễm nấm thường được điều trị bằng kháng nấm hoặc thuốc viên đặt âm đạo như miconazole (Monistat® 1), clotrimazole (Gyne-Lotrimin®), butoconazole (Femstat® 3) hoặc tioconazole (Vagistat®1).
• Nhiễm trichomonas: Bác sĩ có thể kê toa viên nén metronidazole (Flagyl®) hoặc tinidazole (Tindamax®).
• Viêm âm đạo không do nhiễm trùng: Để điều trị loại viêm âm đạo này, bạn cần phải xác định nguồn gốc của các kích ứng và tránh xa nó. Các tác nhân có thể bao gồm xà phòng, chất tẩy giặt, băng vệ sinh hoặc tampon vệ sinh. Một số loại thuốc có thể sử dụng như cream cortisone, kháng histamin, hormon estrogen… tùy nguyên nhân gây bệnh.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh?

Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh này nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Tránh tắm bồn tắm, bồn nước nóng và bồn tạo sóng
• Tránh các chất kích thích, bao gồm tampon vệ sinh, miếng đệm, vòi hoa sen và xà phòng có mùi thơm. Bạn nên rửa sạch vùng sinh dục ngoài sau khi tắm và làm khô vùng này để ngăn ngừa kích ứng. Không nên sử dụng xà phòng mạnh, chẳng hạn như những loại thuốc có tác dụng khử mùi hoặc kháng khuẩn hoặc bông tắm.
• Sau khi đi vệ sinh, lau vùng kín từ trước ra sau để tránh lây lan vi khuẩn từ hậu môn đến âm đạo của bạn
• Sử dụng xà phòng vệ sinh dịu nhẹ và không mùi thơm
• Không thụt rửa âm đạo
• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục
• Mặc quần áo lót khô thoáng chất liệu cotton.

Viêm âm đạo nếu không được chữa trị kịp thời có thể lan rộng vào tử cung, các cơ quan vùng chậu khác và nhiều khi phải điều trị phẫu thuật cấp cứu. Các trường hợp viêm âm đạo do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng trichomonas khi điều trị trễ có thể dẫn đến viêm tắc vòi trứng, làm giảm khả năng thụ thai sau này.

Một số trường hợp trẻ sinh non và nhẹ cân khi người mẹ bị viêm âm đạo do vi khuẩn và trichomonas không có triệu chứng trước đó. Do đó, các chị em phụ nữ đừng ngại ngùng và cố gắng tự tìm cách chữa bệnh mà hãy đến khám để được bác sĩ phụ khoa điều trị. Nếu điều trị đúng cách, bệnh sẽ giảm triệu chứng nhanh chóng.

Cuối cùng, chú ý khi đến khám bệnh nên đi cùng với đối tượng đã quan hệ tình dục với bạn, vì đôi khi cả hai người phải cùng được điều trị để tránh tái lây nhiễm nấm hay trichomonas.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.