Trẻ sốt về đêm có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhất là khi bé bị sốt không rõ nguyên nhân. Cha mẹ cần biết cách hạ sốt và theo dõi các biểu hiện bất thường để đưa con đến cơ sở y tế kịp thời.
Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi hệ miễn dịch nhận thấy có các tác nhân gây bệnh tấn công như bị nhiễm vi khuẩn, virus… Mặc dù sốt là phản ứng tự bảo vệ cơ thể nhưng nếu sốt cao sẽ gây ảnh hưởng xấu đến các cơ quan khác bên trong cơ thể. Trẻ nhỏ với khả năng miễn dịch còn non nớt sẽ dễ bị sốt hơn người lớn, gây ra cảm giác khó chịu, mệt mỏi cho bé. Đặc biệt, trường hợp trẻ sốt về đêm có thể liên quan đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng cần được chăm sóc, theo dõi và điều trị kịp thời. Để tìm hiểu rõ hơn, mời bạn đọc tiếp bài viết dưới đây của Hello Bacsi nhé.
Trẻ sốt về đêm là gì?
Triệu chứng sốt về đêm ở trẻ nhỏ thường khiến nhiều cha mẹ lo lắng. Trẻ có thể vẫn sinh hoạt, ăn uống, thậm chí vui chơi bình thường vào ban ngày nhưng khi đến đêm lại bị sốt cao, khiến cha mẹ bối rối, lo lắng. Trước trường hợp này, cha mẹ không được chủ quan để mặc bé đến sáng vì nghĩ rằng con sẽ bình thường trở lại vào hôm sau. Việc cần làm là theo dõi sát các biểu hiện của con, thực hiện các biện pháp hạ sốt tại nhà và đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất ngay nếu nhận thấy có triệu chứng bất thường trong đêm.
Thân nhiệt bình thường của trẻ nhỏ thường cao hơn người lớn, trung bình dao động khoảng 37 – 37,5ºC. Nếu kiểm tra thân nhiệt thấy vượt mức 37,5ºC tức là trẻ đang bị sốt. Tình trạng sốt về đêm thường xảy ra ở trẻ trong độ tuổi 1 – 2 tuổi, trong khi ban ngày trẻ lại không có biểu hiện sốt và vẫn vui chơi, sinh hoạt bình thường. Nếu nhận thấy trẻ sốt về đêm kéo dài thì cha mẹ cần đưa con đến gặp bác sĩ để được thăm khám, tìm hiểu nguyên nhân để điều trị vì nếu để lâu sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Nguyên nhân nào khiến trẻ bị sốt về đêm?
Trẻ sốt về đêm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, phần lớn được chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính là:
1. Trẻ sốt về đêm là do nhiễm trùng
Sốt về đêm có thể xảy ra do trẻ bị nhiễm virus, vi khuẩn gây ra một số bệnh lý, bao gồm:
- Sốt thương hàn: Bệnh dễ lây khi trẻ có tiếp xúc, sinh sống cùng không gian với người bệnh thương hàn. Các triệu chứng thường thấy là sốt cao kéo dài trên 5 ngày, có vấn đề tiêu hóa như táo bón, chướng bụng, buồn nôn, tiêu chảy…
- Sốt xuất huyết: Trẻ sẽ có biểu hiện sốt cao liên tục trên 3 ngày, bị chảy máu mũi, máu răng, xuất huyết dưới da, tay chân lạnh, đau bụng, nôn ói, đau cơ, phát ban hay nặng hơn có thể là đau bụng, tiểu ít, huyết áp tụt…. Đây là một căn bệnh nguy hiểm với trẻ nhỏ, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên cha mẹ cần chú ý phòng ngừa bệnh cho con, nên tiêm vắc-xin phòng bệnh sốt xuất huyết cho trẻ.
- Sốt trong tay chân miệng: Trẻ có thể sốt nhẹ đến rất cao, trong độ nặng sốt liên tục khó hạ, và thường kèm theo triệu chứng đau loét miệng, chảy nước miếng, chán ăn, tiêu lỏng, nôn ói, ngủ giật mình chới với, nổi hồng ban mụn nước lòng bàn tay chân, run yếu tay, đi không vững…. Bệnh này diễn tiến khó lường nên cần thăm khám sớm và theo dõi sát để tránh các biến chứng nguy hiểm cho trẻ.
- Sốt phát ban: Trẻ thường sốt cao kéo dài khoảng 3 – 7 ngày, sau khi hạ sốt sẽ xuất hiện ban đỏ và lan rộng dần khắp người, thường lành tính và hồi phục tốt sau 7 ngày.
- Sốt do viêm phổi: Các triệu chứng gặp phải là sốt cao kèm theo khó thở, thở nhanh, ho nhiều, ho đàm, thở co lõm ngực, khò khè, chán ăn… Nếu không phát hiện và điều trị sớm trẻ có thể xuất hiện biến chứng suy hô hấp nặng như môi, móng tay tím tái.
- Sốt do viêm tai giữa: Trẻ bị viêm tai giữa cũng thường sốt về đêm cùng với biểu hiện tai chảy mủ, ù tai, đau nhức tai, quấy khóc khó ngủ, gãi tai nhiều… và có thể làm cho trẻ không nghe rõ.
- Sốt do viêm màng não: Biểu hiện thường là sốt cao cùng các triệu chứng nôn mửa, nhạy cảm với ánh sáng, cứng cổ, lừ đừ, li bì, co giật, yếu chi…
- Sốt do cảm cúm: Đây là tình trạng rất hay gặp ở trẻ nhỏ, sốt do cảm cúm thường kéo dài 2 – 3 ngày kèm theo các triệu chứng sổ mũi, ho, đau họng, mệt mỏi, chán ăn…
- Sốt do sởi: Trẻ bị bệnh sởi cũng bắt đầu với cơn sốt cao liên tục, mắt đỏ, chảy nước mũi, viêm long đường hô hấp, đốm Koplik… Sau đó khoảng 4 ngày, các ban sởi sẽ xuất hiện trên mặt, tay, chân và lan rộng từ từ. Khác với các loại sốt phát ban khác, sau phát ban ở sởi bé vẫn sốt cao. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây qua đường hô hấp cực kỳ nhanh, có thể gây các biến chứng nguy hiểm ở trẻ như viêm phổi, viêm não, viêm giác mạc dẫn đến mù lòa, sốc nhiễm khuẩn, tiêu lỏng mất nước nặng… Cần tiêm phòng đầy đủ cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên để hạn chế biến chứng nặng.
- Sốt siêu vi: Trẻ sốt về chiều và đêm là biểu hiện thường thấy của cơn sốt do nhiễm virus gây ra. Tình trạng sốt cao kéo dài khoảng 2 – 3 ngày, kèm theo các triệu chứng hô hấp như sổ mũi, đau rát họng, chán ăn, nôn ói, mệt mỏi, đau nhức mình mẩy… Sốt siêu vi thường lành tính và có thể tự khỏi trong 7 ngày. Để hạn chế tình trạng bội nhiễm vi khuẩn, cần nâng cao thể trạng cho bé bằng việc bù đủ dịch, ăn bú đủ nhu cầu, ngủ đủ giấc, bổ sung vitamin C, kẽm thêm cho trẻ. Có thể gặp do ARS, quai bị, rubella, sốt tinh hồng nhiệt, thủy đậu.
- Sốt do nhiễm trùng huyết: Đây là một vấn đề nguy hiểm, trẻ sẽ sốt cao khó hạ, không ăn uống được, nôn ói nhiều, thở nhanh và phát ban, li bì hoặc lừ đừ, có thể nặng hơn là da nổi bông, chân tay lạnh, tím tái… Nguyên nhân gây nhiễm trùng huyết có thể từ đường hô hấp, đường tiêu hóa, đường tiết niệu, vết thương hở trong ngoại khoa… không được kiểm soát nhiễm khuẩn tốt.
2. Sốt không do nhiễm trùng
Hiện tượng trẻ sốt về đêm cũng có khi do những nguyên do khách quan, không liên quan đến viêm nhiễm, chẳng hạn như:
- Sốt mọc răng: Trẻ sẽ có triệu chứng sốt nhẹ, ngắn ngày cùng với biểu hiện quấy khóc, chán ăn, khó ngủ, chảy nước miếng, thích cắn…
- Sốt sau khi chích ngừa: Phần lớn trẻ nhỏ đều bị sốt sau khi tiêm phòng, nhất là các loại vắc-xin như 6 trong 1, 5 trong 1, vắc-xin phòng bệnh thủy đậu, uốn ván, quai bị, rubella, sởi, viêm não Nhật Bản… Có thể sốt nhẹ đến cao tuy theo cơ địa phản ứng sau tiêm của con, nhưng đa số ngắn ngày từ 1 – 3 ngày.
- Sốt do thời tiết: Việc thời tiết thay đổi thất thường khiến trẻ nhỏ thích nghi không kịp cùng với sức đề kháng còn yếu dễ khiến con bị sốt về đêm.
- Sốt do ủ ấm quá mức: Cơ thể trẻ nhỏ chưa có khả năng điều chỉnh thân nhiệt tốt như người lớn và tốc độ chuyển hóa mạnh nên thân nhiệt thường cao hơn người lớn. Nếu cha mẹ có tâm lý muốn giữ ấm vì sợ con bị lạnh mà quấn kín trẻ bằng nhiều lớp khăn, hoặc mặc quần áo quá dày nhiều lớp bí bách, sẽ dễ khiến trẻ cảm thấy quá nóng, không thoát được nhiệt cũng có thể gây ra sốt.
- Sốt do mắc phải các bệnh lý ác tính: Một số trẻ không may mắc phải bệnh lý nguy hiểm như bệnh bạch cầu, bệnh về máu… sẽ dễ bị sốt về đêm hoặc liên tục.
- Sốt do bệnh lý tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống, vảy nến, viêm khớp dạng thấp, bệnh Crohn, bệnh đa xơ cứng, bệnh Graves…. cũng gây sốt nhẹ đến cao.
- Sốt do bệnh lý rối loạn chuyển hóa bẩm sinh như rối loạn chuyển hóa đường, đạm (acid amin), chất béo…. gây tích tụ độc tố, có thể gây sốt kèm theo nhiều triệu chứng khác như lờ đờ, bỏ bú, nôn ói, tiêu chảy, bụng trướng hoặc những biểu hiện nghiêm trọng hơn như co giật, hôn mê, với dấu hiệu đặc trưng là nước tiểu và mồ hôi có mùi hôi bất thường. Các triệu chứng này rất khó phân biệt với các bệnh lý thông thường dễ nhầm lẫn với bệnh lý nhiễm trùng, nên việc sàng lọc sơ sinh là rất quan trọng để phát hiện sớm và có hướng xử lý kịp thời.
Trẻ sốt về đêm phải làm sao?
Trẻ bị sốt càng cao và kéo dài mà không hạ sẽ gây ra nhiều biến chứng khó lường. Do đó, khi phát hiện trẻ bị sốt, nhất là sốt về đêm thì cần thực hiện các biện pháp hạ sốt nhanh tại nhà trước rồi theo dõi các biểu hiện. Nếu không rõ nguyên nhân gây sốt là gì thì nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để thăm khám và có cách điều trị phù hợp.
Chăm sóc trẻ
Các biện pháp chăm sóc khi trẻ sốt về đêm mà cha mẹ cần thực hiện bao gồm:
- Theo dõi và đo thân nhiệt cho trẻ thường xuyên sau mỗi 15 – 30 phút, tránh để trẻ sốt cao hơn 39ºC. Việc này giúp đánh giá hiệu quả của các biện pháp hạ sốt như dùng miếng dán, uống thuốc hay đặt thuốc hạ sốt, ngăn ngừa tình trạng sốt cao gây co giật ở một số trẻ.
- Lau người cho trẻ bằng khăn ấm để quá trình hạ sốt diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn. Lưu ý không dùng nước lạnh để lau người vì có thể gây viêm phế quản, cảm lạnh, khiến bệnh tình nặng hơn. Dùng khăn ấm đắp trán, hai nách và hai bẹn nơi động mạch lớn đi qua để giúp tăng khả năng thoát nhiệt, giúp hạ sốt nhanh hơn cho trẻ. Nếu chậm hạ có thể tắm bé trong chậu nước ấm liên tục để tăng hiệu quả giảm sốt.
- Cho trẻ mặc đồ thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt, có thể cởi hết đồ ra nếu bé sốt cao cần hạ sốt nhanh. Điều chỉnh nhiệt độ phòng ở mức mát mẻ, không cho trẻ đeo vớ (tất), không đắp chăn mền kín người trẻ.
- Cho trẻ uống nhiều nước để tránh bị mất nước do sốt cao. Nếu trẻ sốt cao kèm nôn ói, tiêu chảy nhiều, cha mẹ nên cho trẻ uống dung dịch bù nước và điện giải như oresol theo đúng hướng dẫn.
Điều trị sốt cho trẻ
Khi trẻ sốt hơi cao, cha mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt không kê đơn dành cho trẻ ở dạng uống hoặc nhét hậu môn theo hướng dẫn sử dụng. Cha mẹ tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hạ sốt kê đơn mà không có chỉ định từ bác sĩ hoặc cho trẻ dùng thuốc nhiều loại thuốc hạ sốt cùng lúc vì sẽ dẫn đến quá liều, gây ra tác dụng phụ nguy hiểm đến sức khỏe.
Trường hợp trẻ đã uống thuốc hạ sốt nhưng bị tái sốt trở lại sau 2 – 3 giờ thì không cho uống thuốc tiếp mà cần chườm ấm các vùng như bẹn, nách, trán,… Sau khi hạ sốt bước đầu, cha mẹ cần theo dõi các biểu hiện của trẻ, cố gắng tìm hiểu nguyên nhân gây sốt để chăm sóc và điều trị phù hợp.
Nếu trẻ sốt nhẹ nhưng kéo dài hơn 3 ngày thì cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để xác định rõ nguyên nhân và điều trị triệt để. Nếu trẻ sốt cao kèm co giật cần phải đưa đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức, tuyệt đối không áp dụng các mẹo truyền miệng như vỗ lưng, cạy răng, vắt nước cốt chanh… trẻ khi bị co giật.
Trẻ sốt về đêm và những thắc mắc thường gặp
1. Trẻ sốt về đêm có nguy hiểm không? Khi nào cần đi khám?
Câu trả lời cho thắc mắc trẻ sốt về đêm có nguy hiểm không còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây sốt, nhiệt độ cơ thể khi sốt, các triệu chứng đi kèm. Khi kiểm tra thân nhiệt của trẻ, nếu thấy:
- Sốt dưới 39ºC: Có thể thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà để giúp trẻ hạ sốt và theo dõi các triệu chứng khác. Để đảm bảo không có vấn đề gì tiềm ẩn, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay sau đó.
- Sốt trên 39ºC: Đây là mức sốt cao gây nguy hiểm, có khả năng dẫn đến co giật bất kỳ lúc nào ở một số trẻ. Do đó, cha mẹ cần cho trẻ uống hoặc đặt thuốc hạ sốt ngay và nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp điều trị kịp thời.
Trẻ sốt về đêm thường gặp ở giai đoạn từ 1 – 2 tuổi do các nguyên nhân như mọc răng, say nắng, nhiễm siêu vi, nhiễm trùng. Cha mẹ không nên chủ quan trước bất kỳ cơn sốt nào của con. Các trường hợp cần đưa con đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt gồm:
- Sốt cao trên 38,5ºC và không đáp ứng với các thuốc hạ sốt không kê đơn
- Sốt kéo dài hơn 3 ngày
- Mất ý thức, lơ mơ, không tỉnh táo
- Ngủ li bì, ngủ nhiều
- Sốt co giật
- Đau đầu liên tục
- Nôn khan thường xuyên
- Trẻ bỏ bú, không ăn uống được
- Có dấu xuất huyết: chấm xuất huyết dưới da, ói máu, tiêu máu, chảy máu răng, máu mũi….
- Khó thở, thở co lõm ngực, thở rít
- Tím tái, da nổi bông, chân tay lạnh, vã mồ hôi.
2. Cách hạ sốt cho trẻ khi bị sốt về đêm
Để hạ sốt cho trẻ khi bị sốt về đêm, cha mẹ có thể dùng miếng dán hạ sốt. Tuy nhiên, miếng dán hạ sốt không có tác dụng nên ưu tiên đầu vẫn là thuốc hạ sốt đường uống hoặc nhét hậu môn, kế đến lau mát cởi đồ thoáng. Sau đó, hãy liên tục theo dõi nhiệt độ cơ thể của trẻ và thực hiện các biện pháp giúp hỗ trợ làm mát cơ thể tại nhà như lau người, mặc quần áo thoáng mát, để phòng thông thoáng, cho trẻ uống bù nước.
3. Trẻ sốt về đêm là dấu hiệu của bệnh gì?
Sốt về đêm có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, rất khó để nói chính xác trẻ đang gặp phải vấn đề gì qua mỗi triệu chứng sốt. Bạn cần theo dõi thêm các triệu chứng khác và đến gặp bác sĩ để trẻ được thăm khám, xác định cụ thể nguyên nhân gây bệnh. Một số bệnh lý khiến trẻ bị sốt về đêm là:
- Sốt siêu vi
- Các bệnh lý do nhiễm khuẩn, như viêm phổi, viêm tai…
- Sốt do cảm lạnh, cảm cúm.
Để đảm bảo sức khỏe cho trẻ, bạn nên cho con đi khám sàng lọc để được chẩn đoán cụ thể vấn đề sức khỏe đang gặp phải. Từ đó, trẻ sẽ được chăm sóc, điều trị đúng cách và không còn bị sốt về đêm nữa.
