Sốc phản vệ

Trong một số trường hợp, dị ứng cấp tính có thể dẫn đến sốc phản vệ. Đây là tình trạng nguy hiểm, có nguy cơ cao gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn nhận biết các triệu chứng sốc phản vệ và cách xử trí trong trường hợp này.

Sốc phản vệ là gì?

Sốc phản vệ được định nghĩa là phản ứng dị ứng cấp tính nghiêm trọng, có khả năng dẫn đến bất tỉnh hoặc thậm chí tử vong. Phản ứng thường xảy ra ngay khi bạn tiếp xúc với dị nguyên (thực phẩm, thuốc, độc tố từ côn trùng…) hoặc sau đó vài phút, gây tụt huyết áp đột ngột và tắc nghẽn đường thở dẫn đến suy hô hấp cấp.

Theo thống kê, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Người bị sốc phản vệ cần phải đến ngay cơ sở y tế để được tiêm epinephrine.

Những dấu hiệu và triệu chứng của sốc phản vệ ?

Các triệu chứng phổ biến của sốc phản vệ gồm:

• Phát ban
• Da ửng đỏ hoặc tái xanh
• Tụt huyết áp
• Cảm giác tắc nghẽn trong đường thở và cổ họng gây khó thở
• Mạch nhanh và yếu
• Buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy
• Chóng mặt, ngất xỉu

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ?

Bạn cần lập tức đến bệnh viện nếu có bất kỳ biểu hiện nào như trên. Ngay cả khi triệu chứng sốc phản vệ có xu hướng thuyên giảm sau khi tiêm epinephrine, người bệnh vẫn nên tìm gặp bác sĩ để thăm khám nhằm đảm bảo không có biến chứng nào khác xảy ra.

Nguyên nhân gây sốc phản vệ là gì?

Sốc phản vệ có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, ví dụ như:

• Dị ứng thuốc, đặc biệt là dị ứng penicillin.
• Dùng các thực phẩm dễ gây dị ứng, chẳng hạn như đậu phộng, hạt cây (quả óc chó, quả hồ đào, hạnh nhân, hạt điều), lúa mì (ở trẻ em), cá, động vật có vỏ, sữa và trứng.
• Bị côn trùng đốt (ong mật, ong vàng, ong bắp cày và kiến lửa).

Một số dị nguyên ít gây sốc phản vệ hơn gồm:

• Mủ cao su.
• Các loại thuốc như aspirin, ibuprofen, naproxen… hoặc chất tương phản tĩnh mạch được sử dụng trong chụp X-quang.

Các yếu tố nguy cơ

Nguy cơ sốc phản vệ có thể tăng nếu bạn:

• Đã từng bị sốc phản vệ.
• Có tiền sử dị ứng hoặc hen suyễn.
• Có người thân trong gia đình bị sốc phản vệ.

Các thông tin cung cấp không phải là một sự thay thế cho bất kỳ tư vấn y tế nào. Luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn để biết thêm thông tin.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán sốc phản vệ?

Bác sĩ sẽ hỏi bạn một số câu hỏi dưới đây để giúp chẩn đoán bệnh chính xác:

• Những loại thực phẩm đã ăn gần đây
• Các loại thuốc đã hoặc đang dùng
• Tiền sử dị ứng khi da của bạn tiếp xúc với nhựa, cao su
• Có bị côn trùng cắn hay không

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm da hoặc xét nghiệm máu để chẩn đoán dị ứng.

Những phương pháp nào dùng để điều trị sốc phản vệ?

Bác sĩ có dùng các loại thuốc và kỹ thuật y tế dưới đây để điều trị sốc phản vệ, bao gồm:

• Epinephrine (adrenaline): làm giảm phản ứng dị ứng của cơ thể;
• Thuốc kháng histamin và cortisone tiêm tĩnh mạch: làm giảm viêm đường dẫn khí và cải thiện khả năng thở;
• Một thuốc đồng vận beta (ví dụ như albuterol): làm giảm các triệu chứng hô hấp;
• Thở Oxy.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của sốc phản vệ?

Bạn cần thay đổi lối sống để phòng tránh cơn sốc phản vệ, chẳng hạn như:

• Cố gắng tránh các tác nhân gây dị ứng.
• Mang theo ống tiêm Epinephrine tự động (nếu có thể).
• Mang theo prednisone hay các thuốc kháng histamine.
• Thông báo cho bác sĩ về tình trạng dị ứng thuốc của bạn trước khi họ kê toa.
• Thận trọng với côn trùng khi chúng đang ở gần.
• Đọc kỹ nhãn của tất cả các loại thực phẩm bạn mua và ăn.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.