Tiểu đường tuýp 2 là gì?

Tiểu đường tuýp 2 là một bệnh mãn tính rất phổ biến, ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu người trên toàn cầu. Bất chấp những biến chứng nghiêm trọng mà bệnh có thể gây ra, người bệnh vẫn có thể duy trì chất lượng cuộc sống tốt và kiểm soát sức khỏe thông qua hiểu biết đúng đắn và quản lý hiệu quả. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin cần thiết về tiểu đường tuýp 2, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết đến những cách điều trị và phòng ngừa.

Tiểu đường tuýp 2 là gì?

Tiểu đường tuýp 2, hay còn gọi là đái tháo đường không phụ thuộc insulin, là một tình trạng rối loạn chuyển hóa mãn tính ảnh hưởng đến quá trình cơ thể xử lý glucose. Để hiểu rõ hơn về bệnh, chúng ta cần nắm bắt được cơ chế phát triển, vai trò của insulin và glucose, cũng như ảnh hưởng của bệnh đối với các cơ quan trong cơ thể.

Cơ chế phát sinh của tiểu đường tuýp 2

Ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2, có hai vấn đề chính: kháng insulin và suy giảm chức năng tế bào beta tuyến tụy. Kháng insulin xảy ra khi các tế bào không phản ứng hiệu quả với insulin, làm cho glucose không thể vào tế bào để tạo năng lượng. Tuyến tụy đẩy mạnh sản xuất insulin để bù đắp, nhưng dần dần, khả năng sản xuất này giảm đi, dẫn đến suy giảm chức năng tế bào beta và giảm sản xuất insulin.

Quá trình này tiến triển chậm rãi, thường kéo dài nhiều năm trước khi triệu chứng thực sự xuất hiện. Ở giai đoạn đầu, cơ thể có thể giữ mức đường huyết ổn định nhờ vào việc tăng cường sản xuất insulin. Tuy nhiên, khi bệnh phát triển, lượng đường huyết tăng lên, dẫn tới tình trạng tiểu đường tuýp 2.

Ảnh hưởng của tiểu đường tuýp 2 đối với các cơ quan trong cơ thể

Bệnh tiểu đường tuýp 2 không chỉ ảnh hưởng đến cách thức cơ thể xử lý glucose mà còn gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng đối với các cơ quan khác nhau như:

• Tim mạch: Tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch như bệnh động mạch vành, đột quỵ và bệnh động mạch ngoại biên.
• Thận: Là nguyên nhân chính gây bệnh thận mãn tính và suy thận giai đoạn cuối, do tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận.
• Thần kinh: Neuropathy có thể gây ra đau, tê và mất cảm giác, đặc biệt là ở chân và bàn chân.
• Mắt: Có thể dẫn đến bệnh võng mạc đái tháo đường và các vấn đề khác như đục thủy tinh thể.
• Gan: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu có thể tiến triển thành xơ gan.
• Hệ miễn dịch: Có thể làm giảm khả năng miễn dịch, gia tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Chỉ số tiểu đường tuýp 2 là bao nhiêu?

Để xác định chỉ số tiểu đường, bạn cần dụng cụ đo y tế chuyên dụng. Thông thường, chỉ số từ 6,1 - 10 mmol/l được xem là mức bình thường. Có thể căn cứ dựa trên các chỉ số sau:

• Chỉ số tiểu đường khi no: ≥ 12,2 mmol/l (≥ 220 mg/dL)
• Chỉ số tiểu đường khi đói: ≥ 7 mmol/l (≥ 126 mg/dL)

Nắm vững cơ chế bệnh sinh, vai trò của insulin và glucose, cũng như các tác động tiêu cực của tiểu đường tuýp 2 giúp người bệnh dễ dàng quản lý sức khoẻ hơn và hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Nhóm nguy cơ cao mắc tiểu đường tuýp 2

Bệnh tiểu đường tuýp 2 phát triển do sự kết hợp giữa các yếu tố di truyền và môi trường. Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh hơn như:

Yếu tố di truyền

Tiền sử gia đình là yếu tố quan trọng. Nếu có người thân gần mắc bệnh, nguy cơ mắc của bạn sẽ cao hơn. Nhiều gen liên quan đã được xác định, nhưng không phải ai mang các gen này cũng sẽ mắc bệnh nếu không có yếu tố môi trường ảnh hưởng.

Tuổi tác và lối sống

Nguy cơ mắc bệnh gia tăng theo độ tuổi, đặc biệt trên 45. Nguyên nhân có thể bao gồm giảm hoạt động thể chất và sự không khỏe mạnh trong chế độ ăn uống. Gần đây, tỷ lệ trẻ em và thanh thiếu niên mắc bệnh đang gia tăng do tình trạng béo phì.

Các yếu tố sức khỏe khác

Ngoài các yếu tố di truyền và lối sống, còn có nhiều yếu tố y tế khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Tiền tiểu đường: Tình trạng có mức đường huyết cao hơn bình thường nhưng chưa đủ để chẩn đoán.
• PCOS: Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ cao mắc tiểu đường.
• Đái tháo đường thai kỳ: Những phụ nữ từng bị đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ cao hơn.
• Các vấn đề sức khỏe khác: Huyết áp cao, cholesterol cao và một số loại thuốc nhất định cũng ảnh hưởng tới nguy cơ mắc bệnh.

Lời khuyên cho người có yếu tố nguy cơ

Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao, hãy tham khảo những lời khuyên sau:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Gặp bác sĩ để thảo luận về yếu tố nguy cơ của bạn và đưa ra kế hoạch hành động.
• Thay đổi lối sống: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày và chọn thực phẩm tự nấu thay vì đồ ăn nhanh.
• Theo dõi cân nặng: Giảm khoảng 5-10% trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm nguy cơ đáng kể.
• Giáo dục bản thân: Tìm hiểu thêm về bệnh giúp bạn chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe.
• Tham gia nhóm hỗ trợ: Kết nối với những người cùng hoàn cảnh để chia sẻ và hỗ trợ nhau.

Phải làm gì khi mắc tiểu đường tuýp 2?

Dù bị tiểu đường tuýp 2 là một thử thách, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng này và sống một cuộc sống khỏe mạnh. Việc thay đổi lối sống, chế độ ăn uống hợp lý và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là điều cần thiết để giảm thiểu biến chứng bệnh.

Thay đổi lối sống lành mạnh

Bắt đầu bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế đường và đồ ăn không lành mạnh. Nên bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Cố gắng tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày và giảm cân nếu cần.

Ngoài ra, hãy từ bỏ thói quen xấu như hút thuốc và tìm cách thư giãn để giảm stress như yoga hoặc thiền.

Tuân thủ điều trị

Khi có các dấu hiệu bệnh, hãy đến bệnh viện để kiểm tra và nhận tư vấn từ bác sĩ. Theo dõi tình trạng mắt, chân và thận để phát hiện sớm các vấn đề.

Tham gia hỗ trợ

Tiểu đường tuýp 2 có thể mang lại lo âu, nhưng nói chuyện với gia đình và bạn bè là cần thiết. Tham gia vào các nhóm hỗ trợ cùng chia sẻ kinh nghiệm có thể rất hữu ích. Khi cần thiết, đừng ngần ngại hỏi bác sĩ hoặc chuyên viên dinh dưỡng để được giải đáp thắc mắc.

Lưu ý: Tiểu đường tuýp 2 là một quá trình lâu dài, yêu cầu bạn phải thay đổi lối sống và theo dõi sức khỏe thường xuyên. Tích cực quản lý bệnh để có một cuộc sống khỏe mạnh.

(Nguồn bài viết: Tiểu đường tuýp 2 là gì? Dấu hiệu nhận biết - Vitaligoat.vn)