Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ: Quy trình, thời điểm và cách thức thực hiện

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là một phần quan trọng trong chương trình chăm sóc sức khỏe trước sinh, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời tiểu đường thai kỳ. Đây là biến chứng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về quy trình, thời điểm và cách thức thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ.

1. Quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ:

Có hai loại xét nghiệm tiểu đường thai kỳ phổ biến:

• Xét nghiệm dung nạp glucose đường uống (OGTT): Đây là phương pháp xét nghiệm tiêu chuẩn để chẩn đoán tiểu đường thai kỳ. Xét nghiệm này bao gồm hai bước:

Bước 1: Mẹ bầu nhịn ăn 8-12 tiếng trước khi xét nghiệm. Sau đó, mẹ bầu sẽ uống một dung dịch glucose có chứa 75 gam đường.

Bước 2: Mẹ bầu sẽ được lấy máu để đo lượng đường huyết vào các thời điểm: 1 giờ, 2 giờ và 3 giờ sau khi uống dung dịch glucose.

• Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ: Xét nghiệm này đo lượng đường trong nước tiểu của mẹ bầu trong 24 giờ. Mẹ bầu sẽ được cung cấp một dụng cụ thu thập nước tiểu và hướng dẫn cách sử dụng. Nước tiểu thu thập được cần được bảo quản lạnh và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

2. Thời điểm thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ:

Thời điểm thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ phụ thuộc vào nhóm nguy cơ của mẹ bầu:

• Nhóm nguy cơ thấp: Mẹ bầu không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào bị tiểu đường thai kỳ, sẽ được thực hiện xét nghiệm OGTT vào tuần 24-28 thai kỳ.
• Nhóm nguy cơ cao: Mẹ bầu có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ, sẽ được thực hiện xét nghiệm OGTT sớm hơn, thường là vào tuần 12-16 thai kỳ.

Yếu tố nguy cơ tiểu đường thai kỳ bao gồm:

• Tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường
• Béo phì (BMI ≥ 25 kg/m2)
• Trên 35 tuổi
• Đã từng sinh con to (trên 4 kg)
• Mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
• Từng mắc tiểu đường thai kỳ trong các thai kỳ trước

3. Cách thức thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ:

• Xét nghiệm OGTT: Mẹ bầu cần đến phòng xét nghiệm vào buổi sáng sớm, khi bụng đói. Mẹ bầu sẽ được lấy máu để đo lượng đường huyết trước khi uống dung dịch glucose. Sau đó, mẹ bầu sẽ uống dung dịch glucose và được lấy máu để đo lượng đường huyết vào các thời điểm quy định.
• Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ: Mẹ bầu sẽ được cung cấp một dụng cụ thu thập nước tiểu và hướng dẫn cách sử dụng. Mẹ bầu cần thu thập tất cả nước tiểu trong 24 giờ, bảo quản lạnh và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

4. Kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ:

Kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ sẽ được đánh giá dựa trên tiêu chuẩn chẩn đoán tiểu đường thai kỳ của Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA):

• Đường huyết lúc đói: ≥ 92 mg/dL (5.1 mmol/L)
• Đường huyết 1 giờ sau khi uống dung dịch glucose: ≥ 180 mg/dL (10.0 mmol/L)
• Đường huyết 2 giờ sau khi uống dung dịch glucose: ≥ 153 mg/dL (8.5 mmol/L)
• Đường huyết 3 giờ sau khi uống dung dịch glucose: ≥ 140 mg/dL (7.8 mmol/L)

Nếu mẹ bầu có hai hoặc nhiều giá trị đường huyết bất thường, mẹ bầu sẽ được chẩn đoán mắc tiểu đường thai kỳ.

5. Ý nghĩa của xét nghiệm tiểu đường thai kỳ:

• Phát hiện sớm tiểu đường thai kỳ: Giúp mẹ bầu có biện pháp điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé.
• Giảm nguy cơ sinh non, thai chết lưu, sảy thai: Khi được điều trị hiệu quả, tiểu đường thai kỳ có thể kiểm soát tốt và giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng trên.
• Bảo vệ sức khỏe lâu dài cho bé: Ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh béo phì, tiểu đường tuýp 2 và các bệnh tim mạch ở bé sau này.

6. Lưu ý khi thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ:

• Mẹ bầu cần nhịn ăn 8-12 tiếng trước khi xét nghiệm.
• Mẹ bầu nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái.
• Mẹ bầu không nên hút thuốc lá hoặc uống rượu bia trước khi xét nghiệm.
• Mẹ bầu nên thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng đang sử dụng.
• Nên nghỉ ngơi đầy đủ trước khi xét nghiệm.
• Nên mang theo sổ theo dõi thai kỳ để bác sĩ ghi chép kết quả xét nghiệm.

7. Kết luận:

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là một xét nghiệm quan trọng giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời tiểu đường thai kỳ, góp phần bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé. Mẹ bầu nên thực hiện đầy đủ các xét nghiệm theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh.